انفجار پیجرها در لبنان، خلاف قواعد بین‌المللی و حقوق بشردوستانه است

عطنا - نشست تخصصی "سوءاستفاده از فناوری‌های نوین به مثابه اقدام تروریستی" یکشنبه ۲۹ مهرماه ۱۴۰۳  توسط انجمن دفاع از قربانیان تروریسم با همکاری جمعیت حقوقدانان ایرانی مدافع حقوق بشر، جامعه وکلای ایثارگر دادگستری تهران و انجمن بین‌المللی دانشکده‌های کار اجتماعی و با حضور استادان دانشگاه‌های کشور، فعالان حقوق بشر و خانواده‌های شهدای تروربرگزار شد.

در ابتدای این نشست، دکترآناهیتا سیفی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در خصوص استفاده غیرصلح‌آمیز و تهدیدات مبتنی بر فناوری‌های نوین گفت: " فناوری‌های نوین این امکان را می‌دهد که تروریست با هزینه پایین و دسترسی بالا به اقدامات تروریستی دست بزند و این وضعیت، خطرات سوءاستفاده از فناوری‌های نوین از سوی جریان‌های تروریستی را بیش‌تر می‌کند؛ تهدیدات تروریستی در فضای اینترنتی، حتی کشور‌های پیشرفته را نیز به دردسر انداخته است ".

عضوهیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی در بخش دیگری از سخنانش گفت: "تمام مشخصه‌های تروریسم، در تروریسم سایبری نیز وجود دارد، ازجمله تخریب گسترده و ایجاد رعب و وحشت در جامعه. تروریسم سایبری می‌تواند انواع دیگر تروریسم را تقویت نماید و این موضوع به همین علت اهمیت دارد. در فضای اینترنت جهانی، تعریف قدرت، تغییر یافته و تروریسم سایبری می‌تواند تخریبی بسیار گسترده‌تر از انواع دیگر تروریسم را به وجود آورد".

دکترسیفی در ادامه عنوان داشت: " در حقوق بین الملل بشردوستانه، اصول حقوق بشر از اصل مارتینز تبعیت می‌کند که بر اساس آن حقوق غیرنظامیان باید بر اساس اصل انسانیت در نظر گرفته شود. در مورد فناوری‌های پیشرفته مانند هوش مصنوعی نیز می‌توانیم این اصل را مدنظر قرار دهیم و در مخاصمات مسلحانه، جنبه‌های انسانی را در نظر بگیریم و استفاده از هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین را محدود به اصولی مانند اصل مارتینز و قاعده‌مند نماییم. درموضوع انفجار پیجر‌ها نیز، چون اصل تفکیک میان افراد نظامی و غیرنظامی صورت نگرفته، به همین دلیل این اقدامی خلاف قواعد بین المللی، نقض حقوق بشر وبه طور خاص، نقض حقوق بشردوستانه است ".

در ادامه این نشست، دکتر هیبت الله نژندی منش؛ عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، گفت: "قواعد حقوقی بین المللی به این خاطر وضع شده اند تا رفتار‌ها را تنظیم نمایند و اتفاقا تروریست‌ها کسانی هستند که از این قواعد بازی تبعیت نمی‌کنند. فناوری‌هایی که در انفجار پیجر‌ها در لبنان نقش داشته اند، جنبه غیرنظامی داشته و استفاده از انفجار پیجر‌ها در لبنان از سوی رژیم صهیونیستی، اقدامی نظامی با استفاده از ابزاری غیرنظامی بوده و به همین دلیل این اقدام خلاف قواعد بین المللی است. "

در بخش دیگری از نشست، نادرحاجی علی‌خمسه؛ وکیل پایه یک دادگستری و پژوهشگر حقوق بین الملل، با اشاره به خطر‌ها و تهدیدات استفاده از فناوری‌های نوین برای ترور به‌ویژه استفاده از این فناوری هوش مصنوعی توسط رژیم صهیونیستی در ایجاد رعب و وحشت گفت: "نقش هوش مصنوعی در تروریسم تهدیدی نوظهور است و باید توجه کرد این صنعت چگونه می‌تواند در تروریسم خطرناک باشد. نکته مهم در رابطه با کارزار ترور‌های هدفمند رژیم صهیونیستی این است که این رژیم استفاده گسترده‌ای از فناوری‌های هوش مصنوعی در راستای تحقق اهدافش دارد. "

وی در ادامه گفت:" تروریسم سایبری تهدیدی جدی در دنیای دیجیتال است. باید خودمان پیشقدم باشیم و همکاری‌های بین الملی را ایجاد کنیم. یکی از انگیزه‌های اصلی تروریسم سایبری مالی و سیاسی و هک کردن سرور‌های دولتی یا خصوصی برای دسترسی به اطلاعات حساس برای استفاده در فعالیت‌های تروریستی است که راهکار مقابله با ترویسم سایبری، تقویت امنیت سایبری و توسعه فناوری‌های دفاعی است. "

حاج علی خمسه در بخش دیگری از نشست گفت: " ترور‌هایی که در کشور‌های مختلف انجام می‌شود، نظم و امنیت جهانی را با مخاطره روبرو کرده است. از طرفی اگر نتوانیم به فناوری‌های جدید مانند تلفن همراه به عنوان فناوری نو و موردنیاز اطمینان داشته باشیم یا کشور عقب می‌ماند یا استفاده از فناوری هراس آور خواهد بود. "

این کارشناس حقوق بین‌الملل از رفتار دوگانه کشور‌های اروپایی در مواجهه با مسائل حقوق بشر انتقاد کرده و عنوان داشت: "در چنین شرایطی، وظیفه کشور‌های اسلامی برای پیگیری و رسیدگی به جنایات صهیونیست‌ها بیش‌ازپیش است و حداقل اینکه باید بودجه و اعتبار لازم برای رسیدگی به این جنایات را فراهم آورند. "

در ادامه نشست، جوزف رونکا؛ مدرس دانشگاه اسپرینگ فیلد از آمریکا، با اشاره به شهادت ۴۲ نفر در انفجار پیجر‌ها در لبنان پرسید: "چه کسی در این رابطه مسئول است؟ آیا عاملان این جنایت همانند جنایتکاران جنگی حزب نازی خواهند بود که با سوءاستفاده از گاز Zyklon-B مرتکب جنایت شدند؟ بسیاری از داده‌ها در حال حاضر به اسرائیل اشاره می‌کنند که همراه با کشور من، ایالات متحده امریکا، تامین کننده اصلی تسلیحات آن‌ها ست".

وی ادامه داد: "حال باید چه کنیم. من پیشنهاد می‌کنم که هم فعالانه و هم واکنشی بیندیشیم و عمل کنیم، یعنی هم به صورت پیشگیرانه یعنی قبل از واقعیت، و هم به صورت درمانی، یعنی بعد از واقعیت. من معتقدم که مشکل مثل همیشه این واقعیت است که وقتی توسعه انسانی خنثی می‌شود و نیاز‌های انسان سرکوب می‌شود، می‌تواند منجر به ناامیدی و سپس خشونت شود. من اکنون به چندین دهه نرخ بیکاری بسیار بالا در میان برادران و خواهران فلسطینی فکر می‌کنم. این را باید به گرسنگی، تشنگی و بیماری‌های امروزی ناشی از جنگ‌های خاورمیانه اضافه کرد".

جوزف رونکا در ادامه گفت: "از دیدگاه واکنشی، جامعه شامل دولت‌ها، سازمان‌های غیردولتی، متخصصان بهداشت، وکلا و در نهایت هر کسی که علاقه‌مند به کمک به همسایه خود است باید از طریق مراقبت‌های بهداشتی کافی و حمایت مستمر از نظر فیزیکی، عاطفی و مالی کمک فوری به قربانیان ارائه کنند تا بتوانند یک زندگی با کرامت انسانی داشته باشند و نیاز‌های انسانی آن‌ها برآورده شود. در نهایت مجرمان قطعا باید بر اساس قانون محاکمه شوند".

در بخش دیگری از نشست، ادواردو تولدو؛ پژوهشگر حقوق بین الملل از آرژانتین، عنوان نمود: "باید این را مدنظر داشته باشیم که قربانی به فردی گفته می‌شود که از حقوق خود محروم شده است و تا از قربانیان دفاع و در برابر تروریسم از آن‌ها حفاظت نکنیم، حوادث تروریستی ادامه می‌یابند. "

شایان ذکر است که ارتباط با کارشناسان غیرایرانی به صورت برخط انجام گرفته و نشست از طریق اسکای روم نیز منتشر گردید.