دروازه‌بانی، تاثیر مستقیمی بر برداشت ما از واقعیت‌های اجتماعی دارد

عطنا- دانشجویان ارتباطات، روزانه سر کلاسهای درس، ممکن است بارها با مفهوم "دروازه‌بانی خبر" روبه رو شوند. برخی با معنای آن آشنا هستند و اما برخی دیگر به رغم بدیهی بودن این مفهوم کلیدی، شاید به درستی مفهوم آن را درک نکنند، پس به سراغ کتاب دروازه‌بانی، سومین جلد از مجموعه مفاهیم کلیدی ارتباطات آمدیم. دراین کتاب، نویسنده به نقش بارز انتخاب و انتشار اخبار در رسانه‌ها پرداخته است.

دکترحسین افخمی؛ عضوهیئت‌علمی گروه روابط عمومی دانشکده ارتباطات، در سال 1392، کتاب دروازه‌بانی اثر پاملا شومیکر را ترجمه کرد و این کتاب، با هدف آشنایی جامع تر دانشجویان علوم ارتباطات، منتشر شد.

در این کتاب، مدل های مختلف دروازه‌بانی شرح داده شده اند، مانند مدل کورت لوین درباره گذرموادغذایی از کانال ها تا سفره، که با مثالی ساده نشان می‌دهد ما روزانه در زندگی خود همواره درحال دروازه‌بانی هستیم.

نویسنده کتاب، در توضیح دروازه‌بانی می‌گوید: "دروازه‌بانی به بیان ساده، فرایند تقلیل میلیاردها پیام موجود در جهان، به صدها پیام است که روزانه به هر فرد می‌رسند." گزینشگری موجود در فرایند ارتباطات، تا مدت ها فاقد یک مبنای نظری بود، تا این که کورت لوین استعاره "دروبازه‌بان" را به کار برد.

مفهوم "دروازه‌بان"، چارچوبی را در اختیار دانشمندان پیشروی حوزه ارتباطات قرار داد تا با ارزیابی نحوه گزینش بگویند که چرا برخی مطالب خبری انتخاب و برخی دیگر رد می‌شوند. اما  دروازه‌بانی به همین تعریف، محدود نمی‌شود، آن‌گونه که پاملا شومیکرمی‌گوید، دروازه‌بانی کاربردی بسیار گسترده تراز حوزه مطرح فعلی آن، یعنی سردبیری خبردارد؛ استعاره دروازه‌بانی را می‌توان برای هرموقعیت تصمیم گیری با هرمیزان اطلاعات به کار برد؛ چه این انتقال از طریق کانال‌های جمعی و چه از طریق کانال های بین‌فردی باشد.

نقطه آغاز دروازه‌بانی، زمانی است که فعال ارتباطات، اطلاعات را ایجاد یا کشف می‌کند. آنها در مواجه با رویداد‌ها، نیازمند توسل به گزینش و قوانین گزینش می‌شوند که باعث روایت گری های متفاوت از یک واقعه می‌شود.

رسانه‌ها با عمل دروازه‌بانی، اخباری را در افکار ما برجسته و اتفاقاتی را از ذهن ما دور می‌کنند. بارزترین اثر دروازه‌بانی بر مخاطب، جنبه شناختی دارد؛ یعنی شکل دهی به شناخت‌های مخاطب از آنچه آن را دنیا می‌خوانیم و آن موضوعات و رویدادهایی که تحت پوشش قرار نمی‌گیرند از نظر بیش‌تر مخاطبان، موجودیت ندارند و شناختی از آنها ندارند.

دروازه‌بانی خبر، مفهوم مهمی است که تعیین می‌کند کدام اخبار به افراد ارائه وچگونه منتشرمی‌شوند که تأثیر قابل توجهی درشکل‌دهی به دیدگاه و آگاهی عمومی دارد. هانا هارت می‌نویسد: "کنترل رسانه ها به معنای کنترل اذهان جامعه است"؛ درنتیجه، تعریف ما از زندگی خود ودنیای اطرافمان، تاحدزیادی محصول فرایند دروازه‌بانی است و دروازه‌بانی، تاثیر مستقیمی بر برداشت ما از واقعیت‌های اجتماعی دارد.

خبرنگار: زیلان نقشبندی

" معرفی و خلاصه‌ی کتاب های مورد نظر خود را در عطنا با نام خود منتشر کنید"