ذره بین متولیان فرهنگی باید بر سواد رسانه‌ای متمرکز شود

عطنا - شبکه های اجتماعی آنلاین در حال القای اطلاعات خود به مخاطب هستند ومسئولان هم،باید آنها هم آنلاین به نسل جوان آموزش دهند.

پیشرفت و تغییر در زندگی شب با ورود فناوری ارتباطات و اطلاعات سرعت بسیار زیادی گرفته است. به ترتیبی که این تغییرات در مدت زمان کوتاه جای خود را با تغییری دیگر عوض می کند هرچه پدیده نوینی در این عرصه عمر بسیار کوتاه تر از آن چیزی دارد که پیش تر در پدیده های مشابه وجود داشته است.

پویش درباره پدیده های دیجیتال و فناوری های دنیای مجازی نیز به تبع سرعت تحولات این عرصه عمری کوتاه دارند و هربار که در باره موضوعی تحقیق می شود،آن موضوع با موضوع تازه تری جایگزین شده بنابراین توجه به تغییر و تحول در این عرصه خود چالشی برای پژوهشگران و فعالان این عرصه فناوری و ارتباطات و اطلاعات تبدیل شده است.

نسل حاضر که به عنوان عصر دیجیتال از آن نام می برند بدون توجه به شناخت و ارزیابی محیط های تحت وب از زندگی اجتماعی بر خط لذت می برند،با توجه به این که این نسل بخش زیادی از فعالیت های اجتماعی و اقتصادی خود در محیط های بر خط انجام می دهند، ضروری است برای آنها آموزش های لازم در ارتباط با موضوع سواد رسانه ای از سوی متولیان فرهنگی ارائه شود چرا که بدون داشتن سواد رسانه ای امکان شناخت و تشخیص درستی و نادرستی پیام ها تبلیغات رسانه ای برای مخاطبان و کاربران مقدور نیست.

تحقیقات نشان می دهد که تنها 20درصد کاربران شبکه های اجتماعی کشور که روزنامه نگاران،فعالان سیاسی،و نخبگان و دانشگاهیان هستند که دارای سواد رسانه ای بالا هستند و بقیه اقشار به ویژه بانوان جوانان و نوجوانان از سواد رسانه ای کافی برخوردار نیستند.

امروزه بدون تردید باید رسانه را مهم ترین ابزار عصر حاضر بر ساخت پدیده های جهان دانست که حتی بر واقعیات بیرون از ذهن نیز تأثیر دارد ،در مورد اثرات عمیق رسانه بر امر واقع،پست مدرنیست هایی نظیر ژان بودریار مطالب تامل بر انگیزی ارائه نموده اند.

زبان و رسانه ها را بازتاب واقعیات بیرونی می انگارد. از دیدگاه پست مدرن،زبان،گفتمان ها،و فرهنگی که در عصر جدید در رسانه ها تجلی می یابند تعریف کننده و سازنده واقعیات و شیوه زندگی و صورت بخش همه اشکال،روابط وکردار های اجتماعی هستند.

بودریار در کتاب وانمایی ها اظهار می دارد که در عصر پست مدرن، مرز میان واقعیت و وانمایی پست مدرن را باید مبانی مافوق واقع دانست که در آن انسان ها نه با خود واقعیت که با تصاویر و تعابیر واقعیت سروکار دارند؛ یعنی تصویر در جای واقعیت می نشنید و مهم تر، تعیین کننده تر و واقعی تر از واقعیت محسوب می شوند.

برای مثال تصویری که در رسانه های گروهی از شخصیت سیاست مداران به ما عرضه می کنند بسیار واقعی تر از خود آنها به نظر می رسد. پس در عصر پست مدرن معنا و واقعیت رخت بر می بندد. و جای خود را به تصویری می دهد که بودریار از این مساله با عنوان «رژیم تصورات» یاد می کند. به زعم وی سلطه تصورات در جهان امروز آن قدر گسترش یافته است که امر واقع کاملا محو شده  و دیگر حقیقت، مصداق و علل عینی وجود ندارد آنچه ما در باره واقعیت ها می دانیم همان است که در تصورات رسانه ای ساخته می شود.

اگر پنج کارکرد اصلی رسانه را ذهنیت سازی، انگاره سازی،معنا سازی، گفتمان سازی و هویت سازی بدانیم باید گفت همین کارکرد هاست که رسانه هارا  به ذی نفوذترین ابزار کنترل افکار عمومی بدل می کند زیرا امروزه رسانه نقش محوری در ساختن هویت ما و معنا بخشی به جهان پیرامونمان بد عهده دارد.

مهم ترین تأثیری که افزایش و ارتقا سواد رسانه ای در ما میگزارد این است که بر صد ها خبری که به درستی یا نادرستی در دسترس ما قرار می گیرد اجازه نخواهد داد که تفکرات ما دچار جهت گیری خاص شوند، در واقع با افزایش سواد رسانه ای بیدی نخواهیم بود که با هر خبر فیک و غلطی بلرزیم.

نداشتن سواد رسانه ای در دنیای امپراطوری رسانه ها مانند رانندگی در جاد پر تردد بدون داشتن گواهی نامه و تجربه رانندگی است،بدون داشتن سواد رسانه ای و شناخت صحیح رسانه جامعه با یک خبر به سادگی تهییج می شود.

نسل حاضر که به عنوان عصر دیجیتال از آن نام می برند بدون توجه به شناخت و ارزیابی محیط های تحت وب از زندگی اجتماعی بر خط لذت می برند. با توجه به این که این نسل بخش زیادی از فعالیت های اجتماعی و اقتصادی خود در محیط های بر خط انجام می دهند، ضروری است برای آنها آموزش های لازم در ارتباط با موضوع سواد رسانه ای از سوی متولیان فرهنگی ارائه شود چرا که بدون داشتن سواد رسانه ای امکان شناخت و تشخیص درستی و نادرستی پیام ها تبلیغات رسانه ای برای مخاطبان و کاربران مقدور نیست.

تحقیقات نشان می دهد که تنها 20درصد کاربران شبکه های اجتماعی کشور که روزنامه نگاران،فعالان سیاسی،و نخبگانو دانشگاهیان هستند که دارای سواد رسانه ای بالا هستند و بقیه اقشار به ویژه بانوان جوانان و نوجوانان از سواد رسانه ای کافی برخوردار نیستند.

نوجوانان با بهره مندی از دانش سواد رسانه ای می توانند تفکر کنند و بدون تأثیر پذیری از تبلیغات رسانه ای جهان پیرامون خود را بشناسند، فضای مجازی و دسترسی سریع و آسان کاربران نوجوان به هرگونه اطلاعاتی باعث شده تا رفتارشان تحت تأثیر سواد رسانه ای و چهره ها و سلبریتی ها تغییر کند.حتی گاهی اوقات گروه همسالان در مدرسه هم می توانند  رشد برروی فرزندان ما تاثیر تبلیغات  فضای مجازی و دوستان خود قرار بگیرد و کار هایی را انجام دهد که خود و خانواده شان را دچار مشکل کند اینجاست که لزوم سواد رسانه ای احساس می شود. آموزش سواد رسانه ای این نوجوانان را ترغیب میکند تا اجازه ندهند دیگران به جای آنها فکر کنند.

وارد کردن نظام سواد رسانه ای در نظام آموزشی رسمی کشور و انجام تحقیقات و مطالعات تطبیقی به منظور الگویی مطلوب، ارزشیابی منسجم و نظارت مستمر بر عملکرد فعالان سواد رسانه ای،  بستر مناسب برای تولید انبوه محصولات فرهنگی دیجیتال متناسب با ارزش های نظام، حمایت از توسعه کمی و کیفی رسانه های دیجیتال، حمایت از تمامی تولید کنندگان محتوای دیجیتال از مهم ترین اقدامات لازم در جهت ارتقای رسانه های، دیجتیال و اثر بخشی سواد رسانه ای کشور به حساب می آید.