چالش خانواده ها در ایام کرونا: در روابطمان بازنگری کنیم

عطنا | در نوع روابط در ایام کرونا، خانواده برای رفع چالش ها نیاز است که توجه و رفتار خود را به صورت جدی مورد بازنگری قرار دهند.

به گزارش سایت خبری تحلیلی دانشگاه علامه طباطبائی (عطنا)، با همه گیری کووید 19 و به دنبال آن، اعمال محدودیت‌ها و قرنطینگی‌ها در سراسر جهان، سبک زندگی مردم با تغییرات بنیادی روبه‌رو شد. تمام تحقیقات علمی در تایید این گزاره آورده اند که با همه گیری کووید 19 سبک زندگی مردم به گونه ای دچار تغییرات عدیده ای شده که حتی پس از ریشه کن شدن کرونا، به حال سابق (قبل از کرونا) بر نمی گردد.

یگ بخش مهمی از تاثیرات کرونا در مقوله سبک زندگی به روابط افراد در خانواده یا جامعه بر میگردد. در مختصات جدید زیستی مردم، سبک زندگی به گونه دیگری می‌شود. از باب اهمیت این مسئله، حالا بسیاری بر این باورند که توجه به نحوه روابط افراد در خانواده و جامعه بسیار اهمیت دارد، چرا که تغییرات بنیادی در سبک زندگی انسان‌ها در شرایط فعلی پدیده آمده است.

جواد خدادادی، استادیار مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی (لینک) در نشست چهارشنبه یکم اردیبهشت که توسط مرکز مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد، از این زاویه دید به نوع روابط افراد خانواده در ایام قرنطینه می‌پردازد. به نظر میرسد در ایام قرنطینه الزامات اساسی این است که در خانه بمانیم، صمیمی باشیم و دعوا نکنیم. مشروح سخنان جواد خدادادی در پی می آید:

4 ملاحظه در روابط در ایام کرونا

در نوع روابط در ایام قرنطینه به طور کلی 4 ملاحظه اساسی باید مدنظر قرار گیرد.

نخست اینکه، سواد به معنای مهارت استفاده از دانسته ها در جهت ایجاد تغییر است و این در حالی است که در ایام کرونا، همین سواد به مثابه تغییر باید طبق شرایط قرنطینه و هنر همکاری و تقسیم کار صورت گیرد.

دوم اینکه، تداخل نقش ها و عدم دخالت در نقش‌ها و تکالیف همدیگر روشن شود. اگر نقشی به کسی واگذار شد، باید اختیارات و مسئولیت انجامش هم به او داده شود.

سوم اینکه، استفاده از زمان اضافه و تایم آزاد در خانواده  زیرا که می‌تواند هم باعث راحتی یا محنت شود. اگر وقت فراغت ما تبدیل به سرگرمی و وقت گذرانی و اوقات فراغت با هم نشود، باعث آسیب و سپری کردن وقت در شبکه های مجازی میشود.

افراد از همدیگر شاکی میشوند. اگر گوشی را گذاشتند کنار، چه برنامه ای دارند؟ اگر جوابی ندارند پس آسیب است. اوقات فراغت یعنی همه اعضای خانواده وقت آزاد را کنار هم به فعالیتهای مفرّح بگذرانند.

اگر اوقات فراغت نباشد، فرسودگی، گوشه گیری، خشم، خستگی، جر و بحث و.... پیش می آید و اوقات فراغت نیازمند اندکی خلاقیت است. نه سرمایه و هزینه و نه دل خوش میخواهد. بلکه اوقات فراغت باعث شادی و دل خوش میشود.

اوقات فراغت باعث ترشح هورمونهای شادی بخش میشود. تمام بازی های نوستالژی و همفکری در این خصوص به ما کمک میکند. روابط باید در شرایط حضور اعضای خانواده تقویت شود و این اتقاق باید در دنیای واقعی صورت گیرد نه در فضای مجازی!

در این خصوص خلق هیجان ، تولید هیجانات مثبت و هیجان آفرینی یکی از ملاک های خانواده های موفق و شاد است. حتی با تغییر لحن کلام و دیالوگ روابط  تغییر میکند.

خانواده برای رهایی از تنشها باید به فعالیت ها و بازی های مشارکتی روی آورد تا صمیمیت زیاد شود، صمیمیت نیاز به وقت و زمان و سوخت دارد تا پایدار بماند. در این فضا بستر برای بخشش فراهم می شود.

چهارمین مورد درباره تغییر در زبان و گفتمانی است که از آن ناراحت هستیم. خشم پدیده ای است که خدا در وجودمان قرار داده و طبیعی است. اگر اعضای خانواده به طرف مقابل خود حق ناراحت شدن، خشمگین شدن و با حتی گریه کردن ندهند، این ظلم و دیکتاتوری است. گاهی اوقات حتی در خانواده ها به طرف مقابل برچسب هایی میزنند و فحاشی می کنند.

روابط زناشویی به خاطر نزدیکی زوجین، گاهی خیلی خطرناک و آسیب زا میشود. ما حق ناراحت شدن داریم و این طبیعی است ولی زمانی آسیب میشود که این ناراحتی با تخریبگری، توهین و تحقیر همراه شود و همین باعث از بین رفتن صمیمیت و از بین رفتن رابطه می شود.

گاتمن در این باره استعاره اسب سرکش (رام نشده) را به کار میگیرد؛ ازدواجها به علت اینکه زوجین سوار اسب رام نشده، شکست میخورند. یکی از این اسب‌ها تخریبگری است.

این روابط به شدت آسیب زننده است و انگار با غلتک روی نهال تازه جوانه زدن میرود و از آن نهال نابود شده توقع میوه هم داریم!. توقع مهربانی و عشق داریم!

راهکار برای حل این مسئله، بیان احساس درونی است. به طور مثال زمانی که میگوییم: «عزیزم زمانیکه میبینم وقت داری و به من کمک نمیکنی ، احساس میکنم بهم توجه نمیکنی.» یا اینکه «وقتی میام خونه میبینم خونه بهم ریخته است حالم بد میشه.»

در واقع شکایت هایمان را در قالب بیان احساس خودمان بیان کنیم. تخریب و سرزنش فقط فاصله ها را زیاد میکند و روابط را به سمت سردشدن و بی‌تفاوتی سوق میدهد. در واقع دو طرف، توقعات و انتظارات غیرمنطقی دارند؛ طوریکه موقعیت خوب داشته باشد ولی مثل افراد قجری زندگی کند.

در این وانفسا، «تغییر» کلید است. در روابط برای خودمان سهم متمایز قائل شویم در رابطه به جای توقع از دیگری، خودمان قدم جلو بگذاریم . توقعات را از دیگری کم و از خودمان متوقع باشیم. من اگر چه کار کنم، اوضاع بهتر میشود و رابطه مان بهتر میشود؟

به خاطر خودم که حس خوب داشته باشم و لذت ببرم برای خودم "سهم گذار" باشم.  به جای منتطر عوامل بیرونی بودن برای تغییر به سمت درون و خودمان باشیم. در خودمان تغییر ایجاد کنیم. تفکر کنیم.

از طبیعت یاد بگیریم: گاو زمانی که به خوراک می افتد همه چیز میخورد، و در زمان استراحت هرچه خورده نشخوار میکند. این کار به معنای بازنگری است، ما باید در رفتارها، افکارها، عادات و احساسات مان بازنگری کنیم.

در واقع باید به جای تمرکز بر عوامل بیرونی، به درون خود روی باوریم و سهم گذار داشته باشیم که یک مسیر بُرد-بُرد است. با این راهکارها، حال خودمان و اطرافیان خوب می‌شود. خودمراقبتگری و خانواده مراقبتگری در دنیای امروزی بسیار مهم است.