بازسازی روابط اجتماعی زیر تیغ جراحی

دانشجوی دکتری دانشگاه علامه طباطبائی یکی از دلایل اقدام به جراحی زیبایی را بازسازی روابط اجتماعی دانست و گفت: تنوع‌طلبی، قدرت‌طلبی، رقابت، چشم‌وهم‌چشمی و استیلای مردانگی برخی از دلایل اقدام به عمل جراحی زیبایی هستند، گویی زنان میدان مبارزه‌ای در میان خودشان بوجود آورده‌اند.

به گزارش عطنا، «اولین همایش ملی مسائل اجتماعی زنان» به همت دانشگاه علامه طباطبائی با همکاری دیگر دانشگاه‌های علوم انسانی کشور و مراکز تخصصی مطالعات زنان با حضور جمعی از استادان و دانشجویان متخصص حوزه مطالعات زنان دوشنبه، ۱۰ اردیبهشت‌ماه و سه‌شنبه، 11 اردیبهشت‌ماه در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد.

بهزاد خدری، دانشجوی دکتری دانشگاه علامه طباطبائی در پنل اول این همایش که موضوع آن «تحولات سبک زندگی زنان» بود، مقاله خود را با عنوان «مدیریت چهره در تعاملات اجتماعی» که با همکاری فریده‌سادات مومنی نوشته بود ارائه داد.

وی در ابتدا گفت: افراد زیادی با روی آوردن به جراحی زیبایی به نوعی سعی در بهبود تعاملات اجتماعی خود در جامعه دارند.

این پژوهشگر افزود: تاکید ما بیشتر روی پیامدهایی است که عمل‌های زیبایی به روی افراد به جای می‌گذارد، تمامی مشکلاتی که افراد مختلف با آن دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند و گریبا‌‌‌ن‌گیر آنان می‌شود.

خدری چهره را دارای حیاتی مستقل دانست و گفت: توجه ما نیز در تحقیقی که انجام دادیم بیشتر شامل افرادی بود که به چهره خود نسبت به دیگر افراد جامعه بیشتر اهمیت می‌دادند و به نوعی چهره را مهمترین و حیاتی‌ترین عضو بدن خود در تعاملات اجتماعی می‌دانستند.

وی درباره همین موضوع خاطرنشان کرد: کشور ما در جراحی‌های زیبایی و مخصوصا جراحی بینی رتبه اول را در دنیا دارد اما موضوع مهمتر این است که تاثیرات جسمی، روانی و اجتماعی این عمل‌ها بر افراد چیست.

این پژوهشگر گفت: هدف ما بررسی پیامدهای روانی مدنظر این جراحی‌ها و تاثیرات جامعه‌شناختی که بر جای می‌گذارد است، ما با توجه به هدف ذکر شده تحقیق خود را به صورت میدانی شروع کردیم و با کمک مشارکت‌کنندگان که در این موضوع به ما کمک می‌کردند درصدد جواب فرضیه و سوالات تحقیقی که بیشتر شامل نقش چهره در روابط اجتماعی و ویژگی‌های ظاهری و درونی افراد و شرایط و روندی که افراد را مجبور به عمل‌های زیبایی می‌کند پرداختیم.

خدری در مورد جامعه آماری و روند پژوهش «مدیریت چهره در تعاملات اجتماعی»، گفت: جامعه آماری ما مناطق یک، پنج و نه تهران بود که این تحقیق در این مناطق را بر روی 32 نفر انجام دادیم و با این افراد مصاحبه کردیم که در نهایت به اشباع نظری رسیدیم و برای صحت نتیجه تحقیق از روش‌های خاصی استفاده کردیم که بیشترین بازده را برای ما داشته باشد، برای اطمینان از نتیجه‌ای که مد نظر بود مصاحبه‌های مجددی انجام دادیم و هدف ما از مصاحبه‌های مجدد این بود که ببینیم تم‌ها و یا مقوله‌های ما چه هم‌خوانی با مشوق‌های جدید دارد.

این دانشجوی دکتری دانشگاه علامه طباطبائی در مورد نتیجه این پژوهش گفت: تمامی مقولاتی که بیان کردم در تحقیق و مدل ما گنجانده شد و کلیه شرایط علی و مداخله‌گر و استراتژی و پیامدهای لازم را در مورد تحقیق بررسی کردیم.

وی افزود: از جمله مقوله‌هایی که ما به آن دست یافتیم استیلای مردانگی بود بدین معنی که زنانی که به این سمت حرکت می‌کنند و عمل زیبایی انجام می‌دهند بدین علت است که برداشتی که از چهره مردان دارند به گونه‌ای جذابیتی برای این زنان به دنبال دارد و برای روشن‌تر شدن این موضوعی مثالی را عنوان می‌کنم.

خدری تصریح کرد: یکی از مشارکت‌کنندگان تحقیق گفت که صبح قبل از بیدار شدن همسر خود چهره خود را آرایش می‌کند و سعی می‌کند که آراسته به نظر برسد بدین معنی که به نوعی هژمونی و باز‌آفرینی چهره و مردانگی که در چهره او مشخص شود و یا مواردی از پیش تعیین شده برای این نوع افراد وجود دارد که با شناختی که از مردان دارند به این نتیجه رسیده‌اند که مردان و یا همسران آنها چه نوع چهره‌ای را دوست دارند و به آن توجه می‌کنند و از جمله مواردی که در این مقوله مهم است ذکر این نکته است که نوعی همرنگی از نظر نوع چهره در این افراد دیده می‌شود.

این پژوهشگر گفت: با توجه با مقوله‌های موجود افرادی که جراحی زیبایی انجام می‌دهند در مواردی با یکدیگر متفاوتند که موارد زیر را شامل می‌شود برخی از این افراد تنوع‌طلب هستند که بیشتر طبقه مرفه جامعه را شامل می‌شوند و عده‌ای دیگر خاطره‌ای تاثیرگذار در مراسمی داشته‌اند که آنها را به سوی عمل زیبایی سوق داده است.

وی افزود: برخی دیگر از افراد که هیچ‌گونه ویژگی بارزی برای تعاملات اجتماعی در خود نمی‌دیدند با توجه به این عمل‌های زیبایی زیادی بین افراد شایع است برای برطرف کردن این نقطه ضعفی که در خود احساس می‌کردند به سمت عمل‌های زیبایی رفته بودند.

خدری از جمله مقوله‌های دیگر که افراد به عمل‌های زیبایی روی می‌آورند سوژه‌های درون‌گروهی و رقابت‌هایی که بین زنان وجود دارد عنوان کرد و گفت: هم‌چشمی‌هایی که بین زنان وجود دارد به نوعی برای کسب قدرت بالاتر نسبت به زنان دیگر است که نتیجه این کسب قدرت از نظر آنان بدست آوردن منافعی در اجتماع است که از سمت مردان به سمت خود جذب می‌کنند.

این دانشجوی دکتری دانشگاه علامه طباطبائی در ادامه در مورد مقوله بعدی که گرداب تاثیر و تاثر بود خاطرنشان کرد: عمل زیبایی گرداب مدی است که در جامعه در جریان است و مفهوم حفظ اثر را شامل می‌شود که زنان به نوعی در جامعه اثری از خود به جای بگذارند یعنی به نوعی یک واقعه موثر در مخاطب خود بوجود بیاورند.

وی از دلایل دیگر روی آوردن به جراحی زیبایی را کتمان عیب و نقص دانست و گفت: گروهی دیگر از زنان که سنشان نسبت به بقیه بالاتر است به دلیل نوعی هراس از سن خود به جراحی زیبایی روی آورده بودند.

خدری گفت: از جمله مفاهیم دیگری که مدنظر ما بود کمال‌گرایی، احساس زیبا بودن و میل به دگرگونی بود که در همه افراد وجود دارد بدین معنی که هیچکس دوست ندارد مورد انتقاد قرار بگیرد که دارای ویژگی زیبایی خاصی نیست.

این پژوهشگر در ادامه در مورد برخوردهای سلیقه‌ای گفت: برخی از مخاطبانی که زنان با آنها سر و کار داشتند ظاهر‌‌بین بودند و یا در محلی که زنان مشغول کار بودند جراحی زیبایی رایج بوده است بنابراین نادیده‌انگاری اجتماعی نیز یکی از مفاهیم مرتبط با این مقوله است.

وی گفت: ما درباره این موضوع نوعی گفتمان جدید را مطرح کرده‌ایم با عنوان «مالکیت‌های اجتماعی» و «مالکیت‌های اقتصادی» در این گفتمان خریدار به دنبال این است که بتواند رابطه‌ اجتماعی خود را به نوعی بازسازی کند.

این دانشجوی دکتری دانشگاه علامه طباطبائی افزود: هنجار ترغیب عمومی در افرادی که به دنبال جذب جنسی بودند و هدفشان ازدواج بوده است، افراد کمی که هدفشان دوستی با افراد بوده است از مفاهیم دیگر همسان‌سازی و آنومی نشانه شناختی و مفهوم استیضاح اجتماعی است.

خدری با بیان اینکه زنان میدان مبارزه‌ای در میان خودشان بوجود آورده‌اند، گفت: پس‌انداز اجتماعی و پس‌زنی اجتماعی و ملاحظه موقتی اجتماعی برخی از عوامل ترغیب شدن افراد برای انجام عمل زیبایی است.

بهزاد خدری، دانشجوی دکتری دانشگاه علامه طباطبائی در جمع‌بندی پژوهش «مدیریت چهره در تعاملات اجتماعی» گفت: پرورش آنومی و گفتمان نشانه‌ای «شرایط زمینه‌ای»، حفظ اثر، هویت کمال‌یافته، تعلق زیبایی‌شناختی و گرداب تاثیر و تاثر «شرایط علی»، استیلا و هژمونی مردانگی و رقابت‌های درون‌گروهی «شرایط مداخله‌گر» و «همسان‌سازی» راهبردها و استراتژی‌های جراحی‌های زیبایی هستند.