پنجشنبه ۰۶ ارديبهشت ۱۴۰۳ Thursday, 25 April 2024
ضیایی‌بیگدلی، رئیس کمیته علمی همایش «استقلال دانشگاه‌ها»:
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه در نشست خبری تاکید کرد: استقلال دانشگاه منجر به رقابت سالمی می‌شود که طی آن، دانش‌آموختگان و فارغ‌التحصیلان عالم به جامعه تحویل داده بشود و پیامد این مسأله این است که از فرار مغزها و مهاجرت نخبگان جلوگیری می‌کند.
به گزارش عطنا، محمدرضا ضیایى‌بیگدلی، عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، ظهر امروز 23 بهمن‌ماه در نشست خبری «همایش استقلال دانشگاه‌ها، چالش‌ها و راهبردها» در تالار شورای دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه، بیان کرد: در واقع بحث استقلال دانشگاه‌ها خصیصه ذاتی یک دانشگاه سالم است، یعنی امروزه در دنیا وقتی صحبت از دانشگاه سلامت می‌شود در وهله اول بحث روی استقلال دانشگاه است.
وی افزود: این استقلال به هیچ وجه به معنی عدم ارتباط با دستگاه‌های دولتی و حکومتی نیست، یعنی در واقع این استقلال بیشتر در مفهوم آنچه که ما به عنوان خودمختاری از آن نام می بریم است تا جدا شدن از بدنه دولت و بدنه حکومت.
رئیس کمیته علمی همایش استقلال دانشگاه‌ها، چالش‌ها و راهبردها ادامه داد: بنابراین اصل بر این است که دانشگاه مستقل قطعا و یقینا باید بر اساس ضوابط قانونی اداره شود یعنی باز استقلال به معنی خروج از قانون نیست، استقلال در چارچوب قانون معنی و مفهوم پیدا می‌کند.
وی در همین رابطه تصریح کرد: همین مسأله در کشور ما یکی از مشکلات است یعنی در واقع مانع قانونی در این رابطه وجود دارد، گفتند که نشیب و فرازهای متعددی را هم طی کرده، در برخی از مقاطع باز به دلیل سیاست‌زدگی، دانشگاه‌ها استقلال نسبی پیدا کرده، نه استقلال کامل و در برخی از مقاطع نیز هیچ‌گونه استقلالی نداشته و کاملا وابسته به دستگاه دولت و مخصوصا وزارت علوم، وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی بوده است.
ضیایى‌بیگدلی افزود: بنابراین وضعیت از این حکایت دارد که یک جایی یک خلأ بزرگ وجود دارد و آن هم، خلأ قانونی است که در این رابطه وجود دارد. یعنی باید استقلال دانشگاه‌ها بر اساس قانون به رسمیت شناخته شود.
دانشگاه مستقل، لازمه توسعه پایدار است
وی با بیان اینکه خوشبختانه چه قبل و چه بعد از انقلاب، فرهنگ استقلال‌خواهی در دانشگاه وجود داشته است، اظهار کرد: منش و رفتار اعضای هیئت علمی که تا حدود زیادی هم خود رسانه‌ها نیز در جریان هستید ناشی از روحیه استقلال‌طلبی است ولی بحث عمدتا ساختاری بوده و استقلال ساختاری نیز مدنظر است.
عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی افزود: نکته دیگر این است که امروزه در دنیا یکی از شاخصه‌های اصلی توسعه علمی و محورهای توسعه پایدار را دانشگاه مستقل می‌دانند، به این معنا که هر چقدر این استقلال بیشتر باشد حکایت از توسعه علمی دارد.
وی با تاکید مجدد بر اینکه امروزه از دانشگاه مستقل به عنوان یکی از ملاک‌های توسعه پایدار نام می‌برند، اضافه کرد: بحث دیگری که در دنیای امروز وجود دارد، موضوع حکومت قانون و حاکمیت آن است، یعنی حاکمیت مطلوب و خوب که باز یکی از ویژگی‌های است که تعیین می‌کند کدام حاکمیت را به عنوان یک حاکمیت خوب تلقی می‌کنیم و یکی از ملاک‌های آن نیز موضوع استقلال دانشگاه‌ها است.
ضیایى‌بیگدلی در ادامه اظهار کرد: استقلال دانشگاه‌ها یک سیاست اصولی برای افزایش مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی است، یعنی شما زمانی می‌توانید از دانشگاه بخواهید که مسئولیت را بپذیرد که استقلال داشته باشد و وقتی استقلال نداشته باشد به واقع نمی‌تواند، مسئولیت را بپذیرد و در مقابل جامعه به طور کلی پاسخگو باشد.
وی اضافه کرد: برخی بحث می‌کنند مبنی بر اینکه اگر قرار باشد دانشگاه‌ها استقلال داشته باشند پس بنابراین نباید کمکی از ناحیه دولت و یا بودجه‌ای در اختیار دانشگاه‌ها قرار بگیرد و خودبه‌خود پیامدهای سوئی ممکن است پیدا کند و الان هم متأسفانه در بعضی موارد شاهد آن هستم.
رئیس کمیته علمی همایش «استقلال دانشگاه‌ها، چالش‌ها و راهبردها» با انتقاد از در منگنه قرار دادن دانشگاه برای گرفتن شهریه از دانشجویان، در ادامه گفت: در حالی که من همواره اعتقادم بر این بوده و هست که برای مثال، امروزه روی بحث استقرار قوه قضائیه بسیار تاکید می‌شود و همواره در دنیا به عنوان یک رکن کاملا شناخته شده در نظام‌های دموکراتیک است، اما بودجه قوه قضائیه را در واقع مجلس است که تصویب می‌کند، بله، در همه جا پارلمان است که تصویب می‌کند اما هیچ وقت ایراد نمی‌گیرند که قوه قضائیه نباید مستقل باشد چون بودجه‌اش را تأمین می‌کنند در حالی که خود قوه قضائیه است که این اعتبار را تأمین می‌کند.
وی اظهار کرد: وقتی دانشگاه، دانشگاه مستقلی باشد قطعا زمینه رقابت سالم بین دانشگاه‌ها فراهم می‌شود و این رقابت سالم منجر به این می‌شود که دانش‌آموختگان و فارغ‌التحصیلان عالم به جامعه تحویل داده بشود و پیامد این مسأله هم این است که از فرار مغزها و مهاجرت نخبگان جلوگیری می‌کند. ضمن‌آنکه این استقلالی که ما از آن صحبت می‌کنیم، استقلال سازمانی، مدیریتی، علمی، آموزشی و استقلال مالی است با مفهومی که بیان کردم.
همایش «استقلال دانشگاه‌ها، چالش‌ها و راهبردها» به مدت یک روز با هدف بررسی علمی وضعیت استقلال دانشگاه‌ها و ارزیابی شرایط موجود و چگونگی رسیدن به شرایط مطلوب با حضور اعضای مجمع، سه‌شنبه 26 بهمن‌ماه برگزار خواهد شد.
گفتنی است توسعه علمی کشور و علوم محوری در دانشگاه مستقل، آزاداندیشی، نقادی و نظریه‌پردازی در دانشگاه مستقل، آسیب شناسی استقلال دانشگاه‌ها، نظام مدیرت در دانشگاه مستقل و نقش انجمن‌های علمی و مجامع صنفی اعضای هیئت علمی در استقلال دانشگاه‌ها از جمله محورهای این همایش است.
گوشه‌هایی از نشست خبری:
عکس: شکیبا شیرازی تهرانی-عطنا
لینک کوتاه atna.atu.ac.ir/000Hzg