وزیر علوم: مرکز رشد علوم انسانی در دانشگاه علامه تاسیس می‌شود

نخستین کنگره ملی آموزش عالی با محورهای سیاست گذاری و بین المللی شدن دانشگاه ها، اقتصاد دانش بنیان و اقتصاد آموزش عالی و آمایش آموزش عالی و توسعه متوازن در روز پنجشنبه ۲۶ فروردین سال ۱۳۹۵ به میزبانی دانشگاه تربیت مدرس برگزار شد.

به گزارش عطنا، این مراسم با حضور وزیر علوم تحقیقات و فناوری، دکتر فرهادی؛ و همچنین دکتر محمدرضا عارف منتخب مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، دکتر محمدرضا واعظ مهدوی، معاون توسعه علمی و فرهنگی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و همچنین معاونین آموزشی و پژوهشی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی برگزار شد.

دکتر فرهادی در این مراسم با تاکید بر ضرورت بحث کیفیت آموزش عالی، توجه به دانشگاه های کارآفرین، تبدیل دانش به ثروت و توجه به اقتصاد دانش بنیان، گفت: هدف آموزش عالی تربیت سرمایه های دانش محور برای پیشبرد امور کشور می باشد.

سرمایه های دانشی، انسانی و فکری از جنس سرمایه های نامشهود محسوب می شود که در مقابل سرمایه های فیزیکی و طبیعی از جمله نفت، گاز و معدن قرار دارد که عمدتا در کشورهای مختلف جهان در دهه های اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.

بر همین اساس برای اینکه نیرو دانشی داشته باشیم، توجه به آموزش، پژوهش و تحقیق در دانشگاه ها پیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است.

وی با بیان این که کشور ایران از نظر کمی در جهت تولید سرمایه های علمی رشد بسیار خوبی داشته است، گفت: بیش از ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار دانشجو در دانشگاه ها، پژوهشکده ها و مراکز آموزش عالی مشغول تحصیل هستند که ۵۴ درصد آن ها را آقایان و ۴۶ درصد آن ار خانم ها تشکیل شده است. همچنین با وجود ۹۷ هزار دانشجوی دکترای تخصصی سرمایه عظیمی در اختیار کشور هست که اگر درست هدایت شوند می-توانند با تحقیقاتی که در قالب پایان نامه های کارشناسی ارشد و رساله های دکترا انجام می دهند بسیاری از مشکلات کشور را حل نمایند.

دکتر فرهادی اضافه کرد: در رابطه با شاخص رشد کمی تولید علم رشد بسیار خوبی صورت گرفته است، به طوری که در دو پایگاه ISI  و اسکوپوس دارای رتبه های ۲۰ام و ۱۶ام و در منطقه نیز رتبه اول را داریم. متاسفانه با وجود این رتبه از نظر تعداد تولیدات علمی استفاده لازم برای حل مشکلات کشور صورت نگرفته است.

دکتر فرهادی در مورد مشکلات اساسی و بهره‌وری ناکافی از این تولیدات علمی گفت: ضریب تبدیل علم تولید شده به فناوری هنوز عدد پایینی در کشور است که باید در این زمینه علم را به ثروت تبدیل نماییم. دومین مشکل توجه به مسائل کیفی مقالات و تحقیقات تولید کشور می باشد که از این نظر می توان به پایین بودن نسبی شاخص هرش و اچ ایندکس و فقدان نوآوری در پژوهش ها اشاره کرد.

فرهادی با اشاره به اقدامات زیرساختی انجام شده از ابتدای دولت یازدهم تاکنون در وزارت علوم گفت: ما باید آزمایشگاه ‌های مرجع و مرکزی داشته باشیم. در حال حاضر ۱۲۰ آزمایشگاه در حال تاسیس و تجهیز هستند و در بودجه سال ۹۶ و برنامه ششم توسعه نیز به صورت جامع و متمرکز اعتبارات خوبی برای این امر پیش‌بینی شده است.

وی پیرو شعار سال ۹۵ گفت: باید اقتصاد ما تنگاتنگ با بحث نوآوری باشد. منشاء اقتصاد مقاومتی، اقتصاد دانش بنیان است و اقتصادی دانش بنیان است که در تمام زمینه‌های تجارت ساختار اقتصادی و غیره فعال باشد. در همین راستا باید تجارت آزاد‌سازی شود، فناوری اطلاعات و ارتباطات صورت بگیرد، مصرف کنندگان حق انتخاب داشته باشند و دولت کوچک شود.

دکتر فرهادی با اشاره به بحث اقتصاد دانایی محور، اظهار داشت: اقتصاد دانایی محور مبتنی بر تولید، توزیع، کاربرد دانش، افزایش بهره‌وری و غیره است. در واقع اقتصاد دانایی محور فقط تولید و توزیع اطلاعات نیست و باید دانش در این اقتصاد به کار گرفته شود و هر چه از دانش در این اقتصاد بیشتر بهره ببریم محصول با کیفیت‌تری تولید می‌کنیم و توان کشور برای نوآوری و خلق فناوری بومی افزایش پیدا می‌کند.

وزیر علوم گفت: در حال حاضر کشور دارای ۳۸ پارک علم و فناوری، ۱۶۸ مرکز رشد و ۵ منطقه ویژه علم و فناوری در ۵ استان است که این آمار باید افزایش یابد.

وی با اشاره به بازنگری برنامه‌های آموزشی، اظهار کرد: بسیاری از برنامه‌های آموزشی نیاز به بازنگری داشت و نزدیک به ۶۰۰ رشته تحصیلی باید مورد بازنگری قرار می‌گرفت، در حال حاضر بازنگری رشته‌های فنی و مهندسی تمام شده، بازنگری رشته‌های کشاورزی رو به اتمام است و بازنگری رشته‌های علوم پایه و انسانی در اواسط راه قرار دارد.

وی با اشاره به تقویت و توسعه ارتباط دانشگاه با صنعت و جامعه گفت: دانشگاه فقط مرکز تولید علم نیست و باید در جهت رفع نیازهای جامعه اقدام کند. سهم آموزش عالی در اشتغال ۳۰ درصد است و آموزش عالی باید بیش از پیش ارتباط خود را در این زمینه با دستگاه‌های دیگر تقویت کند.

فرهادی ادامه داد: البته تا کنون تفاهم‌نامه‌های زیادی با وزارتخانه‌های مختلف از جمله وزارت نفت، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت بهداشت، جهاد کشاورزی، محیط زیست و غیره منعقد شده است.

وزیر علوم در ادامه با اشاره به توسعه‌ رشته‌های هنر و علوم انسانی گفت: ۵۴ درصد دانشجویان در رشته‌های علوم انسانی مشغول به تحصیل هستند. باید گفت بسیاری از رشته‌های علوم انسانی، کاربردی هستند. از طرف دیگر سایر دستگاه‌ها باید پیوست فرهنگی داشته باشند و می‌توان از این طریق رشته‌های انسانی را به دستگاه‌ها پیوند زد.

فرهادی پیرامون بازنگری رشته‌های علوم انسانی گفت: وزارت علوم در راستای بازنگری رشته های علوم انسانی، شورای پژوهش علوم انسانی را تشکیل داد و قرار است مراکز رشد علوم انسانی ابتدا در دانشگاه‌های علامه، اصفهان و تبریز تاسیس شوند.

فرهادی در پایان با اشاره به چالش‌های آموزش عالی گفت: سند گفتمان توسعه آموزش عالی آماده شد که در این سند چهار چالش اساسی شامل بازتعریف آموزش عالی، ارتقاء کیفیت آموزش عالی، تبدیل دانش به محصول و بین‌المللی شدن آموزش عالی می‌شود.