عطنا - سلامت عمومی یکی از حقوق اساسی افراد در جامعه است و تأمین آن برای تمامی شهروندان یک اولویت مهم محسوب میشود. دولتها بر اساس قوانین بینالمللی و ملی، موظف به حمایت و حفاظت از بهداشت عمومی هستند. اعلامیههای جهانی و قوانین داخلی کشورها بر اهمیت این موضوع تأکید کردهاند و بر همین اساس، دولتها مکلف به انجام اقداماتی برای جلوگیری از آسیبهای جدی به سلامت افراد هستند.
یکی از این اقدامات، محدودیت در تبلیغات کالاهایی است که سلامت عمومی را به خطر میاندازند. دخانیات بهعنوان یکی از عوامل اصلی بیماریها و مرگهای زودرس شناخته میشود و از این رو ممنوعیت تبلیغات آن بهطور جدی مطرح است. با وجود تلاشهای فراوان در زمینه کنترل و محدودسازی تبلیغات دخانیات، همچنان شرکتهای دخانی با استفاده از تکنیکهای تبلیغاتی پیچیده سعی در جذب مخاطبان دارند.
در این بین، استفاده از گروههای آسیبپذیر مانند زنان و کودکان، از روشهایی است که شرکتهای دخانی برای افزایش فروش خود به کار میگیرند. این تبلیغات، نه تنها مخاطبان را به سوی مصرف دخانیات سوق میدهند، بلکه اطلاعات نادرست یا گمراهکنندهای را نیز به افراد منتقل میکنند. از این رو، بررسی دقیق این روشها و محدودیتهای قانونی که در برابر آنها اعمال شده است، اهمیت ویژهای دارد.
آرمینا شفیعی، پژوهشگر دانشگاه علامه طباطبائی، به همراه یکی از همکاران دانشگاهی خود تحقیقی را با موضوع بررسی روشهای تبلیغاتی شرکتهای دخانی انجام داده است.
به گزارش ایسنا، در این پژوهش، هدف بررسی این موضوع بود که شرکتهای دخانی چگونه از تبلیغات برای افزایش فروش خود بهره میبرند و این اقدامات چه تأثیری بر سلامت عمومی دارند.
این پژوهش با استفاده از یک روش تحلیلی - توصیفی انجام شده است. محققان در این تحقیق به بررسی کتابها، مقالات حقوقی و اسناد مربوط به تبلیغات دخانیات پرداختند و با رویکردی تحلیلی، روشهای مختلف تبلیغاتی شرکتهای دخانی را بازبینی کردند. همچنین، این مطالعه با مراجعه به منابع اینترنتی و کتابخانهای، به گردآوری اطلاعات در زمینه تبلیغات دخانیات و اثرات آن پرداخته است.
نتایج این تحقیق نشان دادند شرکتهای دخانی از روشهای خاصی برای تبلیغ محصولات خود استفاده میکنند. این شرکتها با بهرهگیری از تصاویری که حس آزادی، قدرت و استقلال را به مخاطبان القا میکند، تلاش میکنند محصولات خود را جذابتر جلوه دهند. بهویژه، زنان و کودکان بهعنوان هدف اصلی این تبلیغات قرار گرفتهاند.
استفاده از تصاویر و نمادهایی که زنان را در حال مصرف دخانیات بهعنوان نماد قدرت نشان میدهند و همچنین ارائه محصولات رایگان یا تبلیغات در محیطهایی که کودکان و نوجوانان حضور دارند، از جمله روشهایی است که این شرکتها به کار گرفتهاند.
در نتیجهگیری این پژوهش، به این نکته اشاره شده است که ممنوعیت و محدودیت تبلیغات دخانیات یک گام اساسی در راستای حفاظت از سلامت عمومی است. این محدودیتها باید بهطور دقیقتری اعمال شوند تا تبلیغات گمراهکنندهای که سلامت افراد را تهدید میکند، بهطور کامل متوقف شود. به همین دلیل، مدیران حوزه سلامت باید به شکل دقیقتری سازوکارهای تبلیغاتی شرکتهای دخانی را بررسی کرده و از نتایج این بررسیها برای ایجاد محدودیتهای بیشتر و بهتر استفاده کنند.
همچنین این تحقیق نشان داد که برخی از این تبلیغات نه تنها سلامت افراد را به خطر میاندازند، بلکه مستقیماً حقوق کودکان را نیز نقض میکنند. از جمله روشهای استفادهشده در این تبلیغات، بهرهبرداری از شخصیتهای کارتونی و رویدادهای مربوط به کودکان بوده که با هدف تشویق این گروه سنی به مصرف دخانیات انجام گرفته است. این روشها نه تنها خطرات سلامتی برای افراد ایجاد میکند، بلکه بهطور مستقیم با قوانین حمایت از کودکان در تضاد است.
این تحقیق نشان میدهد که برای حفظ سلامت جامعه، نه تنها باید به تبلیغات دخانیات توجه بیشتری شود، بلکه قوانین سختگیرانهتری نیز در این زمینه اعمال گردد تا جلوی گمراهسازی افکار عمومی و بهویژه نسلهای جوانتر گرفته شود.
نتایج این پژوهش که در «مجله اخلاق پزشکی» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی منتشر شده اند، بر اهمیت نظارت دقیقتر بر تبلیغات دخانیات تأکید میکند. این نشریه علمی با وابستگی به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در زمینه مسائل اخلاقی مرتبط با سلامت عمومی فعالیت دارد و مقالات پژوهشی مرتبط با موضوعات بهداشتی و حقوقی را منتشر میکند.
عطنا را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید: