شهر مهمترین عنصر هر حوزه تمدنی است/ اولین برکشنده شهر در اسلام رسول خدا است

عطنا- مدیر موسسه فرهنگی و هنری موعود عصر(عج)گفت: اولین بر کشندۀ شهر در اسلام، رسول گرامی اسلام است که با هجرت و مهاجرت بزرگ خود، اسلام فردی محدود را به اسلام جمعی تمدنی تبدیل کرد و مدینه برکشیده شد.

در قسمت های پیشین استاد اسماعیل شفیعی سروستانی با اشاره به اینکه ثمره تفکیک شهرسازی از ساحت اندیشه و فرهنگ و رج زدن از روی دست معماران غربی، شهر چند پارۀ امروز است که وقتی از چشم غربی ها نام گذاری می شود آن را ژنریک می خوانند، شهری که در هیچ نسبتی با پیشینه فکری و فرهنگی خود ندارد و مشخص نیست کدام اندیشه را نمایندگی می کند؟ یعنی ماحصل رج زدن از روی دست معماران غربی ژنریک خوانده می شود یعنی آنها هم ثمره رج زدن شهرسازان ما را قبول ندارند.

اولین برکشنده شهر در اسلام رسول خدا محمد مصطفی(ص) است

در آنچه که از حوزه تمدنی سخن به میان می آید، شهر مهمترین جایگاه را به خود اختصاص داده است، به همین خاطر بزرگان اهل حکمت نیز سر در پی ساختن شهر آرمانی داشته اند که از آن به عنوان مدینه فاضله یاد می کنند، به همان اندازه ای که انسان ناقص در پی انسان کامل است،‌ این انسان ناقص در آرزوی کمال، به شهر آرمانی روی آورده است، مدینه فاضله را گفتگو کرده، فلاسفه بزرگ و حکمای بزرگ، همانند افلاطون، آگوستین قدیس، همچون فارابی و دیگران از مدینه فاضله گفتگو کردند.

در اسلام نیز پس از اینکه اسلام پا می گیرد، حیات پیدا می کند و برای اینکه مجال بحث پیدا کند و نسل های بعدی هم امکان مسلمان شدن و مسلمان ماندن را پیدا کنند، مدینه ساخته می شود و اولین بر کشندۀ شهر در اسلام رسول گرامی اسلام است که با هجرت و مهاجرت بزرگ خود، اسلام فردی محدود را به اسلام جمعی تمدنی تبدیل کرد و مدینه بر کشیده می شود که در آن همۀ فضایل عدالت، فضیلت و اخلاق حسنه جمع می شود که امکان تحقق شهر سالم و شهر اسلامی اتفاق بیفتد.

دولت کریمه امام عصر(عج) در شهر شکل می گیرد

چه تعریفی از اورشلیم داریم؟ اورشلیم به معنای شهر سالم است، شهری سالم شهری نیست که انسان فقط در آن خوب بخورد، چون انسان در اساس موجودی دو ساحتی، مُلکی و ملکوتی،‌ مادی- معنوی،‌ جسمی و روحی است. ضرورتاً باید در شهری زندگی کند که هر دو ساحت مادی و معنوی او رشد کند و به کمال برسد و در اثر به کمال رسیدن در سیر و سلوک معنوی، سر در پی انسان کامل گذاشته، او را ببیند و با او همراه شود و در برکشیدن شهر بزرگ،‌ دولت کریمه هم همراه شود،. به همین خاطر است که در رویکرد اساسی شیعی، پس از آخرالزمان،‌ پس از ظهور کبری، دولت کریمه در شهر شکل می گیرد، دولت کریمه امام عصر(عج) در کوفه پا می گیرد و شهر کوفه به عنوان پایتخت دولت کریمه تلقی خواهد شد.

معماران و شهرسازان ما مبشران و مبلغان حوزه تمدنی غربی‌اند

شاید برخی از شنیدن سخنان من احساس رضایت نکنند، اما نمی شود از این موضوغ غفلت کرد که دانشکده ها و آموزشکده هایی که به تربیت معماران، شهرسازان و سایر مهندسان را به عهده دارند، دانسته و ندانسته، مبشر و مبلغ حوزه تمدنی، غریبۀ بیگانۀ غربیند. وقتی می گویم غرب، فاصله ای که میان انسان و عالم غیبی، باطنی و ماورایی مجرد را باعث شده و توسعه داده است، وقتی که دانشجویان مسلمان نیز در این دانشکده ها تحصیل می کنند، در اعمال فردی نماز خواندند و دین دار، اما آنچه به دست آنها برکشیده می شود،‌ عناصر فرهنگی و تمدنی غربی است.

حال تمام صفاتی که درباره معماری شرقی اشاره کردم را در نظر بگیرید، درست در نقطۀ مقابل معماری غربی، حاصل جهان بینی غربی، فرهنگ غربی و در نهایت حوزه تمدنی غربی است، با صفاتی چون عریانی، شهرهای عریان، خانه های عریان و انسان های عریان، یعنی تجلی انسانی است که جامه از تن کنده، جامه ویژه ای که او را واجد صفت پوشیدگی می کرده است، به عبارت دیگر معماری غربی فاقد پوشیدگی است.

معماری بی اندیشه فعلی انسان را از ساحت تدین خارج می کند

جامه ویژه ای که انسان را متوجه این امر می ساخته است که به غیر از عالم ظاهر، عالم ویژۀ غیبی دیگری نیز در کاری که جاری و ساری و مسلط است و انسان و همه موجودات در آن همانند ماهی در آن در حال شنا هستند، به سوی مقصد واحدی در حال گذار،﴿ إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ﴾، اگر این معماران شهرساز تحصیل کردۀ مسلمان که بسیاری از آنها مقید به اینکه نماز اول وقت به جا آورند، روزه می گیرند، زیارت می کنند، اما حاصل دست و کار آنان به گونه ای است که انسان متدین را از جامۀ تدین خارج می کند، پوشیدگی را از او می گیرد و با وجود گذشت 42 سال از انقلاب اسلامی نه تنها تغییری در این سر فصل ها اتفاق نیفتاده بلکه بیش از پیش به سوی حوزۀ تمدنی غربی سوق داده است. شهرسازان و شهرداران ما در این باره فاقد علم لازمند. فاقد معرفت و آگاهیند. نسبت به این حوزه تمدنی فرهنگی مسلمانان و از همه مهمتر به دلیل آنکه در ذهن آنان اقتصاد رتبۀ نخست را داراست و هوای نفسانی غالب است در آنچه که می سازند و بر می کشند پاسخگوی هوای نفسانی و لاجرم آنچه می سازند دورکننده انسان از حقیقت هستی است.

تهیه و تنظیم: محمد پویا قاسمی

عطنا را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:

اینستاگرام                                              تلگرام