«مقابله با شبکه‌ سوداگرایانه مشاوران درسی»/ آمادگی دانشگاه علامه برای همکاری با آموزش‌ و پرورش

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به آمادگی این دانشگاه برای همکاری با وزارت آموزش‌وپرورش در زمینه مشاوره مدرسه، گفت: شبکه‌ای از مشاوران درسی (مشاوران مدرسه) شکل گرفته است که با سوداگری و یک اقتصاد سیاسی بسیار پیچیده در مدارس برای فعالیت‌های سوداگرایانه خود کار می‌کنند.

به گزارش خبرنگار عطنا، حسین سلیمی، 20 آبان‌ماه در مراسم افتتاحیه اولین همایش ملی «مشاوره مدرسه» در سالن آمفی‌تئاتر دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی، (گزارش تصویری) ضمن خیرمقدم به دبیر شورای عالی آموزش‌وپرورش، استادان و دانشجویان شرکت‌کننده در این همایش، گفت: از همکارانم در دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی به‌خصوص دکتر برجعلی و همکارانشان و همچنین گروه مشاوره این دانشکده برای برگزاری این همایش، تشکر می‌کنم.

وی ادامه داد: دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی رشد بسیار زیادی در حوزه‌های مختلف به‌خصوص در زمینه دانش مشاوره داشته که برای ما افتخارآمیز است البته همچنان تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم ولی با بالندگی‌ که در دانشجویان و استادان می‌بینم، امیدوارم که روزبه‌روز شاهد رشد بیشتر در این زمینه باشیم.

سلیمی درباره موضوع همایش، بیان کرد: موضوع این همایش، موضوع بسیار مهمی است، امروز از عمق جان اهمیت این موضوع را به دلایل مختلف درک می‌کنم، کافی است که کمی با دقت بیشتر به احوال مدارس، دانشگاه‌ها و شبکه آموزشی کشور توجه کنیم تا بدانیم که موضوع مشاوره مدرسه چقدر امری لازم، تخصصی، حیاتی و تأثیرگذار است.

وی در همین رابطه افزود: در این زمینه لازم است که به مشاوره به‌عنوان یک امر تخصصی نگاه کنیم؛ موضوعی که متأسفانه در جامعه ما در دوره طولانی فراموش شده بود و هنوز هم گاهی در عرصه‌های مختلف فراموش می‌شود.

پیگیری مشاوره در مدارس توسط افراد و شبکه‌های سوداگری

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی درخصوص مشاوره در مدارس، گفت: مشاوره در مدارس ما در جهت‌گیری دانش‌آموزان، برنامه‌ریزی‌های درسی و فضای ذهنی خانواده‌ها بسیار تعیین‌کننده است و همچنان به‌عنوان یک مقوله غیرتخصصی توسط افراد و شبکه‌های سوداگری پیگیری می‌شود که متأسفانه بخشی از نظام آموزشی و به‌تبع آن نظام اجتماعی را به بیراهه می‌برند.

وی با اشاره به اینکه امروزه بر اساس یک استدلال غلط مشاوره را مانند مسائل دیگر و یک موضوع بین‌رشته‌ای می‌دانند، گفت: اکنون شاهد این هستیم که تمام علوم، ماهیت بین‌رشته‌ای پیدا می‌کنند ولی بین‌رشته‌ای بودن آنها به معنای نادیده گرفتن تخصص آنها نیست.

سلیمی خاطرنشان کرد: امروزه همه دانش‌ها به یکدیگر نیاز دارند ولی این نیاز به معنای این نیست که یک عده خاصی در یک حوزه تخصصی مشخص، متمرکز شوند و در آن زمینه دانش و مهارت لازم را پیدا کنند و بتوانند یک راهبری درست در حیطه تخصصی خودشان داشته باشند.

وی اظهارکرد: همه ما امروز از اینکه شبکه‌ای از مشاوران درسی (مشاوران مدرسه) شکل‌گرفته که با سوداگری و یک اقتصاد سیاسی بسیار پیچیده در مدارس برای فعالیت‌های سوداگرایانه خود کار می‌کنند، شکایت می‌کنیم.

مشاوره مدرسه به یک مقوله تخصصی تبدیل شود

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی افزود: در این شبکه تعداد زیادی از افرادی وجود دارند که هیچ تخصصی در امر مشاوره ندارند، با بنیادهای فکری و تئوری‌های اساسی و تأثیری که می‌تواند بر ماهیت کار آموزش بگذارد، اصلاً آشنایی ندارند و یک فضای وحشتناک و رعب‌انگیز را در مدارس ما از امتحانات و کتاب‌های درسی ترسیم می‌کنند که یک سوداگری کلان هم در پشت آن نهفته است.

وی بیان کرد: اگر بسیاری از مشاوران ما چه استادان مشاوره و چه دانشجویان متخصص در این زمینه جمع شوند، شاید بتوانیم با کمک مسئول آموزش‌وپرورش کاری کنیم که مقوله مشاوره مدرسه به تخصصی تبدیل شود که هرکسی اجازه انجام آن را نداشته باشد.

مشکل اصلی استادان با نرم‌افزار ذهنی دانشجویانی است که از دوره دبیرستان وارد دانشگاه می‌شوند و می‌خواهند فقط بسته‌های اطلاعاتی معین به آنها داده شود تا در امتحان موفق شوند و به‌سختی می‌توانند دانشجویان را وارد شناخت کنند.

سلیمی درباره همین موضوع تأکید کرد: هر کسی که دارای مدرک تخصصی و رسمی باشد می‌تواند در حوزه موردنظر خود فعالیت کند و مثلاً یک پزشک یا مهندس بدون داشتن مدرک معتبر نمی‌تواند در حوزه‌های پزشکی و مهندسی مشاوره دهد.

وی مقوله مشاوره را از پزشکی مهم‌تر دانست و بیان کرد: این مقوله به‌غایت از آن‌هم مهم‌تر است، چراکه یک پزشک ممکن است با سلامت و حیات یک فرد سروکار داشته باشد ولی ما در اینجا با سلامت و حیات یک جامعه مواجه هستیم، با یک دستگاه تعلیم و تربیت مواجه هستیم که از بالا تا پایین نظام را در برمی‌گیرد.

وی تأکید کرد: متأسفانه بخشی از مقوله مشاوره در اختیار مشاورینی قرار دارد که به‌صورت غیررسمی یک اقتصاد سیاسی را تنظیم می‌کنند و پشت آن به منافع کلان می‌رسند، بنابراین اگر نظام آموزشی ما بخواهد کنکور را حذف کند یا اینکه مدرسه مبتنی بر حفظ کردن را تبدیل به یک مدرسه شناختی سازنده کند با مشکل مواجه می‌شود.

آمادگی دانشگاه علامه برای همکاری با وزارت آموزش‌وپرورش در زمینه مشاوره مدرسه

سلیمی برگزاری این همایش‌ها را کمک‌کننده دانست و گفت: شاید همایش‌هایی ازاین‌دست بتواند زمینه‌ای باشد که امر مشاوره مدرسه به یک حوزه تخصصی که نظام مستقلی برای آن ترسیم کنیم، تبدیل شود.

وی اضافه کرد: ما به‌عنوان دانشگاه علامه طباطبائی حاضر هستیم که با مسئولان آموزش‌وپرورش در این زمینه صحبت کنیم و طراحی و هدف‌گیری داشته باشیم که با ایجاد یک نظام مشاوره مدرسه بتوانیم جهت و وضعیت مدارس خودمان را به‌تدریج عوض کنیم و شرایط امروزی به‌خصوص در دانشگاه‌ها را تغییر دهیم.

سلیمی افزود: مشکل اصلی استادان با نرم‌افزار ذهنی دانشجویانی است که از دوره دبیرستان وارد دانشگاه می‌شوند و می‌خواهند فقط بسته‌های اطلاعاتی معین به آنها داده شود تا در امتحان موفق شوند و به‌سختی می‌توانند دانشجویان را وارد شناخت کنند.

در دانشکده‌های مختلف دانشگاه علامه طباطبائی به‌خصوص دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی به‌طور مرتب، جلسات بررسی مسائل و مشکلات کشور برگزار و راه‌حل‌ها به بالاترین مقام دستگاه‌های اجرایی فرستاده می‌شود.

وی ادامه داد: خوشبختانه در گروه مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی یک روز را تعیین کردند که دانشجویان و استادان باهم جمع می‌شوند و با ابزارهای مختلف شرایطی را فراهم می‌کنند که این قوای شناختی جایگزین آن باور ذهنی شود که در دوره دبیرستان تربیت‌شده است، امیدوارم که بتوانیم با همایش‌هایی ازاین‌دست شرایطی را فراهم کنیم تا این تحول بنیادی به‌وجود آید.

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه مشاوره فقط در حیطه روان‌شناختی نیست، گفت: بعد از بحث‌های طولانی که در شورای تحول علوم انسانی داشتیم به‌نوعی نظام آموزش عالی کشور اقناع شد که مشاوره یک حوزه چند‌رشته‌ای است و روان‌شناسی در آن نقش اساسی و بنیادین دارد ولی مشاوران ما نیازمند بهره‌مندی از دانش‌های مختلف هستند.

وی تصریح کرد: اگر بخواهیم در مدارس، یک نظام مشاوره جدید موفق داشته باشیم، این نظام باید مبتنی بر نگرش چند رشته‌ای باشد که خانواده‌ها، دانش‌آموزان و نظام مدرسه احساس نکنند که فقط وقتی دچار اختلالات روان‌شناختی شده‌اند باید به مشاوره مراجعه کنند درصورتی‌که این‌طور نیست، همه افراد به مشاوره نیازمند دارند و امیدوار هستیم که این نگاه به‌تدریج در کشور و در دانشگاه‌ها گسترش پیدا کند.

اقبال دولت‌مردان به دانشگاه‌ها بسیار بهتر و رو به پیشرفت بوده است

سلیمی با اشاره به اینکه در شرایط فعلی رویکرد و اقبال دولت‌مردان به دانشگاه‌ها بسیار بهتر و رو به پیشرفت بوده است، گفت: شاید یکی از محاسن به‌وجود ‌آمدن مشکلات بزرگ در کشور این است که مدیران اجرایی به یاد دانشگاه‌ها بیفتند! دانشگاه علامه طباطبائی دانشگاهی است که به‌طور رسمی محوریت ارائه راه‌حل در زمینه پولی و بانکی و همین‌طور فضای مجازی را جهت ارائه به مسئولان کشوری به عهده گرفته است.

وی افزود: در دانشکده‌های مختلف دانشگاه علامه طباطبائی به‌خصوص دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی به‌طور مرتب، جلسات بررسی مسائل و مشکلات کشور برگزار و راه‌حل‌ها به بالاترین مقام دستگاه‌های اجرایی فرستاده می‌شود.

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به اینکه تا سال گذشته ما با عدم اقبال مواجه بودیم و حتی ارسال راه‌حل‌های ما برای مسئولان اعلام وصول هم نمی‌شد، گفت: ناامید نشدیم و همچنان ادامه دادیم و به‌تدریج نتایج آن را امسال دیدیم؛ یک‌بار کتاب سیاست‌های اجرایی پیشنهادی دانشگاه علامه که از این نشست‌ها بیرون آمده بود در بین اعضای هیئت دولت توزیع شد و ضمن تشکر، از چنین فعالیت‌هایی در دانشگاه‌ها حمایت کردند.

طراحی نظام مستقل روان‌شناسی مشاوره مدرسه

وی ادامه داد: امیدوار هستیم که در حوزه مشخص مشاوره مدرسه به شرایطی برسیم که با حضور دانشگاه‌های مختلف بتوانیم این نظام مستقل روان‌شناسی مشاوره مدرسه را طراحی کنیم تا این حوزه تخصصی را بهتر از گذشته پیش ببریم و آن کسانی که به دانشگاه می‌آیند با توجه به نیازهای مشخصی که در مدارس دارند، تربیت ‌شوند.

سلیمی در پایان تصریح کرد: امیدوار هستیم که دستگاه آموزش‌وپرورش ما صرفاً به دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی به‌عنوان تنها دانشگاه‌های تخصصی برای تربیت نیرو نگاه نکند، دانشگاه‌های دولتی می‌توانند زمینه اصلی برای پرورش، گسترش و سازمان‌دهی مشاوره مدرسه باشند.