بار تورم بر دوش طبقه متوسط

در ماه‌های تیر و مرداد بخصوص در برخی از گروه‌ها مانند خوراکی‌ها شاهد افزایش نرخ تورم کل و نقطه‌به‌نقطه (نسبت به مدت مشابه سال قبل) هستیم؛ اما تورمی که به‌عنوان میانگین قیمتی بیش از 350 قلم کالا و خدمت محاسبه می‌شود، برای اقشار و دهک‌های هزینه‌ای کشور یکسان نیست و درواقع دمای نرخ تورم برای هر دهک متفاوت است.

به گزارش عطنا به نقل از ایران، با جهش نرخ ارز در ماه‌های اخیر نرخ تورم مصرف‌کننده نیز که در چند سال اخیر به روند نزولی عادت کرده بود، صعودی شده است. به‌طوری‌که بر اساس گزارش بانک مرکزی از تیرماه امسال نرخ تورم دوباره به محدوده دورقمی وارد شد. هرچند گزارش مرکز آمار ایران درباره نرخ تورم تیر و مرداد امسال همچنان تک‌رقمی است، ولی مقایسه این شاخص با ماه‌های قبل به‌روشنی حکایت از رشد تورم دارد.

در ماه‌های تیر و مرداد بخصوص در برخی از گروه‌ها مانند خوراکی‌ها شاهد افزایش نرخ تورم کل و نقطه‌به‌نقطه (نسبت به مدت مشابه سال قبل) هستیم؛ اما تورمی که به‌عنوان میانگین قیمتی بیش از 350 قلم کالا و خدمت محاسبه می‌شود، برای اقشار و دهک‌های هزینه‌ای کشور یکسان نیست و درواقع دمای نرخ تورم برای هر دهک متفاوت است.

طبق تقسیم‌بندی صورت گرفته جمعیت کشور به 10 دهک (یک‌دهم جمعیت) بخش‌بندی شده‌اند که دهک اول فقیرترین و دهک دهم ثروتمندترین است. مرکز آمار ایران در سال 1395 هزینه دهک اول را ۷۸۰ هزار تومان و دهک دهم را ۱۶ میلیون تومان در ماه محاسبه کرده بود که با این ملاک می‌توان دهک خود را تعیین کرد.

چه کسانی بیشترین تورم را تحمل می‌کنند

بررسی نرخ تورم از اسفندماه سال گذشته تا مرداد امسال نشان می‌دهد که طبقه متوسط بیشترین فشار را از رشد سطح عمومی قیمت‌ها متحمل می‌شود. این در حالی است که در بسیاری از ماه‌ها تورمی که دهک دهم به‌عنوان ثروتمندترین جامعه احساس می‌کند از تورم دهک اول (فقیرترین) و دهک‌های میانی یا همان طبقه متوسط کمتر بوده است.

برای مثال درحالی‌که نرخ تورم کل در اسفندماه سال گذشته برابر با 8.2 درصد بوده این نرخ برای دهک اول (فقیرترین) 9 درصد ولی برای دهک دهم یا همان ثروتمندترین‌ها 7.7 درصد بوده است به معنای دیگر در این ماه فقیران به‌طور میانگین 1.3 درصد تورم بیشتری را نسبت به اقشار مرفه تحمل کرده‌اند. البته دهک پنجم و ششم نیز به‌عنوان طبقه متوسط به ترتیب با تورم 7.7 و 8.6 حدود یک درصد تورم بیشتری را تجربه کرده‌اند.

در اسفندماه ١٣٩٦ بیشترین عدد شاخص کل برابر ١١١,٧ مربوط به دهک چهارم و کمترین عدد شاخص کل برابر ١١١.٣ در دهک دهم است. کمترین تغییر ماهانه شاخص کل برابر صفر درصد در دهک اول و بیشترین تغییر ماهانه شاخص کل برابر ٠.٤ درصد در دهک دهم بوده است.

نتایج شاخص قیمت مصرف‌کننده در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بر اساس دهک‌های هزینه‌ای در این ماه نشان‌دهنده آن است که بیشترین عدد شاخص این گروه در اسفندماه ١٣٩٦ برابر ١١٦,٠ در دهک هفتم و کمترین آن برابر ١١٤.٨ در دهک اول اتفاق افتاده است. در نخستین ماه سال جاری نیز همین روال حاکم بوده است.

در فروردین‌ماه سال جاری نرخ تورم کل 8.1 درصد ولی نرخ تورم دهک اول یا فقرا 8.5 درصد بوده است؛ اما تورم ثروتمندان همچنان روی نرخ 7.7 درصد باقی مانده است که از تورم 8.4 و 8.3 درصدی دهک‌های پنجم و ششم (طبقه متوسط) کمتر بوده است. در فروردین‌ماه ١٣٩٧ بیشترین عدد شاخص کل برابر ١١٣,٣ مربوط به دهک چهارم و کمترین عدد شاخص کل برابر ١١٢.٨ در دهک دهم است.

کمترین تغییر ماهانه شاخص کل برابر ١.٢ درصد در دهک اول و بیشترین تغییر ماهانه شاخص کل برابر ١.٤ درصد در دهک ششم بوده است. در اردیبهشت‌ماه امسال هم که نرخ تورم کل به 8 درصد کاهش یافته است فقیرترین‌ها تورم 8.2 درصدی را تجربه کرده‌اند درحالی‌که ثروتمندان تورم 7.9 درصدی داشته‌اند.

در این ماه طبقه متوسط یا همان دهک پنجم و ششم با تورم 8.3 درصدی بالاترین نرخ تورم را تحمل کرده‌اند که از تورم فقیرترین و ثروتمندترین‌ها هم بیشتر بوده است. فاصله تورمی دهک‌ها در این ماه به ٠,٤ درصد رسید که نسبت به ماه قبل (٠.٨ درصد) ٠.٤ واحد درصد کاهش نشان می‌دهد.

فاصله تورمی در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» نسبت به ماه قبل ٠.٢ درصد افزایش و در گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» نسبت به ماه قبل ٠.٢ درصد کاهش نشان می‌دهد.

تورم ثروتمندان بالا رفت، اما نه بالاتر از طبقه متوسط

اما از خردادماه امسال این روند با تغییراتی همراه بوده است. در این ماه نرخ تورم کل به 8.2 درصد افزایش یافته است ولی نرخ تورم فقیرترین جامعه کمتر از این نرخ و به 8.1 درصد رسیده است. در طرف دیگر تورم دهک دهم نیز با یک‌دهم درصد یعنی 8.2 درصد بالاتر از تورم فقیرترین‌ها قرار گرفته است؛ اما همچنان تورم طبقه متوسط با 8.4 درصد بالاترین نرخ در میان دهک‌های هزینه‌ای بوده است.

فاصله تورمی دهک‌ها در این ماه به ٠,٣ درصد رسید که نسبت به ماه قبل (٠.٤ درصد) ٠.١ واحد درصد کاهش نشان می‌دهد. فاصله تورمی در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» نسبت به ماه قبل ٠.١ درصد افزایش و در گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» نسبت به ماه قبل ٠.٣ درصد افزایش نشان می‌دهد. در تیرماه فاصله نرخ تورم دهک اول و دهم از یکدیگر بیشتر شده است.

در این ماه نرخ تورم کل به 8.7 درصد افزایش یافته است؛ اما تورم دهک اول 3 دهم درصد کمتر از آن بوده است درحالی‌که تورم دهک دهم یک‌دهم درصد بیشتر از نرخ تورم کل (8.8 درصد) بوده است ولی همچون ماه‌های قبل این طبقه متوسط است که بالاترین تورم را لمس کرده‌اند. در این ماه نرخ تورم دهک پنجم و ششم 8.9 درصد بوده است. فاصله تورمی دهک‌ها در این ماه به ٠,٥ درصد رسید که نسبت به ماه قبل (٠.٣ درصد) ٠.٢ واحد درصد افزایش نشان می‌دهد.

فاصله تورمی در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» نسبت به ماه قبل ٠.١ درصد افزایش و در گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» نسبت به ماه قبل ٠.٣ درصد افزایش نشان می‌دهد.

افزایش فاصله تورمی دهک‌ها

در مردادماه امسال نرخ تورم کل با یک درصد افزایش به 9.7 درصد رسیده است رشدی که در تمام دهک‌های هزینه‌ای نیز تأثیر گذاشته است. در ماه گذشته این نرخ با 5 دهم درصد کمتر برای دهک اول 9.2 درصد ولی برای دهک دهم با 3 دهم درصد بالاتر 10 درصد محاسبه شده است.

فاصله تورمی دهک‌ها در این ماه به ٠,٨ درصد رسید که نسبت به ماه قبل (٠.٥ درصد) ٠.٣ واحد درصد افزایش نشان می‌دهد. فاصله تورمی در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» نسبت به ماه قبل ٠.٢ درصد افزایش و در گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» نسبت به ماه قبل ٠.٦ درصد افزایش نشان می‌دهد.

استان‌های پیشتاز در تورم

نرخ تورم دوازده‌ماهه منتهی به مردادماه ١٣٩٧ برای خانوارهای کشور به عدد ٩.٧ درصد رسید. بیشترین نرخ تورم دوازده‌ماهه مربوط به استان کرمانشاه (١٢.٥ درصد) و کمترین آن مربوط به استان‌های بوشهر و سیستان و بلوچستان (٧.٤ درصد) است. شکاف نرخ تورم دوازده‌ماهه استان‌ها در مردادماه ٥.١ درصد است که نسبت به ماه قبل ٠.٢ واحد درصد کاهش نشان می‌دهد.