برنامه توسعه ملل متحد در فقرزدایی اولویت را به نقش زنان می‌دهد

استادیار مطالعات زنان دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه کمک‌های فنی آموزش تکنولوژی یکی از اولویت‌های برنامه توسعه ملل متحد است، گفت: برنامه توسعه در قالب برنامه‌های ۵ ساله الگوهای تکنولوژی موفقی که در دنیا وجود دارد را به کشورها معرفی می‌کنند و در برخی مواقع بودجه‌هایی را در اختیارشان قرار می‌دهند.

به گزارش عطنا، «اولین همایش ملی مسائل اجتماعی زنان» به همت دانشگاه علامه طباطبائی با همکاری دیگر دانشگاه‌های علوم انسانی کشور و مراکز تخصصی مطالعات زنان با حضور جمعی از استادان و دانشجویان متخصص حوزه مطالعات زنان دوشنبه، ۱۰ اردیبهشت‌ماه و سه‌شنبه، 11 اردیبهشت‌ماه در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد.

آناهیتا سیفی، استادیار مطالعات زنان دانشگاه علامه طباطبائی در پنل چهارم این همایش که موضوع آن «حقوق شهروندی، مشارکت سیاسی و اجتماعی زنان» بود مقاله خود را با عنوان «نقش برنامه توسعه ملل متحد در توانمندی زنان؛ چالش‌ها و فرصت‌ها» ارائه داد.

سیفی در ابتدا گفت: اگر توانمندسازی را یک فرآیند چندجانبه در نظر بگیریم که طی آن افراد می‌توانند براساس شایستگی‌های خودشان به منابع دسترسی پیدا کنند و کنترل داشته باشند در این میان توانمندسازی زنان به چند دلیل خیلی دارای اهمیت است از جمله نقشی که زنان در حفظ خانواده، مدیریت و نهاد خانواده دارند.

وی در ادامه افزود: من در این مقاله این نتیجه را خواهم گرفت که ما باید هر دو مقوله داخلی و بین‌المللی را با هم پیش ببریم یعنی نقش‌هایی که نهادهای بین‌المللی، کنفوانسیون‌ها، قطعنامه‌ها و اجلاس‌هایی که در رابطه با مباحث توانمندسازی زنان، جامعه جهانی را به بحث جنسیت حساس کرده است و همینطور مباحث حکومت‌های داخلی و قوانینی که ما در داخل کشورها داریم دارای اهمیت است یعنی تا زمانی که این دو با یکدیگر هماهنگ نباشند با برخی از چالش‌ها مواجه خواهیم شد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی کمک‌های فنی آموزش تکنولوژی را یکی از اولویت‌های برنامه توسعه ملل متحد دانست و گفت: از طریق این الگوهای موفقی که در دنیا وجود دارد آنها را به کشورها معرفی می‌کنند و برخی مواقع بودجه‌هایی را در اختیار کشورها قرار می‌دهند و تمامی اینها در قالب برنامه‌های ۵ساله شکل می‌گیرد.

وی در تعریف برنامه توسعه ملل متحد بیان کرد: برنامه توسعه به عملیات اجرایی و تمهیدات نهایی برای شناسایی موانع داخلی ورود زنان به عرصه مدیریت کمک می‌کند، این موانع را شناسایی و به رفع آنها کمک می‌کند.

سیفی در ادامه افزود: برنامه توسعه با تاکید بر حل نیازهای منحصر به فرد زنان مثلا نیازهای زنان را در بحران‌های طبیعی شناسایی می‌کنند برای این منظور پروژه‌هایی را طراحی می‌کنند و کشورهایی که همکاری دارند را راهنمایی می‌کنند که چه کاری انجام دهند تا زنان کمترین آسیب را متحمل شوند.

وی درباره اولویت دیگر برنامه توسعه گفت: برنامه توسعه با دانشگاه‌ها، مجامع علمی کشورها و مجامع مدنی در راستای تقویت حکومت داری دموکراتیک همکاری می‌کند چون اگر حکومت‌داری دموکراتیک تقویت شود مشارکت زنان نیز تقویت می‌شود.

آناهیتا سیفی درباره نظریات توانمندسازی زنان بیان کرد: سارا لانگه نظریه‌پرداز معتقد است که در توانمندسازی زنان پنج مرحله شامل رفاه، دسترسی، آگاهی، کنترل و مشارکت وجود دارد که همه اینها لازم است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی درباره نگاه برنامه توسعه به توانمندسازی زنان گفت: برنامه توسعه یک شبکه جهانی سازمان ملل متحد برای توسعه است که در سال ۱۹۶۵ بنا به توصیه شورای اقتصادی اجتماعی مجمع عمومی سازمان ملل از ادغام برنامه کمک‌های فنی و صندوق ویژه ملل متحد بوجود آمد که با قطعنامه ۲۹،۲۰ مجمع عمومی در سال ۱۹۶۶ آغاز به کار کرد.

وی درباره سایر اولویت‌های برنامه توسعه تصریح کرد: توانمندسازی زنان، کمک به کشورهای درحال توسعه در زمینه دستیابی به آرمان‌های توسعه، توسعه و تحکیم حکومت‌داری خوب،حفظ پایداری محیط زیست، استفاده بهینه از منابع انرژی و تقویت ظرفیت‌های پیش‌بینی از بحران‌ها و پیشگیری از گسترش ایدز از اولویت‌های برنامه توسعه است.

سیفی درباره اولویت‌هایی که مربوط به زنان است گفت: برنامه توسعه درباره توانمندسازی وکاهش فقر الگو دارد، به کشورهای دنیار از جمله ایران الگو می‌دهد مانند طرح‌های توسعه منطقه مدار که در زمینه کاهش فقر در زنان است.

وی اضافه کرد: برنامه توسعه به معرفی نمونه‌های موفق جهانی می‌پردازد و در فقرزدایی اولویت را به نقش زنان می‌دهد، در این الگوها تاکید می‌کند که آن نقش‌های سنتی کنار گذاشته شود و در این سیاست‌گذاری‌ها خود زنان مشارکت کنند و وام‌هایی را در اختیار آنها قرار دهند که ابتدا از مناطق خرد و محروم آغاز می‌کنند و اگر طرح‌ها به موفقیت رسید در سطح کلان مطرح می‌کنند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی گفت: برنامه توسعه درکاهش بلایای طبیعی، بیماری‌ها با صندوق جهانی مبارزه با ایدز، مالاریا و سل همکاری می‌کند و در این زمینه با مشارکت دولت، جامعه مدنی و بخش خصوصی سعی می‌کند که یک واکنش موثری را برای مقابله با این بیماری داشته باشد و همچنین با ائتلاف جهانی زنان و دبیرخانه مشترک ایدز در جهت ارتقای  بحث عدالت جنسیتی، توانمندی اقتصادی و ظرفیت‌سازی مشارکت می‌کنند.

سیفی درباره رویکردهای برنامه توسعه برای توانمندسازی زنان در پیشگیری از بحران بیان کرد: تقویت امنیت زنان در بحران و فعالیت در جهت پایان دادن به خشونت فردی و نهادی علیه زنان، تقویت حاکمیت قانون و افزایش حساسیت جنسی به نهادهای امنیتی، پیشبرد عدالت جنسیتی و افزایش دسترسی زنان به دادگستری و عدالت و تضمین حمایت از حقوق اقتصادی، گسترش شهروندی و مشارکت زنان و افزایش مهارت زنان و حمایت از حضور زنان در حوزه های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و حل نیازهای منحصر به فرد زنان و ارزشمند قلمداد کردن دانش آنها در سیاست‌گذاری، ظرفیت‌سازی و ارتقای پاسخگویی درون نهادها و معیشت پایدار است.

وی در ادامه افزود: برنامه توسعه ملل متحد از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹ با ایران یک برنامه هماهنگی دارد و در برنامه‌ای که تنظیم می‌کنند، موضوع محیط زیست، موضوع زنان و موضوع بحران‌ها در نظر گرفته می‌شود و طرح‌های متعددی را بین کشورها انجام می‌دهند از کشورهای آفریقایی گرفته تا آسیایی و امریکای لاتین.

سیفی درباره گزارش‌های سالانه برنامه توسعه گفت: گزارش‌های سالیانه توسعه انسانی برای اولین بار توسط برنامه توسعه ملل متحد مطرح شد و می‌توان گفت که این یکی از برنامه‌های مهم توسعه در بحث توانمندسازی زنان است، توانمندسازی زنان حتی می‌تواند بهبود محیط زیست را نیز در پی داشته باشد؛ نگاه توسعه انسانی این است که همه انسان‌ها اعم از زن و مرد باید در صحنه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی حضور داشته باشند و یکی از شاخص‌هایی که در گزارش‌های سالانه برنامه توسعه ملل متحد وجود دارد شاخص نابرابری جنسیتی است.

وی با تاکید بر حقوق بشر به عنوان رویکرد برنامه توسعه درباره چالش‌های این برنامه بیان کرد: توانمندسازی اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی زنان نیاز به تلاش های مشترک دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی و محلی دارد و سازمان ملل متحد در این ارتباط با دو چالش مواجه است، یکی اینکه اولا باید تدابیری در نظر گرفته شود که جهان امروز بیش از پیش با رفع تبعیض، با توانمندی زنان آشنا شود و دولت‌ها و حاکمیت‌ها بتوانند در این زمینه قدم بردارند و سازمان ملل بتواند این تعهدات دولت‌ها را بررسی کند، چالش دیگر اینکه حتی این توانمندسازی زنان و بحث مسائل جنسیتی را در داخل خود سازمان ملل هم بتوانند اعمال کنند و پیش ببرند اما برخی قصوری و شکاف قوانین، ضمانت اجراها را تضعیف کرده است.

سیفی اضافه کرد: ما  به منظور حساس کردن آنها به جنسیت، حق دسترسی زنان به عدالت و حقوق شهروندی نیاز به اصلاح برخی قوانین داریم و بدون وجود قانون مستحکم اجرای حقوق شهروندی به جایی نخواهید رسید.

آناهیتا سیفی، استادیار مطالعات زنان دانشگاه علامه طباطبائی در پایان تصریح کرد: باتوجه به تمامی همه تلاش‌هایی که برنامه توسعه ملل متحد برای رسیدن به توانمندسازی زنان انجام داد اما  به عنوان توانمندسازی کل بشریت هنوز ما فاصله زیادی داریم و سازمان ملل باید بتواند با رفع موانع ناشی از حاکمیت ملی کشورها بر الزام تعهدات دولت ها، بر اجرای برنامه‌های توانمندسازی زنان فائق آید؛ برای به رسمیت شناختن تنوع شرایط زنان و تایید نیازهای گروه‌های محروم می‌شود برنامه‌های مناسبی برای رفع نیازهای آنها در حوزه‌های مختلف ارائه داد مثلا شناسایی گروه‌های آسیب‌پذیر شامل زنان فقیر، زنان در موقعیت جنگ، زنان فاجعه طبیعی، قربانیان خشونت و سوء تغذیه.