اشتغال‌زایی به امنیت و تغییر رویکردها به کار نیاز دارد

استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی (ره) گفت: برای ایجاد اشتغال به صلح و امنیت و ثبات سیاسی نیازمندیم و بدون آنها بهبود فضای کسب و کار تحقق نمی یابد.

به گزارش عطنا به نقل از ایرنا، «حسن طایی» شامگاه پنجشنبه در نشست «مساله شناسی بازار کار و اشتغال، دیدمان تحلیلی» که در موسسه دین و اقتصاد برگزار شد، افزود: دولت دوازدهم در حال شکل گیری بوده و برای بهبود وضعیت بازار کار سهم قابل توجهی برای جامعه مدنی قائل است.

طایی تاکید کرد تعامل سازنده و یادگیری تعاملگران اقتصادی مقدمه تصویر بازار کار است.
وی ادامه داد: پس از سرشماری سال 1375 جمعیت 36میلیونی زیر 25سال شناسایی شد که می توانستیم همان موقع وضعیت بازار کار در آینده را پیش بینی کنیم. در سال 1385 نیز این جمعیت قابل پیش بینی بود.

به گفته وی، جنس عرضه و تقاضا در بازار کار در حال تغییر است؛ برای نمونه اکنون زنان تحصیلکرده بسیاری به بازار کار مراجعه می کنند. بنابراین باید در بنگاه ها تغییری اتفاقی بیفتد.
این کارشناس اقتصادی گفت: اهمیت، کمیت و کیفیت اشتغال با گذشته تفاوت کرده و نیازمند هماهنگی دستگاه های مرتبط است.

به گفته وی، خانواده، احزاب، تشکل های صنفی و رسانه ها در ایجاد این تغییرها و هماهنگی ها موثرند.
طایی اطهار کرد: اشتغال به مجموعه ای از سیاست های سطح کلان و میانی و خرد نیازمند است که این مجموعه در یک فرایند یادگیری متقابل می تواند به بهبود بازار کار و ایجاد اشتغال منجر شود.
وی تاکید کرد نخستین موضوع برای ایجاد اشتغال بسترهای نهادی است و گفت: جریان میلیونی اشتغال به کشوری عاری از تنش چه در عرصه داخلی و چه عرصه خارجی نیاز دارد.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: ما همچنین به تثبیت حقوق مالکانه نیاز داریم تا شاهد شکوفایی استعدادها و نوآوری ها باشیم و این حقوق فقط اقتصادی نیست. به عبارتی وقتی صاحبان ایده کسب و کار از حقوق مالکیت اطمینان نداشته باشند شکوفایی تحقق نمی یابد.

به گفته وی، تسهیل در عرضه نیروی کار و کاهش هزینه های مبادله اشتغال را شکل می دهد.

نیاز به تربیت سالیانه 10هزار مدیر

طایی گفت: برای اینکه سالانه یک میلیون شغل ایجاد کنیم نیاز داریم سالیانه 10هزار مدیر تربیت شوند.
وی افزود: اشتغال باید در بخش خصوصی شکل گیرد؛‌ زیرا بخش عمومی اشباع شده است. بنابراین بازار کار مدیران در آنجا تعریف می شود.

به گفته وی، پایداری نسبی جهت گیری ها در سیاست های عمومی اهمیت دارد؛‌ نباید تصمیم گیری ها سریع تغییر کند زیرا جلو امکان سرمایه گذاری و حضور در بازار کار گرفته می شود.
وی تاکید کرد نخستین موضوع آمایش سرزمین است. از این رو، سیاست های علمی و فناوری برای توسعه اشتغال مهم است زیرا فناوری اثر چشمگیری روی بهره وری و عوامل تولید دارد.
این اقتصاددان یادآوری کرد بیکاری پدیده صرف اقتصادی نیست و پیامدهای اجتماعی به دنبال دارد. مهاجرت از روستا به شهر و رشد شهرها و حذف شهرهای کوچک، بیکاری منابع در شهرهای کوچک و تخصیص بودجه های عمرانی به جای هزینه های جاری در بازار کار موثر است و اینجا موضوع آمایش سرزمین مورد توجه قرار می گیرد.

طایی ادامه داد: باید سیاست توسعه صنعتی، کشاورزی، راه و شهر سازی، بهداشت و درمان و آموزش مشخص و سپس سیاست دستگاه ها برای اشتغال تبیین شود.

به گفته وی،‌ سیاست های خرد شامل سیاست های فعال و غیر فعال، تنظیمی، حوزه کسب و کارهای خانگی و مجموعه ای از سیاست های حقوق و فنی به طور عام در وزارت تعاون، ‌کار و رفاه اجتماعی و دبیرخانه شورای عالی اشتغال در این وزارتخانه شکل می گیرد و سیاست های آموزشی و فنی و حرفه ای سطوح بالاتر را در بر می گیرد.

به گفته این اقتصاد دان، یک میلیون نفری که وارد بازار کار می شوند آمادگی کار تمام وقت را ندارند و باید به لحاظ قوانین و مقررات زمینه ای فراهم کرد که بخشی از نیروی کار به سمت کار پاره وقت بروند که این مهم نیازمند نگاه ویژه به قانون کار است.

اشتغال دائم مربوط به قرن های 19 و 20 بود

این استاد دانشگاه با بیان پیچیدگی اشتغال در عصر دانایی گفت: در دنیای دیجیتال امروز اقتصادهای بی وزن در حال شکلگیری است. زنجیره قابلیت انسانی در عصر دانایی از توانمندسازی آغاز می شود و به جامعه پذیری، اشتغال پذیری، یادگیری و نوآوری، کارآفرینی، بهره وری و فرصت شغلی مولد می رسد و یادگیری دائمی مهارت ها باید به گونه ای باشد که فرد مدام بیاموزد.

وی تاکید کرد استخدام دائمی متعلق به قرن نوزدهم و بیستم بود و افزود: مطالعات نشان داده است در عصر دانایی (دنیای دیجیتال) افراد هفت تا 9مرتبه تغییر شغل می دهند زیرا استخدام دائمی از بین رفته است و فرد با افزایش توانایی می تواند شغل دیگر را انتخاب کند.

«توسعه اشتغال به طور مثال در شهرستان قصر قند با شهرستان آبادان متفاوت است؛ بنابراین اشتغال باید در سطح ملی و استانی بررسی شود.»

طایی گفت: برای تحول قابلیت ها باید آموزش های پیش از دبستان، ابتدایی، متوسط، عالی و فنی و حرفه ای متحول شود.

وی گفت: اکنون 22میلیون خانوار داریم. در این خانوارها برخی شاغلند اما همینطور که جلو می رویم شمار شاغلان در خانوارها افزایش می یابد زیرا اقتصاد خانوار با یک فرد شاغل بسختی می چرخد.

به گفته وی، نیروی کار زن و مرد مکمل یکدیگرند نه جانشین یکدیگر.

اشتغال شکل دهنده توسعه است

این اقتصاد دان اشتغال را عامل توسعه و امنیت در کشور خواند و گفت: برای توسعه اشتغال به روش شناسی تلفیقی نیازمندیم. اشتغال متغیر فراقوه ای است.

به گفته وی، باید به یک میلیون نیاز شغلی پاسخ دهیم که برخی معتقدند برای این میزان اشتغال 400 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری نیاز داریم و برخی هم 300 هزار میلیارد تومان را اعلام کرده اند.

وی تاکید کرد برای دستیابی به نتیجه باید اصلاح ساختار نظام بانکی، کارآمدسازی و شفاف سازی نظام اداری، تحول در بنگاه ها و برنامه ریزی در مشاغل خانگی و بنگاه های خرد، کوچک، متوسط و بزرگ ضروری است اما بنگاه های با ارزش افزوده و توان اشتغالزایی بالا.

طایی عمر بنگاههای کوچک را در ایران سه سال عنوان کرد و گفت: این بنگاه ها بشدت آسیب پذیرند اما هرچقدر بستر نهادی و زمینه ای فراهم شود کسب و کار نوپا و مشاغل جدید این رده ها بهتر می تواند انجام شود.

وی افزود: باید بپرسیم تاکید روی کدام بنگاه ها است؟ اگر روی خرد و کوچک برویم ارزش افزوده ندارد و اگر روی متوسط و بزرگ برویم ارزش افزوده و رشد اقتصادی ایجاد می کند اما اشتغال پایین است. هنر تصمیم گیری سیاستگذاران این است که باید جست و جو کنند کدام بنگاه برای اقتصاد ما نیاز است؟

به گفته وی، بنگاه های خرد و کوچک فقط با وجود شبکه ها می توانند تداوم بیابند؛ زیرا برای آنها میسر نیست به بازار جهانی اتصال یابند اما شبکه می تواند با ارتباطات عرضی و طولی این مهم را تحقق بخشد.

این اقتصاددان یادآوری کرد: هر بنگاه محیط کسب و کار خود را طلب می کند و یک اکوسیستم واحد بر همه بنگاه ها جاری و ساری نیست.

لزوم حرکت از از دولت رفاه به سمت دولت کار

استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی (ره) برخی از انواع بیکاری را ساختاری دانست، در حالی که شماری دیگر مربوط به بخش فناوری و بخشی نیز مرتبط با رکود اقتصادی کشور می شود.
طایی تاکید کرد بسادگی از مهاجرت نخبگان و فرار مغزها می گذریم،‌در حالی که با وجود توسعه آموزش عالی در کشور نظام نوآوری در بنگاه ها شکل نگرفت.

وی گفت: بخشی از موضوع بازار کار مساله حداقل حقوق و دستمزد است که به اندازه بیکاری اهمیت دارد و به تنهایی چهار درآمد ایجاد می کند که شامل دستمزد فرد، حق بیمه فرد، مالیات به دولت و سوددهی به کارفرماست.

این استاد دانشگاه تاکید کرد کیفیت نیروی کار تغییر کرده است و اکنون بازار کار مدیران نداریم. کسانی که 20سال پیش سیاستگذاری می کردند امروز هم تصمیم می گیرند و گردش نخبگان نداریم.
طایی گفت: باید از دولت رفاه به سمت دولت کار حرکت کنیم و سیاست های توزیع گرایانه و تخصیص یارانه را کنار بگذاریم زیرا متاسفانه اکنون در ایران توزیع مهمتر از تولید است که اگر بخواهیم آن را تغییر دهیم با تقاضای چند میلیونی روبرو می شویم.

عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی اضافه کرد: دگردیسی باید در سطح نظام سیاسی (فراتر از دولت و حکومت) و از بالا اتفاق بیفتد. دولت باید کار دوست، اشتغال آفرین و توانمند باشد اما فساد و رانت چنین تغییر رویکردی را دشوار می کند.

به گفته وی، «دولت مبتنی بر عوامل» باید به «دولت مبتنی بر کارایی» تغییر کند.
به گزارش ایرنا، انتخابات دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، پنجمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا و میاندوره مجلس دهم شورای اسلامی (در چهار حوزه) بیست و نهم اردیبهشت ماه برگزار شد.

میان چهار نامزد حاضر در انتخابات ریاست جمهوری، «حسن روحانی» 23 میلیون و 549 هزار و 616 رای یعنی 57 درصد آرا را به خود اختصاص داد و از نیمه مردادماه پس از تنفیذ حکم ریاست جمهوری از سوی رهبر معظم انقلاب و برگزاری مراسم تحلیف در مجلس شورای اسلامی دولت دوازدهم را تشکیل می دهد.