نگاهی به بهره واقعی و بانک‌ها

با تورم 40 درصد، دریافت سود 20 درصدی یعنی کاهش قدرت خرید هرساله مردم اما با تورم زیر 10 درصد، تخصیص 15 درصد سود به سپرده‌های مردم یعنی دریافت یک سود مناسب.

به گزارش عطنا به نقل از اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و کشاورزي تهران، وظیفه بانک‌ها جمع‌آوری سپرده‌های مردم و پرداخت تسهیلات به صاحبان کسب‌وکار است. این اصلی‌ترین و مهم‌ترین وظیفه بانک‌ها در سراسر جهان است. در فرایند جمع‌آوری و تسهیلات دهی سه ضلع مطرح می‌شوند که ضلع اول بانک‌ها، ضلع دوم سپرده‌گذاران و ضلع سوم تسهیلات گیرندگان‌اند.پس‌اندازهای خرد مردم توسط بانک‌ها برای انجام کارهای بزرگ به صاحبان بنگاه‌های اقتصادی سپرده می‌شود و هر سه ضلع در این فرایند منتفع می‌شوند. بانک‌ها بهره‌ای را برای سپرده‌گذاران و بهره‌ای با حاشیه بالاتر را برای تسهیلات گیرندگان در نظر می‌گیرند.

با توجه به این مقدمه باید گفت بانک‌ها با انجام اصلی‌ترین وظیفه‌شان نقش مهمی در بهبود مستمر فضای کسب‌وکار ایفا می‌کنند. نقشی که در سال‌های اخیر با توجه به پررنگ شدن نقش بنگاه‌داری بانک‌ها در اقتصاد ایران کمرنگ شده است و سیستم بانکی به‌طور متناوب درزمینه تأمین مالی فعالان اقتصادی و کسب‌وکارها دچار مشکل است اما ریشه این مشکلات در بانک‌ها نیست بلکه باید آن را در کل اقتصاد جست‌وجو کرد. وقتی اقتصاد دچار رکود است بانک‌ها مجبورند برای تأمین سود سپرده‌گذاران که برای رسیدن به درآمدی از سرمایه‌شان پول‌های خرد را به بانک می‌سپارند سرمایه‌گذاری کنند به این دلیل که صرف درآمد ناشی از جمع‌آوری و تسهیلات دهی به بانک‌ها کمک نمی‌کند. این مسئله ورود بانک‌ها به عرصه سرمایه‌گذاری به دلیل مشکلات اقتصاد است.

مسئله دیگری که در ارتباط با بانک‌ها اهمیت پیدا می‌کند مسئله بهره است. بهره بانکی را باید با در نظر گرفتن بهره واقعی تحلیل کرد. بهره منهای نرخ تورم همان بهره واقعی است. در ایالات‌متحده آمریکا تورم پایین و نزدیک به یک درصد است. پس بانک‌ها به سپرده‌گذاران2 درصد سود می‌دهند و تسهیلات را با نرخ 3.5 درصد در اختیار صاحبان کسب‌وکار می‌گذارند.

بالا بودن بهره بانکی در ایران به دلیل بالا بودن تورم است. در دوره دولت‌های نهم و دهم با تورم 40 درصد بانک‌ها به سپرده‌گذاران 20 درصد سود می‌دادند و در عمل سپرده‌گذاران هیچ دریافت نمی‌کردند و قدرت خرید هم هرسال پایین می‌آمد. در دولت یازدهم نرخ تورم به زیر 10 درصد رسیده است درنتیجه با تورم هشت درصد بانک‌ها اگر 15 درصد سود به سپرده‌ها بدهند سود بالایی است.