نیازمند علوم انسانی اثربخش و مبتنی بر اقتضائات و فرهنگ داخلی خودمان هستیم

عطنا - دکتر عبدالله معتمدی رئیس دانشگاه علامه طباطبایی، درباره تحول در حوزه علوم‌انسانی گفت: تحول علوم‌انسانی همواره از دغدغه‌های علوم‌انسانی بوده است. همچنین نهادهای بالادستی و قانون‌گذار مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی به دنبال تحول علوم‌انسانی مبتنی برنیازهای بومی بوده‌اند. اگرچه انقلاب فرهنگی به طور موقت موجب تعطیلی دانشگاه‌ها شد اما اهداف و برنامه‌های بسیاری در ورای آن وجود داشت که طرح تحول علوم انسانی، یکی از این برنامه‌ها و اهداف بود.  

رئیس دانشگاه علامه‌ طباطبائی با تاکید بر اینکه باید علوم انسانی مبتنی بر اقتضائات و فرهنگ داخلی خودمان داشته باشیم، اظهار کرد: علوم‌انسانی نه تنها در جنبه‌های زندگی بشر اثرگذار است، بلکه علوم و فنون دیگر مانند مهندسی و کشاورزی را هم تحت تاثیر قرارمی‌دهد. به طور مثال، مدیریت یک مجموعه صنعتی در اختیار کسی است که فارغ‌التحصیل رشته مدیریت است که این رشته از شاخصه‌های علوم‌انسانی به حساب می‌آید.

وی ادامه داد: از دیرباز تا به امروز، موضوع سبک زندگی مورد توجه بوده و انسان‌ها همواره به دنبال این پاسخ به این پرسش"چگونه می‌توان سبک زندگی مفید و موثری داشته باشیم؟" هستند. کلید حل برخی از  آسیب‌های اجتماعی و مشکلات جامعه مانند طلاق و اعتیاد در علوم انسانی نهفته است. اگرچه که در ظاهر به نظرمی‌رسد جنس برخی از مشکلات مانند ترافیک و حوزه آب از جنس علوم‌انسانی نباشد اما علوم‌انسانی برای این مشکلات هم پاسخ و راهکار دارد.  

دکتر معتمدی با بیان اینکه میزان نفوذ علوم انسانی در جامعه گسترده است، تصریح‌کرد: بنا به فرموده رهبری، علوم‌انسانی روح دانش به حساب می‌آید. این موضوع از اهمیت علوم‌انسانی حکایت می‌کند؛ به همین دلیل،توجه به علوم‌انسانی از اهمیت فراوانی برخوردار است.

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه علوم‌انسانی که در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود، وارداتی است، گفت: علوم‌انسانی که دانشگاه‌های ایران تدریس می‌شود، ماحصل تحقیقات و نظریه دانشمندان غربی است. تسلط و اطلاع از دانش اندیشمندان غربی به خودی خود بد نیست؛ اگر فقط به فراگرفتن دانش‌ آنها اکتفا کنیم، به هیچ‌وجه کار پسندیده‌ای نیست. به گفته رهبری، قرار نیست همواره شاگرد باقی بمانیم و باید از مقام شاگردی عبور کنیم و در مقام تولید دانش باشیم.

وی ادامه داد: طرح تحول علوم انسانی یک ضرورت جدید است. علوم انسانی که در اختیار داریم باید بتواند اثربخشی خود را نشان دهد و در حل مسائل و مشکلات نقش داشته باشد. به طور مثال، اگر علوم تربیتی داریم باید نقش خود را در آموزش و پروش نشان دهد؛ اگر اقتصاد داریم باید بتواند وضعیت اقتصادی را اصلاح کند و اگر علوم اجتماعی داریم باید به حل آسیب‌های اجتنماعی کمک‌کند.

رئیس دانشگاه علامه‌طباطبائی در گفتگو با ایسنا گفت: زمانی علوم انسانی می‌تواند برای جامعه خودمان اثربخش باشد که مطالعات، تحقیقات و نظریات آن مبتنی بر بستر جامعه، فرهنگ و اقتضاعات ایران و شناخت کامل هرکدام از این موارد باشد. بنابراین احساس اثربخشی علوم انسانی، نیاز به تحول در این علوم وجود دارد.

وی ادامه داد: فرهنگ اسلامی، یک فرهنگ قوی و ملو از مفاهیم متعدد است که در تحول علوم‌انسانی به ما کمک می‌کنند. سعادت انسان از دیدگاه دین اسلام، فراتر از لذایذ دنیوی و درگرو رشد معنوی است. اگر انسان بخواهد از طریق علوم‌انسانی به رشد و کمال برسد باید با منابع انسان‌شناسی، هستی‌شناسی و ارزش‌شناسی اسلامی آشنا باشد. اگر این موارد را بدانیم و با آن آشنایی داشته باشیم، می‌توانیم دانشی متناسب با آن تولیدکنیم. در این شرایط، نه تنها خودمان از علوم‌انسانی بهره‌مند می‌شویم بلکه دانش تولیدی خود را می‌توانیم به جوامع دیگر ارسال کنیم.