شالچی: نیازمند تقویت «ما»ی ملی برای عبور از بحران‌ها هستیم

استاد جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبائی گفت: جامعه ایران را جامعه‌ای قوی می‌بینم که می‌تواند از بحران کرونا عبور کند، اما این امر نیازمند تقویت «ما»ی ملی برای عبور از بحران‌ها است.

به گزارش عطنا و به نقل از ایرنا، وحید شالچی در خصوص شیوع کرونا در کشور و شرایط مواجهه و برون رفت از این وضعیت اظهار داشت: وقتی مسئله‌ای در اندازه‌های یک بحران ملی مطرح می‌شود، مواجهه با آن هم باید در سطح ملی باشد و این به این معنی است که نه تنها بخش‌های مختلف حاکمیت و نظام باید خودشان را برای روبه رو شدن با آن چالش آماده کنند بلکه بخش‌های مختلف جامعه هم باید با موضوع درگیر شده و برای حل مساله همراهی با حاکمیت کنند.

وی، همراهی جامعه با حاکمیت را دارای پیش‌شرط‌هایی دانست و افزود:یکی از پیش شرطهای همراهی جامعه با حاکمیت این است که همه جامعه آن‌را به صورت یکسان، یک بحران ملی ببینند و خود را درگیر آن بدانند.

عضو هیئت علمی دانشگاه طباطبائی به نقش رسانه‌ها در همراه کردن مردم با حاکمیت در شرایط بحرانی اشاره کرد و گفت: آسیب ما حوزه رسانه است و متاسفانه بخش مهمی از مخاطبانمان را به رسانه‌های برون‌مرزی واگذار کرده‌ایم و با توجه به نوع سیاست‌های خصمانه‌ای که آنها دارند دچار مشکل هستیم.

شالچی با بیان اینکه رسانه‌ها در ایجاد اجماع و وفاق ملی نقش محوری دارند، افزود: ما باید در پی تقویت رسانه‌های داخلی به عنوان یکی از پیش شرط‌های حل بحران باشیم تا اعتماد عمومی و در نهایت مشارکت جمعی در مواجه با آن چالش شکل بگیرد.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: باید «ما»ی ملی تقویت شود و در این مسیر نه تنها نباید شکاف‌های اجتماعی را فعال کرد، بلکه شکاف‌های اجتماعی موجود را باید به حداقل رساند زیرا فعال کردن این شکاف‌ها به شدت آسیب‌زاست.

این جامعه‌شناس درباره پیش شرط‌های تقویت «ما»ی ملی نیز گفت: باید اطلاعات به گونه شفاف به جریان بیافتد و در پرتو یک گفت‌وگوی جمعی برای یافتن راه‌ها، این اجماع ملی را شکل دهیم.

شالچی با بیان اینکه علاوه بر شفاف شدن اطلاعات، ایجاد اعتماد نسبت به اطلاعات هم مهم است، تصریح کرد: بخش‌های مختلف جامعه باید خود را در فرایند تصمیم‌گیری حاضر ببینند. علاوه بر این سازوکارهای تصمیم‌گیری باید به شکلی باشد بخش‌های مختلف جامعه به نمایندگی درگیر باشند تا حس هویت جمعی ایجاد شود.

این کارشناس مسائل اجتماعی با بیان اینکه اگر حس هویت جمعی شکل نگیرد، امکان وفاق جمعی هم نخواهد بود، گفت: ما باید سعی کنیم در تصمیم‌گیری‌ها، نهادهای مدنی و بخش‌های مختلف جامعه را مشارکت دهیم.

شالچی، ایجاد حس اطمینان به مدیریت را دیگر چالشی دانست که باید تصمیم‌گیران کشور برای ایجاد وفاق ملی برای آن چاره‌یابی کنند.

وی درباره نقش فضای مجازی در مواجهه با بحران‌های کشور نیز گفت: فضای مجازی هم نکات مثبتی داشته و هم چالش‌هایی ایجاد کرده است. واقعیت این است که ما در یک دهه اخیر وارد دنیایی شدیم که بخش زیادی از آن در فضای مجازی در جریان است اما هنوز بسیاری از شهروندان ما مهارت‌های لازم برای زیستن در فضای مجازی را به دست نیاورده‌اند. به طوری که هنوز بخشی از مردم نمی‌دانند چگونه می‌شود به اخبار مختلف اعتماد کرد یا از بین اخبار مختلف، اخبار خوب را گزینش کرد و اینکه چگونه باید به منابع معتبر خبر مراجعه کرد.

شالچی با بیان اینکه در روزهای اول شیوع کرونا، فضای مجازی، بیشتر در جهت وارد کردن خدشه به اعتماد مردم به نهادها حرکت کرد، گفت: فضای مجازی در ابتدا اضطراب زیادی ایجاد کرد بدون اینکه بتواند راهبردی برای برون رفت از این شرایط ارائه کند اما کم کم خود مردم توانستند مقداری فضا را به سمت تبادل اطلاعات مفید ببرند.

این جامعه شناس گفت: در اوایل شیوع کرونا، فضای مجازی چالش جدی ایجاد کرد و به جای اینکه برای روبرو شدن با چالش جدید در ما اراده جمعی ایجاد کند، چالش‌هایی که قبلا در حوزه سیاسی وجود داشت را زنده کرد و فضای مجازی به محل تصفیه‌حساب‌های سیاسی تبدیل شد.

شالچی با یادآوری عملکرد فضای مجازی در گذشته گفت: در دوره‌های مختلف، فضای مجازی به شکاف‌ها دامن زد و وفاق ملی را تضعیف و و بر حجم بی اعتمادی ها افزود.

وی در خصوص نقش گروه‌های مرجع در بحران‌ها نیز گفت: ما هر چقدر به نخبگانی که به انسجام ملی متعهد هستند بیشتر بها دهیم، آنها ابزارهای مهمی برای کنترل این چالش‌ها و ایجاد وفاق ملی و کانالیزه کردن مشارکت عمومی در حل مسائل هستند.

استاد جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبائی، نقش نخبگان دانشگاهی و غیردانشگاهی در همه سطوح از جمله حوزه هنر و سلامت را در بحران‌ها سازنده توصیف کرد.

شالچی با اشاره به زیان‌های اقتصادی شیوع کرونا برای بخشی از مردم گفت: شیوع کرونا صدمات اقتصادی جدی به بخش‌هایی از اقتصاد ما وارد کرده که در این شرایط تحریم، جبران آن‌ها برای دولت بسیار دشوار است و بخش‌هایی از جامعه دراین شرایط، حتی از برآوردن نیازهای اولیه هم ناتوان هستند.

وی، بحران اقتصادی ناشی از شیوع کرونا را عامل بحران‌های دیگر اجتماعی دانست و افزود: تامین حداقل‌های زندگی برای بخشی از فرودستان جامعه واقعا در این شرایط فراهم نخواهد شد و این چالشی است که باید با اتخاذ سیاست‌های اقتصادی ترمیمی برای حل آن تلاش کنیم.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه جامعه ایران را جامعه‌ای قوی می‌بینم که می‌تواند با بحران‌ها رو به رو شود و امکان چاره یابی دارد، گفت: اگرچه منابع اقتصادی ما ضعیف است اما منابع فرهنگی و تمدنی قوی داریم که می‌تواند در این شرایط سخت به ما کمک کند.

شالچی به ظرفیت‌های داخلی کشور در حوزه کسب‌وکارهای کوچک اشاره کرد و گفت: این نوع کسب‌وکارها که کمتر نیازمند مراودات بین‌المللی هستند و به بازار ۸۵ میلیونی داخلی متکی هستند، ظرفیت‌های زیادی دارند و باید آنها را تقویت کنیم.

وی از مسئولان ارشد کشور خواست تا شخصاً در جلسات مدیریت بحران کرونا حضور پیدا کنند و با خبرنگاران و مردم در تماس باشند و افزود: نوع حضور مسئولان در تقویت حس اعتماد عمومی بسیار موثر است. مسئولان ارشد کشور لازم است دیدارهای روزانه داشته باشند و با مردم در این باره گفت‌وگو کنند.