سرنوشت‌سازترین عامل در توسعه پایدار مشارکت اجتماعی مردم است

استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه هدف دشمن از تحریم‌ها ایجاد انگیزه در جامعه برای مقابله با حکومت است، گفت: متأسفانه گاه در این شرایط پاس گل به دشمن می‌دهیم که این کار نباید انجام شود.

به گزارش عطنا به نقل از ایسنا، فرشاد مؤمنی، استاد دانشگاه علامه طباطبائی در همایش ملی توسعه پایدار استان کرمانشاه که امروز (19 آذر) در دانشگاه رازی برگزار شد، بر لزوم توجه به توسعه پایدار تأکید کرد و ادامه داد: توسعه پایدار بر چند اصل اساسی استوار است که از مهمترین آنها می‌توان رابطه بین مردم با حکومت و دولت اشاره کرد.

وی افزود: هر اقدامی که باعث اعتمادزدایی بین مردم و حکومت شود، مضمون ضدتوسعه‌ای دارد.

این استاد دانشگاه دومین اصل مهم توسعه پایدار را تقویت بنیه تولید ملی دانست و خاطرنشان کرد: هرگاه بنیه تولید ملی تضعیف شود، خلاف مسیر توسعه حرکت کرده ایم.

مؤمنی تولید را درهم تنیده با اقتصاد، سیاست و فرهنگ دانست و یادآور شد: آنچه که بنیه تولید را تقویت می‌کند مشارکت است که متأسفانه این امر در کشور ما چندان دیده نمی‌شود و 90 درصد بنگاه‌های اقتصادی یک نفره هستند، یعنی خبری از تقسیم کار تخصصی و مشارکت در آنها نیست.

وی افزود: بالا بودن سود سپرده‌ها نیز از مواردی است که بنیه تولید را تضعیف می‌کند. برای مثال بر اساس آمار بانک مرکزی سال گذشته 200 هزار میلیارد تومان سود بابت سپرده‌ها پرداخت شده و 87 درصد نقدینگی کشور مربوط به سپرده‌های بلندمدت است که این به معنای به دست آوردن پول بدون ریسک و زحمت و در عوض تضعیف بنیان تولید است.

این تحلیل‌گر مسائل اقتصادی و اجتماعی سومین عامل موثر در توسعه پایدار را عدالت اجتماعی اعلام کرد و یادآور شد: نیاز به عدالت اجتماعی همیشه وجود داشته و بررسی شعارهایی که مردم در زمان پهلوی سر می‌دادند نشان می‌دهد 90 درصد این شعارها مضمون اعتراض به تبعیض و بی‌عدالتی داشته است.

به گفته این استاد دانشگاه، گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد هم اکنون هم انواع نابرابری‌ها در ایران یکی از ناهنجارترین شرایط تاریخ خود را تجربه می‌کند.

وی افزود: در کشور کارهای بایسته‌ای در زمینه عدالت اجتماعی صورت نگرفته و تعاریف عملیاتی در این بخش نداشتیم و حتی برخی از اقداماتی که انجام شده به تشدید نابرابری‌های اجتماعی دامن زده است.

استاد دانشگاه علامه طباطبائی چهارمین و سرنوشت‌سازترین عامل در توسعه پایدار را مشارکت اجتماعی مردم دانست و خاطرشان کرد: مشارکت هزینه‌های هماهنگی را کاهش می‌دهد و حکومتی که نسبت به مشارکت سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و ... مردم آلرژی دارد، هزینه سنگینی را باید برای اداره کشور بپردازد.

مؤمنی نمونه اثر مثبت مشارکت مردم را در زمان جنگ دانست و افزود: در آن زمان بیش از 90 درصد نیروهایی که به جنگ رفتند داوطلب بودند و اگر قرار بود بابت این نیروها هزینه پرداخت شود، هزینه‌های گزافی به کشور تحمیل می‌شد.

وی اظهار کرد: در آن زمان که عراق یک سوم ایران جمعیت و سه برابر ما درآمد داشت و ذخایر ارزی آن نیز هفت برابر ایران بود، با در نظر گرفتن کمک 65 میلیارد دلاری متحدانش در پایان جنگ حدود 85 میلیارد دلار بدهی خارجی به بار آورد، اما ایران جنگ را بدون بدهی خارجی تمام کرد و این امر بیانگر کاهش هزینه‌ها به دلیل مشارکت مردم است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه در این سال‌ها آنطور که باید به این اصول در برنامه‌ریزی‌های توسعه کشور توجه نشده، عنوان کرد: طی 70 سال اخیر عمده برنامه‌های توسعه‌ای سه خصلت اصلی تمرکزگرایی، بخشی‌نگری و منبع محوری را داشته و به مسائل جغرافیایی، اقلیمی،مشارکت مردم و ... توجه چندانی نشده است.

مؤمنی معتقد است، طی سال‌های اخیر هرکس در هر بخشی هرکاری که خواسته انجام داده و در انتها "در راستای توسعه" به آن اضافه کرده است در حالی که بسیاری از این کارها ضد توسعه بوده است.

وی در ادامه اشاره‌ای هم به تحریم‌های اقتصادی علیه ایران داشت و عنوان کرد: مسئولان باید اهداف و محورهای تحریم‌ها را به خوبی بشناسند تا بتوانند مقابله مناسب با آن انجام دهند.

مؤمنی گفت: هدف تحریم‌ها این است که فشار تا پایین‌ترین لایه‌های اجتماع حس شود و در مردم انگیزه مقابله با حکومت ایجاد کند.

این تحلیل‌گر مسائل اقتصادی با بیان اینکه یکی از اهداف تحریم تضعیف پول ملی ایران است، خاطرنشان کرد: ما هم در این زمینه با سیاست‎های تورم‌زایی که اعمال می‌کنیم در حقیقت به دشمن پاس گل می‌دهیم.

مؤمنی باز شدن راه برای واردات کالاهای لوکس را از دیگر اهداف تحریم اعلام کرد و افزود: در این دولت رکورد واردات ماشین‌های لوکس شکسته شد.

وی با بیان اینکه هدف دیگر تحریم‌ها افزایش هزینه‌های تولید است، ادامه داد: متأسفانه بر اساس آمار صندوق بین‌المللی پول نرخ بهره در بازار رسمی پول ایران در سال 2018 جایگاه چهارم جهان را داشته و البته از آنجایی که تولیدکنندگان بخش عمده سرمایه خود را از طریق بازارهای غیررسمی تأمین می‌کنند، حتما نرخ سود در این بازارها برای آنها گرانتر هم تمام می‌شود.

این استاد دانشگاه گفت: از دیگر اهداف تحریم‌ها محدودیت دسترسی به منابع ارزی است که متأسفانه در این بخش نیز اولویت‌بندی مناسبی در زمینه مصارف ارزی نداریم.

مؤمنی تیرخلاص تحریم‌ها را افزایش بیکاران اعلام کرد و ادامه داد: به دلیل شوک تحریم‌ها این امکان وجود دارد که یک میلیون و 100 هزار شغل در کشور از دست برود.

وی با بیان اینکه طی سال‌های اخیر اقدامات خوبی در زمینه اشتغال انجام نشده، خاطرنشان کرد: بین سال‌های 85 تا 90 که 621 میلیارد دلار ارز به کشور تزریق شد جمعیت شاغلین فقط 71 هزار نفر اضافه شد و این در حالی است که ادعای ایجاد دو میلیون فرصت شغلی هم در این مقطع مطرح بود.

مؤمنی با بیان اینکه دولت باید در این شرایط هدف اول خود را ایجاد شغل مولد قرار دهد، خاطرنشان کرد: جمعیت دانشجویان ایران از 180 هزار نفر در سال 65 به 13 میلیون نفر در سال 95 رسیده و عدم استفاده از این ظرفیت برای ایجاد شغل یک کفران نعمت بزرگ است.