وضع اقتصادی امروزمان، ناشی از دور زدن اصول است

استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی در همایش «اسلام و توسعه اقتصادی از منظر پنج متفکر اسلامی» طی سخنانی با اشاره به اهمیت موضوع مشارکت در تحقق توسعه گفت: «شهید بهشتی معتقد بود باید به سمت نظم اجتماعی غیر قائم به ‌شخص رفت که امکان انباشت سرمایه‌های انسانی و فردی را فراهم می‌کند.»

به گزارش عطنا به نقل از ایسنا، فرشاد مؤمنی استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی گفت: باید مشخص کنیم وضع موجود، ناشی از عمل به باورهای موجود است یا دور زدن آن‌ها که شخصاً معتقدم چون از آن اصول عدول کردیم به این مرحله رسیدیم.

وی اضافه کرد: برای خروج از بحران‌های جامعه به دو سطح از معرفت نیاز داریم؛ یکی بنیان‌های اندیشه‌ای شکل‌دهنده‌ وضع موجود و دیگری بنیان‌های اندیشه‌ای شکل‌دهنده‌ وضع مطلوب. در اولی باید مشخص کنیم وضع موجود ناشی از عمل به باورهای موجود است یا دور زدن آن‌ها؛ شخصاً معتقدم چون از آن اصول عدول کردیم به این مرحله رسیدیم.

وی در ادامه با اشاره به دیدگاه‌های شهید بهشتی درباره اقتصاد و اسلام، گفت: وقتی راجع به توسعه صحبت می‌کنیم باید همه لوازم آن را در نظر داشته باشیم زیرا توسعه یک امر استثنایی بسیار پیچیده است. در بحث توسعه از منظر اسلامی، هفت کارکرد از منظر جهان‌بینی و ایدئولوژی قابل‌توجه است که به‌عنوان کارکردهای انتزاعی مطرح است.

این استاد اقتصاد دانشگاه علامه با برشمردن این هفت کارکرد گفت: این هفت مورد عبارت است از مهار عدم اطمینان نسبت به محیط اجتماعی، ایجاد سازگاری با محیط اجتماعی، ایجاد معنای عقلانیت‌های متفاوت و مختار انسانی، ایجاد تغییرات نهادی و رویدادهای اقتصادی، حل معضل سواری مجانی، توزیع تخصیص منابع غیر بازاری، حداقل‌سازی هزینه‌های پیروی و اطاعت و مسئولیت‌پذیر ساختن فردی و اجتماع انسان‌ها.

این اقتصاددان در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به آرای شهید بهشتی گفت: ایشان برای انسان شش ویژگی مهم تأثیرگذار درزمینهٔ توسعه را برجسته کرده‌اند که عبارت‌اند از آگاهی دوربرد، قدرت شناخت خیر و شر، برخورداری از اختیار، مسئولیت، خلاقیت، ابتکار و تحول‌پذیری.
وی ادامه داد: ایشان بهبود کیفیت زندگی فردی و اجتماعی را بدیهی می‌دانست و تلاش برای اعتلای بخش اجتماعی را به‌عنوان یک تکلیف شرعی قرآنی به‌حساب می‌آورد و همواره بر هویت جمعی پیدا کردن جامعه تأکید داشت.

مؤمنی در پایان بابیان این‌که «شهید بهشتی همواره بر نظم اجتماعی غیر قائم به شخص و مشارکت محور تأکید داشتند»، گفت: شهید بهشتی در ارتباط با امکان موضوعیت ‌یافتن عملکرد قابل‌قبول اقتصادی، بر این باور بود که باید به سمت نظم اجتماعی غیر قائم به ‌شخص رفت که مهم‌ترین کارکرد آن پیش‌بینی پذیر کردن امور و فراهم‌سازی امکان انباشت سرمایه‌های انسانی و فردی است.