ورود خودرو به بورس کافی نیست

عرضه خودرو در بورس کالا که برای نخستین بار در نهم خرداد امسال انجام شد، به گفته برخی کارشناسان گامی بزرگ در بازار سرمایه و صنعت خودروسازی کشور به شمار می‌رود و نشان‌دهنده رشد بازار سرمایه کشور و توانایی آن برای حمایت از صنایع مختلف است، طوری که از این پس باید شاهد ورود انواع کالا و محصول در بورس کالا باشیم. با وجود این، عرضه خودرو از طریق بورس در کشورهای دیگر چندان سابقه‌ای ندارد و کارشناسانی هستند که نسبت به آینده آن در بورس امیدوار نیستند.

به گزارش عطنا به نقل از آرمان، در ایران تعداد زیادی از خودروها از طریق شورای رقابت قیمت‌گذاری می‌شوند و این موضوع با روند کشف قیمت از طریق عرضه و تقاضا در بورس متناقض است. مشخص نیست با شرایط فعلی بازار و شرایط قیمت گذاری خودروها و اوضاع خاص بازار خودرو ایران که یک بازار انحصاری است شرایط این وجود داشته باشد که خودروها به معنی واقعی کلمه از طریق عرضه و تقاضا کشف قیمت شوند، اما عرضه خودرو در بورس همچنان دنبال می‌شود.

حامد سلطانی‌نژاد مدیرعامل بورس کالای ایران، در این باره گفت: عرضه‌کنندگانی که به دنبال شفافیت هستند و محصولات خود را در بورس کالا عرضه می‌کنند دارای مشوق‌هایی، چون معافیت 10‌درصدی مالیات هستند. امرا... امینی، استاد دانشگاه و کارشناس خودرو در گفت‌و‌گو با «آرمان» می‌گوید: «خودروسازی در ایران نیاز به تغییرات اساسی دارد. این تغییرات باید در ساختار و ترکیب هزینه‌ها، کارایی و مدیریت خودروسازی و همچنین صادرات خودرو دیده شود. ورود به بورس کافی نیست.»

عرضه خودرو در بورس چه مزایایی دارد و برای ورود خودرو به بورس چه ملاحظاتی باید لحاظ گردد؟

به نظر می‌رسد خودروسازان برای نرفتن به شورای رقابت، علاقه‌مند به ورود به بورس هستند. هدف آنها بیشتر چنین چیزی به نظر می‌رسد. در ایران تولید خودرو انحصاری است و برای قیمت‌گذاری و مشکلات دیگر شورای رقابت باید ورود پیدا کند. اکنون خودروسازان برای اینکه بگویند ورود شورای رقابت لزومی ندارد می‌خواهند خودرو را وارد بازار بورس کنند. اما رفتن به بورس چند الزام دارد. اول آنکه این کار مقطعی نباشد. دوم اینکه عرضه خودرو در بورس باید پیوسته، پایدار و همیشگی باشد و برای دور زدن شورای رقابت نباشد. همچنین عرضه خودرو در بورس باید به تعداد قابل توجه باشد و هر کسی هر زمان مایل به خرید خودرو بود بتواند به بازار بورس مراجعه کند. اکنون خودروسازها چندان به این مسائل اعتقاد ندارند و بیشتر مایلند مشکلات مقطعی را حل کنند. اگر تولید خودرو زیاد باشد و تنوع خودرو در بازار بورس بالا رود و مصرف‌کننده هم این اعتماد را پیدا کند که می‌تواند برای خرید خودرو به بازار بورس برود، می‌توان گفت که این کار عاقلانه است و جوابگوی حل برخی مشکلات می‌شود. به نظر من در ایران ورود خودرو به بازار بورس مقطعی است، زیرا منافع بلندمدتی برای این کار دنبال نمی‌شود.

یکی از معضلات خودروسازان کشور، کمبود نقدینگی و تلاش برای جذب منابع جدید مالی است. به نظر شما با ورود به بورس این مشکل صنعت خودروسازی حل می‌شود؟

اگر هدف خودروسازان جذب نقدینگی باشد خوب است، اما می‌بینیم که برندهای محدودی به بورس می‌روند. پس نتیجه می‌گیریم که خودروسازان برای جذب نقدینگی نیاز به ساز و کار دیگری دارند. اگر هدف خودروسازان جذب نقدینگی بود باید خودروهای بیشتری به بورس می‌بردند. خودروسازی در ایران نیاز به تغییرات اساسی دارد. این تغییرات باید در ساختار و ترکیب هزینه‌ها، کارایی و مدیریت خودروسازی و همچنین صادرات خودرو دیده شود. همچنین قیمت‌ها باید تغییر کند و با توجه به کیفیت خودرو قیمت‌گذاری شود تا متقاضی بیشتری داشته باشد. با تغییر قیمت‌ها در همان مرحله پیش فروش خودرو، مشکل نقدینگی هم حل خواهد شد. وقتی قیمت خودرو هر روز بالاتر می‌رود و کاهش نداشته است، پس عملا در بورس هم برای جبران نقدینگی هم موفق نخواهند بود. تا جایی که اطلاع داریم دو نوع از خودرو‌ها قرار است وارد بازار بورس شود و این کافی نیست.

یکی از مشکلات بازار خودرو اختلاف قمیت خودرو در کارخانه و بازار آزاد است. آیا ورود خودرو به بورس از این نظر به نفع مشتریان است و قیمت خودرو را بدون اختلاف نگه می‌دارد؟

ورود به بورس می‌تواند در کاهش قیمت خودرو نقش داشته باشد اما این‌طور نیست که این اختلاف قیمت به‌طور کامل در بورس از بین برود. در بورس هم عواملی هستند که باعث ناپایداری قیمت خودرو خواهند شد، مثل تقاضای سریع و زیاد از طرف عده‌ای که این‌کار منوپل ایجاد می‌کند. همچنین باید در نظر داشت که بازار بورس به شکلی نیست که همه مردم بتوانند وارد آن شوند و به راحتی خرید و فروش کنند. به نظر من باید بیشتر از اینها به مشکل عدم توانایی مردم در خرید خودرو توجه کرد. خودروسازان باید به صادرات فکر کنند. تا زمانی که خودرو تنها برای داخل باشد این مشکلات هست. خودرو باید بتواند بازاریابی کند و مشتریان بین‌المللی پیدا کند. ضعف خودروسازی ما، تنها با حضور در بازارهای بین‌المللی رفع می‌شود.

به نظر شما در کنار ورود به بورس برای رونق بیشتر صنعت خودرو در کشور چه کارهایی لازم است؟

متاسفانه در ایران ساخت خودرو انحصاری است و دولت از طریق تعرفه‌ها آن را حمایت می‌کند. ضرر آن هم به مصرف‌کننده می‌رسد، هم به تولید کننده. دولت فکر می‌کند گرفتن تعرفه از خودروهای وارداتی نوعی حمایت از خودروسازی داخلی است و این‌گونه صنعت ایران را قوی می‌کند، اما این استدلال درست نیست. زمانی باید از خودرو حمایت کرد که کیفیت خودرو به صادرات برسد.