دانشگاه علامه مقام اول برگزاری کرسی‌های نظریه‌پردازی را دارد

حجت‌الاسلام خسروپناه با بیان اینکه دانشگاه علامه طباطبائی بیشترین فعالیت را در زمینه کرسی‌های نظریه‌پردازی در میان دانشگاه‌های کشور دارد، اذعان کرد: این دانشگاه با مدیریت علمی و همدلانه بیش از 180 کرسی نظریه‌پردازی ترویجی و 6 کرسی مصوب تخصصی برگزار کرده است که رتبه اول در میان دانشگاه‌های کشور را دارد.

به گزارش عطنا، نشست مطبوعاتی اجلاس سراسری کمیته‌های دستگاهی برگزار کننده کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره شورای عالی انقلاب فرهنگی در سالن شورای حوزه ریاست دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد.

حجت‌الاسلام عبدالحسین‌خسروپناه رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه و رئیس هیئت کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و نوآوری شورای عالی انقلاب فرهنگی در این نشست گفت: از مسئولان دانشگاه علامه طباطبائی به خصوص آقای سلیمی به دلیل میزبانی این نشست تشکر می‌کنم.

وی با اشاره به اینکه اصحاب رسانه در مسئله تحول علوم انسانی و کرسی‌های آزاد اندیشی نقش مهمی دارند، افزود: گاهی اوقات گمان می‌رود که مسئله کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره تنها توسط جمعی از استادان و نخبگان صورت می‌گیرد در حالی که یکی از بخش‌های مهم در تحول علوم انسانی و ایجاد کرسی‌های نظریه پردازی، نقد و نوآوری، اصحاب رسانه هستند.

خسروپناه با اشاره به اینکه نباید نقش اصحاب رسانه را نادیده گرفت و یا کوچک شمرد، بیان کرد: هئیت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی، تشکلاتی زیرمجموعه شورای عالی انقلاب فرهنگی است که نظریه‌ها و نوآوری‌های علمی را عهده‌دار است.

وی در همین رابطه افزود: اینطور که یک عضو هیئت علمی، محقق و پژوهشگر که مدعی یک نظریه نوین است، این هیئت حمایت از کرسی‌ها زمینه و بستر را فراهم کرده تا نظریه ادعا شده آن‌ها مطرح شود و در معرض نقد و داوری و سایر حمایت‌های حقوقی، مادی و معنوی قرار گیرد.

رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه با بیان اینکه اصطلاح کرسی در بخش‌های مختلف کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد، گفت: دو نوع کرسی داریم که شامل کرسی‌های آزاداندیشی و کرسی‌های علمی است. کرسی‌های آزاداندیشی صرفا یک فعالیت فرهنگی است که معاونت‌های فرهنگی دانشگاه‌ها و معاونت فرهنگی وزارت علوم عهده‌دار آن است.

ذات وظیفه و کاربست ما فعالیت‌های علمی و پژوهشی است

وی افزود: کرسی‌های علمی، کرسی‌هایی هستند که جنبه پژوهشی دارند و معاونت پژوهشی دانشگاه‌ها متولی آن هستند. کرسی‌های علمی که در هیئت حمایت از کرسی‌ها حمایت می‌شوند دو دسته‌اند و شامل کرسی‌های علمی ترویجی و کرسی‌های علمی تخصصی هستند.

خسروپناه با بیان اینکه کرسی‌های علمی ترویجی خیلی فرآیند پیچیده‌ای ندارد و شخص مقاله‌ای که نوشته را در جمعی و با حضور یک یا دو ناقد ارائه می‌دهد، اذعان کرد: در این نوع کرسی‌های علمی داوری به معنای نمره دادن و تایید نظریه وجود ندارد.

وی در همین رابطه تصریح کرد: ولی کرسی‌های علمی تخصصی به این صورت است که وقتی می‌خواهند جلسه آن را برای ارائه برگزار کنند، شورای ناقدان و شورای داوران تشکیل می‌شود که با شنیدن صحبت‌های صاحب‌نظران به بررسی آن پرداخته می‌شود و ممکن است بعد از آن شورای داوران تصمیم بگیرند که این نظریه پذیرفته یا رد شود.

خسروپناه با بیان اینکه هیئت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی این نمونه از کرسی‌ها را دنبال می‌کند که شامل فعالیت علمی و پژوهشی است، گفت: ولی ذات وظیفه و کاربست ما فعالیت‌های علمی و پژوهشی است.

وی افزود: تمام این فعالیت‌های هیئت در آیین‌نامه ارتقا و ترفیع برای این کرسی‌ها آمده است و کسی که کرسی ترویجی و نظریه‌پردازی و نوآوری برگزار می‌کند، امتیازاتی می‌گیرد. به همین دلیل یک بستر ساختاری خوب برای ارائه این کرسی‌ها در دانشگاه‌ها در نظر گرفته شده است تا به خوبی توسط اعضای هیئت علمی دنبال شود.

هیئت حمایت از کرسی‌ها 29 کرسی موفق برگزار کرده است

رئیس هیئت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و نوآوری شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: در طول این مدتی که هئیت حمایت از کرسی‌ها شکل گرفته است، البته با توجه به تعطیلی دو ساله آن و در مجموع فعالیت 12 تا 13 ساله، 29 کرسی موفق برگزار شده است.

 وی با اشاره به اینکه در طول این مدت صدها کرسی برگزار شده است، گفت: ولی از بین این کرسی‌ها، آن‌هایی که امتیاز داده شده و داوران تایید کردند، 23 کرسی موفق بوده است. از این تعداد 13 نظریه، 15 نوآوری و یک نقد تایید شده که حوزه موضوعی این کرسی‌ها بسیار متنوع است.

خسروپناه افزود: این کرسی‌ها در حوزه مسائل علوم عقلی، نقلی، رفتاری، اجتماعی، هنر و معماری است.

وی با بیان اینکه در واقع هر کدام از اعضای شوراهای علمی ما افرادی با سطوح علمی دانش‌یار و استادتمام بوده که دارای سابقه فعالیت‌های بسیار بالایی هستند، بیان کرد: این افراد طرح‌ها را بررسی و اگر طرحی در ممیزی اولیه پذیرفته شد آن را برای اجرا ابلاغ می‌کنند. سپس هیئت داوران و ناقدان آن طرح و ایده را مورد بررسی قرار داده تا نظریه و نوآوری پذیرفته و یا رد شود.

خسروپناه افزود: برگزاری کرسی علمی در دو حوزه ترویجی و تخصصی با خود دانشگاه‌ها است. دانشگاه‌های بزرگ دارای یک کمیته دانشگاهی هستند که ریاست آن بر عهده رئیس دانشگاه است و دبیر آن را نیز معاونت پژوهشی بر عهده دارد. در واقع هیئت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی که زیرمجموعه شورای عالی انقلاب فرهنگی است، صرفاً کار ستادی می‌کند و فعالیت اصلی و مباشرت در کرسی نظریه‌پردازی، کمیته‌های دستگاهی هستند که در خود دانشگاه‌ها شکل گرفته است.

دغدغه‌مندی شرط اساسی موفقیت در برگزاری کرسی‌هاست

وی با بیان اینکه هر رئیس دانشگاه و ساختار آن نهاد اگر دغدغه کرسی نظریه‌پردازی را داشته باشند می‌توانند یک موفقیت نسبی را در این زمینه کسب کنند، گفت: ولی اگر ساختار مدیریت دانشگاه این دغدغه را نداشته باشد و اولویت اصلی آنها نباشد، طبیعتا اعضای هئیت علمی هم رغبتی نشان نمی‌دهند چون این کاری نیست که با آیین‌نامه و بخش‌نامه تحقق پذیر باشد. بلکه کاری است که با همدلی و مدیریت همدلانه و عالمانه، انجام می‌شود.

خسروپناه در پاسخ به این سوال که دلیل تعطیلی دو ساله این هیئت چه بوده است؟ بیان کرد: این تعطیلی مربوط به حدود 4 یا 5 سال پیش و به دلیل مشکلات مالی بود که فعالیت‌ها به صورت موقت تعطیل شد، البته در آن دوران بنده مسئولیتی نداشتم ولی در دوره جدید فعالیت‌های کرسی‌های نظریه‌پردازی را احیا کردیم.

وی در پاسخ به این سوال که چه دانشگاه‌ها و مراکزی بیشترین فعالیت را در زمینه کرسی‌های نظریه‌پردازی دارند، گفت: در میان دانشگاه‌ها یا پژوهشگاه‌هایی که فعالیت بیشتری در این زمینه دارند، دانشگاه علامه طباطبائی در راس آنها قرار دارد.

خسروپناه یادآور شد: دانشگاه علامه طباطبائی بیشترین فعالیت را از نظر مدیریتی با همان شیوه‌ مدیریت علمی و همدلانه داشته و موفق شده است کرسی‌های علمی متعدد ترویجی و تخصصی را برگزار کند که برخی به صورت نظریه مصوب درآمده‌اند.

آخوندها معمولاً اعلام نمی‌کنند که چقدر پول دارند

وی افزود: از بین پژوهشگاه‌ها هم پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی که زیرمجموعه دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم است جزو پژوهشگاه‌های موفق است و کرسی‌های متعددی در طول سه سال برگزار کرده که نزدیک به 150 کرسی است. البته این مرکز کرسی مصوب نداشته اما برخی از آنها برای مصوب شدن مراحل نهایی را طی می‌کنند. برخی مراکز علمی و دانشگاهی دیگر مثل پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، دانشگاه آزاد در تهران، علم و صنعت بخش معمار و دانشگاه اصفهان جزو دانشگاه‌های نسبتاً موفق در حوزه برگزاری کرسی‌ها بوده‌اند.

رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه در پاسخ به این سوال که آیا برنامه‌ای برای ارائه کرسی‌ها در کتب درسی نیز دارید؟ گفت: با صحبت‌ها و توافق‌نامه‌ای که با سازمان و انتشارات سمت داشتیم، این کرسی‌ها و مباحث آنها به عنوان نظریه‌های علمی در کتاب‌‌های درسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ضمن‌آنکه در شورای تحول و ارتقا علوم انسانی رایزنی‌هایی برای استفاده از این آرا و نظرات در کتاب‌های درسی انجام شده است.

وی در زمینه حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی اظهار کرد: با چند نهاد از جمله جشنواره فارابی تفاهم‌نامه‌ای داریم که اگر نظریه‌ای مصوب شد در جشنواره فارابی بدون ارزیابی مجدد، فعالیت آن استاد را مورد تقدیر قرار داده و لوح و جایزه جشنواره فارابی به او اختصاص یابد. بنیاد علمی نخبگان نیز در این زمینه حمایت‌هایی انجام می‌دهد.

خسروپناه با بیان اینکه خود دانشگاه‌ها برای ایجاد انگیزه در افراد باید از کرسی‌ها حمایت ویژه به خصوص در زمینه مالی داشته باشند، گفت: یکی از مهم‌ترین کارهای صورت گرفته در زمینه حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی، قرار دادن آنها به عنوان یکی از ملاک‌ها برای ارتقا اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها است.

وی از برگزاری اجلاس سراسری کمیته‌های دستگاهی کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره در 13 دی ماه در دانشگاه علامه طباطبائی خبر داد و گفت: در این نشست محمدرضا مخبر‌دزفولی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و حجت‌الاسلام علی‌اکبر رشاد، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس هئیت مرکز کرسی‌های نظریه‌پردازی، سخنرانی می‌کنند.

خسروپناه با بیان اینکه در این اجلاس روسای دانشگاه‌ها و کیمته‌های دستگاهی حضور داشته و به بحث و بررسی و همچنین ارائه تجربیات خود در زمینه کرسی‌های نظریه‌پردازی می‌پردازند، یادآور شد: محمد فرهادی، وزیر علوم نیز در پایان این اجلاسیه سخنرانی می‌کند.

این استاد حوزه و دانشگاه در پایان و در پاسخ به سوالی یکی از خبرنگاران درمورد میزان اعتبار حمایتی از کرسی‌های نظریه‌پردازی خاطرنشان کرد: «من هم یک جواب آخوندی به آن می‌دهم که آخوندها معمولاً اعلام نمی‌کنند که چقدر پول دارند؟»