فریدون صدیقی

فریدون صدیقی - مدرس ارتباطات و روزنامه‌نگار باسابقه - اظهار کرد: پخش مستقیم مناظره نامزدهای انتخابات آتی ریاست جمهوری آمریکا قطعا از منظر ارتباطات و نشانه‌شناسی ارتباطات و مخاطبان اتفاق فرخنده‌ای است و باید به فال نیک گرفت. این روزنامه‌نگار پیشکسوت در عین حال تاکید کرد: اگر تلویزیون در راستای اعتمادسازی گام بردارد، نمی‌تواند در پخش این مناظره گزینشی، هدفمند و مهندسی‌شده حرکت کند؛ چراکه با این کار مخاطب را دورتر می‌کند و فریب می‌دهد. صداوسیما ابراز امیدواری کرده است، با پخش این مناظره مخاطبان، حقایق بسیاری را از لایه‌های پنهان سیاست‌گذاری این کشور و نحوه نگاه مستکبرانه آمریکا به جهان، از میان سخنان کلینتون و ترامپ، نامزدهای دو حزب اصلی آمریکا یعنی دموکرات و جمهوری خواه دریابند.

به گزارش عطنا، فریدون صدیقی در گفت‌وگو با ایسنا در این زمینه مطرح کرد: این پخش تلویزیونی از دو منظر قابل تحلیل است؛ یک منظر اینکه پخش مناظره فقط و فقط به این دلیل انجام گیرد که مخاطب آشنا شود با اینکه که در مدیریت جامعه آمریکا بی‌اخلاقی یا بی‌ادبی یا افشاگری یا تهمت‌زنی وجود دارد و اینکه آمریکا هم مثل هر کشور دیگری برگی از اتفاقاتی است که گاه و بی‌گاه در اینجا هم درگیرش بوده‌ایم؛ مثل مناظره‌ای که سال‌های‌ پیش انجام دادیم و در آن بگو بگو و می‌گم‌ومی‌گم مطرح بود. تلویزیون با پخش این مناظره قصد دارد در واقع این نکته را بازآفرینی کند که این نوع بی‌اخلاقی‌ها در همه جا رایج و ساری و جاری است. حتی در ایالات متحده، که خود صاحب گونه‌های متنوعی از مدیاست و در واقع مدیریت بالاسری مدیای جهانی دست اوست.

این مدرس ارتباطات ادامه داد: نکته دیگر از این منظر است که از خلال این پخش، در جست‌وجوی این باشیم که نگاه آنها به جامعه ایران چیست و عمیق جست‌وجو کنیم که انتخاب کدام یک از آنها در معارفه‌ای که به عمل می‌آید و رفتار رسانه‌ای که از آنها سر می‌زند به نفع و یا به ضرر ماست.

صدیقی با تاکید بر اینکه هر دو زاویه برای پخش مناظره نامزدهای انتخابات آتی ریاست جمهوری آمریکا مد نظر رادیو و تلویزیون ماست، در این زمینه توضیح داد: اگر غیر از این بود باید در حوزه‌های دیگری هم رادیو و تلویزیون به سمت انتخاب مخاطب فراگیرتر برود و برای مخاطب زمینه‌های اعتمادسازی بیشتر را فراهم کند تا آنها را به سمت شبکه‌ها و فضای مجازی فراری ندهد؛ به ویژه مخاطبان جوان که تعداد انبوهی از مخاطبان تلویزیون را شامل می‌شوند. این دو عنصر و این اتفاق برای تلویزیون مهم است. با این اوصاف اشکالی ندارد چنین برنامه‌ای از تلویزیون ما پخش شود. حتی اگر تلویزیون از این زاویه به این پدیده نگاه کرده باشد؛ مشروط بر این که بتواند برای مخاطب اعتمادسازی کند و لازمه این اتفاق ترجمه درست و رئال است، نه جهت‌دار و سمت‌وسودار.

این مدرس ارتباطات با تاکید بر اینکه تلویزیون باید در ترجمه مناظره نامزدهای انتخابات آتی ریاست جمهوری آمریکا وفادار باشد، اظهار کرد: تلویزیون در امر ترجمه نه تنها باید به صدا بلکه به لحن، خشم و تن صدا هم وفادار باشد. اگر برخی مطالب را حذف و کوتاه کند و از خود، ترجمه و دوبله‌ی دلخواهی را مطرح کند، قطعا به زیان تلویزیون خواهد بود؛ چرا که بیننده‌ای که حاضر است پای تلویزیون بنشیند، به راحتی شبکه‌ها را عوض می‌کند.

این روزنامه‌نگار باسابقه درباره‌ی بالا رفتن سواد رسانه‌ای مخاطب در پی پخش چنین برنامه‌هایی، مطرح کرد: با گسترده شدن و تکثر شاخه‌های ارتباطی و رفتن به سمت دهکده جهانی، نقطه کانونی مخاطب یعنی نسل جوان و میانسال باید مورد اهمیت باشد. این جمع به آن شناخت و درک و دریافت از مدیاهای مختلف رسیده و خیلی خود را نیازمند آنچه که ما می‌گوییم، نمی‌داند. دلیل آن هم افت غم انگیز رسانه‌های مکتوب، افت فاحش و غم‌انگیز مخاطبان رادیو و تلویزیون و حتی سایت‌های خبری است؛ بنابراین ما نمی‌توانیم برای مخاطب اعتمادسازی کنیم و به مضمون و محتوا وفادار باشیم، اما در انتخاب پیام تاخیری یا واکنشی عمل می‌کنیم. ما با ریزش بارانی از شبکه‌ها با داده‌های متنوع و متکثر روبرو هستیم که مجال اینکه بخواهیم مهندسی افکار عمومی کنیم، برایمان خیلی دیر و دور و غیرمحتمل است. دیگر نمی‌توانیم به راحتی بنشینیم،‌ جریان‌سازی کنیم و افکار عمومی را دستکاری و به شکلی که خودمان دوست داریم، مهندسی کنیم. اگر مخاطب احساس کند که بازی می‌خورد، اصلا ما را گوش نمی‌کند، نمی‌خواهد و نمی‌بیند و این خیلی غم‌انگیز است و به راحتی می‌گذرد و تلوزیون را جای می‌گذارد. حتی بخشی از بی‌اخلاقی‌هایی که در مناسبات شرعی جامعه می‌بینیم به عدم اعتمادی برمی‌گردد که به نظرم رسانه‌های ما به عنوان وسیله نقش مهمی در این اعتماد سازی و یا عدم اعتماد سازی دارند؛ بنابراین کسانی که در صدر مدیریت کلان جامعه در بخش‌های مختلف هستند باید در نوع نگاهشان به جامعه تجدید نظر کنند.