نگاهی به برخی راهکارهای مانع زدایی از تولید

عطنا - تولید داخلی و مسئله اقتصاد موضوعی با اهمیت است که در دهه اخیر محور انتخاب شعار سال توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی بوده، ولی همواره موانعی بر سر راه تولید و ایجاد اقتصادی قوی وجود داشته است. ارتقای تولید ملی، بدون توجه به مشکلات موجود در رشد صنعت داخلی و رفع آن امکان پذیر نیست. مطابق بیانات رهبر انقلاب اسلامی اقتصاد قوی مستلزم مدیریتی قوی، دارای احساس مسئولیت، ضد فساد و دارای برنامه جامع اقتصادی است.

تولیدکنندگان در مسیر هفت خوان رستم

امروزه عده زیادی از تولیدکنندگان قادر به تامین نیاز نقدینگی از محل فروش محصول در بازار یا از طریق سیستم بانکی در زمان معین نیستند. این مسئله ادامه فعالیت را برای آنها دشوار می کند. اگر تامین نقدینگی واحدهای تولیدی با مدیریت بهینه منابع ارزی و اجرای اصولی طرح تامین مالی مولد همراه باشد، حل این مشکل برای تولیدکنندگان راحت تر می شود. از سوی دیگر، عدم امکان مبادلات ارزی و مالی تولیدکنندگان با شرکای خارجی بر کاهش صادرات و تامین مواد اولیه تولید کنندگان اثر منفی گذاشته است. در این راستا نیز، انتشار اوراق ارزی و استفاده موثر از پیمانهای پولی دوجانبه و ساز و کار تهاتر در مبادلات خارجی شرایط مبادلات ارزی و مالی را برای تولیدکنندگان تسهیل می کند.

بدهی های معوق واحدهای تولیدی به سیستم بانکی بر اساس آخرین آمار اعلامی تا پایان شهریور 1400 به حدود 236 میلیارد تومان رسیده است. این مسئله به عنوان یکی از دلایل اصلی عدم رونق تولید قرار می گیرد زیرا افزایش تصاعدی بدهی ها مانع دسترسی تولید کنندگان به تسهیلات جدید شده است. اهتمام مداوم و شایسته به حوزه املاک و همراهی بانکها در این امور علاوه برسرعت بخشی به بهره برداری از طرحها به کاهش بدهیهای معوق نیز کمک خواهد کرد. چرخه معیوب اخذ مالیات بر ارزش افزوده نیز از موانع ناشی از قوانین و مقررات موجود به شمار می آید.

به گفته رئیس کمیسون صنایع و معادن  مجلس: در دوره دهم تولیدکننده برای جبران دریافت مالیات بر ارزش افزوده ای که بعد از 6 ماه  تا یک سال به او برگردانده می شود مجبور به دریافت وام با سود 20 درصد می شود.  بدین سبب پرداخت مالیات برای تولیدکنندگانی که با رکود فروش در بازار روبه رو هستند به صرفه نمی باشد.

مقررات مرتبط با بحث تولیدات مستلزم تجدید نظر و تلاش برای منطقی کردن مجوزها به جهت حمایت از سرمایه گذاران هستند. خوان پنجم در مسیر تولید، اشکالات سیستم حمل و نقل کشور نظیر فرسودگی وسایل نقلیه و پایین بودن کیفیت زیر ساخت جاده ای است. مسئله حمل و نقل هزینه های سرباری را برای تولید کنندگان پدید می آورد. طبیعتاً اصلاح ناوگان حمل و نقل ریلی و دریایی و بازسازی این بخش، هزینه جا به جایی محصولات را برای تولید کنندگان کاهش می دهد. از سوی دیگر، افزایش قابل توجه قیمت مواد اولیه داخلی و خارجی یکی از سدهای جدی رونق تولید به شمار می آید. در این راستا، نظام قیمت گذاری بر کالاها بیش از آنکه مفید باشد آسیب زننده است.

حذف نظام قیمت گذاری در جلوگیری از افزایش قابل توجه مواد اولیه موثر است و موجب خود کنترلی می شود. خوان هفتم، یعنی تغییر مداوم نرخ ارز و سایه سنگین آن بر اقتصاد کشور، تولید کنندگان را تحت فشار قرار داده است. اجرای سیاست های پولی انبساطی و رونق بخشهای رکودی اقتصاد مانند مسکن، با ارائه تسهیلات و آسان سازی مراودات تجاری و بازگشایی تراکنشهای سیستم بانکی، از راهکارهای بهبو د تغییر نرخ ارز به شمار می آیند.

فقط هفت خوان؟!

متاسفانه موانعی که سد راه تولیدکنندگان داخلی شده اند به این هفت مورد ختم نمی شوند و اگر تلاش بر ذکر همه موانع باشد باید مثنوی هفتاد من نوشت. اگر اهتمام مسئولین بر حل همین هفت مورد یاد شده هم باشد به دستاوردهای بزرگی در زمینه تولید داخلی خواهیم رسید. یکی از مهم ترین راهکارها برای بهبود وضعیت فعلی تولید، تقویت اقتصاد دانش بنیان و استفاده از متخصصان رشته های مختلف در راستای مهارت  هایشان است. این مسئله در انتخاب شعار امسال هم مورد تاکید قرار گرفته و امیدواریم در سال پیش رو جامعه عمل نیز بپوشد.

نویسنده: الینا مسعودی، گاهنامه حقوقی، سیاسی دادگر/ شماره شانزدهم / فروردین 1401