پنجشنبه ۰۱ آذر ۱۴۰۳ Thursday, 21 November 2024
اسماعیل شمس:
عطنا - یک استاد دانشگاه در بیان ویژگی های علمی مرحوم گل محمدی گفت: «دکتر گل‌محمدی الگویی برای مطالعات میان رشته‌ای در حوزه علوم انسانی است و با اینکه کلید واژه تاریخ سیاسی بیشترین کاربرد را در آثار ایشان دارد اما کارشان محدود به تاریخ سیاسی نیست.»
به گزارش عطنا، شنبه 10 مهر به مناسبت چهلمین روز درگذشت دکتر احمد گل محمدی، عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی نشستی با عنوان مروری بر آثار علمی دکتر گل محمدی به صورت مجازی برگزار شد. در این نشست دکتر شجاع احمدوند، دکتر فائز دین پرستی، دکتر اسماعیل شمس، دکتر مصطفی کواکبیان، دکتر ابراهیم برزگر، دکتر عباسعلی رهبر و دکتر مهدی میرکیایی به ایراد سخنرانی پرداختند.
در این نشست اسماعیل شمس اظهار کرد: «دکتر گل‌محمدی الگویی برای مطالعات میان رشته‌ای در حوزه علوم انسانی است. زمانی که به آثار دکتر گل‌محمدی نگاه کلی می اندازیم به این نکته مهم می‌رسیم که در مطالعات ایشان بیش از همه نقش چهار رشته تاریخ، علوم سیاسی، جامعه شناسی و فلسفه دیده می شود. البته بین این ها تاکید بر علوم سیاسی و تاریخ و واژه تاریخ سیاسی بیشتر است که در همه شاخه‌هایی که در آنها قلم زدند این کلید واژه دیده می‌شود.»
وی ادامه داد: «این کلیدواژه ناشی از یک خودآگاهی تاریخی می‌باشد و من همانند دکتر گل‌محمدی اعتقاد دارم که تاریخ به معنای علم سیاست در گذشته است و علم سیاست یعنی تاریخ امروز. بنابراین به لحاظ علمی مرز چندانی بین تاریخ و سیاست وجود ندارد.»
این استاد دانشگاه تصریح کرد: «یک نگاه به آثار گل محمدی هم پیوند بین تاریخ و سیاست را نشان می‌دهد و هم نگاه میان‌رشته‌ای او بین تاریخ، سیاست، فلسفه و جامعه‌شناسی و البته دیگر علوم که در بسیاری از ترجمه ها، تالیفات و مقالات ایشان دیده می‌شود.»
شمس گفت: «در حوزه تاریخ سیاسی تاکید دکتر گل‌محمدی بر پیوند انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی است. یعنی دامنه تاریخی پژوهش‌های تاریخ سیاسی ایشان از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی است و بیشتر کتاب های تاریخی و ترجمه ایشان در این دوره ۱۱۵ ساله نوشته شده است. بنابراین کاملا مشخص است کتاب «ایران بین دو انقلاب» در حوزه تاریخ در ذیل سرمشق پژوهشی ایشان قرار دارد.»
وی بیان کرد: «با اینکه کلید واژه تاریخ سیاسی بیشترین کاربرد را در آثار ایشان دارد اما کارشان محدود به تاریخ سیاسی نیست. تاریخ سیاسی یک بخش از تاریخ که به معنای سنتی آن نزدیک تر است می باشد. اما ایشان از این مسئله عبور کرده و مرزی بین تاریخ سیاسی و تاریخ اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، دینی و عملی نمی بیند.»
شمس افزود: «دوگانه دیگر در تاریخ، شکاف بین ذهنیت و عینیت یا تاریخ نقلی و عقلی یا تاریخ استنادی و استدلالی یا نظریه تاریخی است. ما در رشته تاریخ دچار بحران تئوریک و فقر نظریه هستیم و دکتر گل‌محمدی الگویی برای وصل این دو رویکرد کاملاً مجزا بودند. هر دو اگر به تنهایی به کار روند به تاریخ ضربه می‌زنند و ایشان حلقه وصلی بود بین تاریخ به معنای عینی و تاریخ به معنای ذهنی.»
او در پایان بیان کرد: «مسئله دیگر بحث سند است که مورخین کمتر از اسناد استفاده می‌کنند اما دکتر گل محمدی کارهای مهمی در سندیت داشتند و هم زمان از سند و نوشته‌های تاریخی استفاده می‌کردند و بین آنها پیوند برقرار ساختند. دوگانه دیگر که وجود دارد تالیف و ترجمه بود که ایشان هم زمان این دو را به کار گرفتند و در کلاس‌هایشان آموزش دادند.»
گزارش: فهیمه خواجوند صالحی
عطنا را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:
لینک کوتاه atna.atu.ac.ir/001GqL