پیام پزشکان مؤثرتر از سیاستمداران است

آیا پیام در خانه ماندن، تدوام مراقبت‌های شخصی و وضعیت بحرانی کرونا به درستی به مردم نرسیده است؟ اگر رسیده چرا جامعه به سرعت در حال بازگشت به زندگی سهل‌گیرانه پیش از کرونا است؟

به گزارش عطنا و به نقل از همشهری، استاد ارتباطات دانشگاه علامه‌طباطبائی با بیان اینکه رفتار اجتماعی مردم تابعی از رفتار سیاسی آنهاست، گفت: در زمان انتخابات مجلس، شاهد بودیم که در تهران 70درصد مردم تهران پای صندوق‌های رأی حضور پیدا نکردند، در این شرایط که شاهد شیوع ویروس کرونا در جهان و کشورمان هستیم، گروهی که بتوانند برای مردم مرجعیت پیام باشند، قطعا سیاستمداران نیستند و جامعه پزشکان بهترین مرجع برای پیام‌دهی به مردم هستند؛ چرا مردم صحبت‌های پزشکان را در این شرایط بیشتر از پیام‌های سیاستمداران قبول دارند.
حسینعلی افخمی در پاسخ به این پرسش که  در شرایطی که رفتار سیاسی مردم ناشی از بی‌اعتمادی آنهاست، چگونه باید در حوزه سلامت، اعتماد مردم را جلب کرد؟ می‌گوید: در این عرصه 2 راه بیشتر وجود ندارد، یکی توسل به ترس است که این مسئله در همه دنیا نیز مرسوم است تا بتوانند از این طریق جامعه را قانع کنند تا در شرایطی مثل همه‌گیری شیوع کرونا مردم را به ماندن در خانه و رعایت بهداشت قانع کنند؛ چرا که خیر جامعه در این است که جامعه تابع راهنمایی‌هایی باشد که قشر نخبه و آگاه جامعه که اکنون پزشکان و متخصصان هستند ارائه می‌دهند.
وی ادامه داد:‌ نکته دوم این است در جامعه‌ای که اکنون در حالت اضطرار قرار دارد و فرد بین اینکه باید کار کند تا درآمد داشته باشد، یا اینکه منافع عمومی را بر منافع فردی ترجیح دهد، باید یکی را انتخاب کند. مسلماً اگر منافع فردی شخص در این باشد که با کار کردن بتواند نان شب خانواده‌اش را تامین کند و منبع درآمد دیگری نداشته باشد، کار کردن در جامعه را با پذیرش خطر ابتلا به بیماری ترجیح می‌دهد و در این زمان نصیحت و ایجاد ترس و... هم هیچ فایده‌ای ندارد. چرا که افراد 2 منفعت بیشتر ندارند؛ یکی منفعت شخصی و دیگری منفعت جامعه و منفعت شخصی و خانوادگی برای بسیاری از افراد که درآمد پایینی دارند به منفعت جامعه مقدم است.
افخمی تأکید کرد: منفعت جامعه زمانی است که زیان آنی که فرد با آن روبه‌رو می‌شود در اولویت نباشد اما ما در تهران شاهد نابرابری‌های زیادی در درآمد افراد و نحوه زندگی آنها هستیم و نسخه‌ای که برای چنین شهری پیچیده می‌شود نمی‌تواند برای همه افراد یکسان باشد. بسیاری از افراد در تهران و کلانشهرها هستند که درآمد آنها روزمزد است و با یک روز سر کار نرفتن نمی‌توانند هزینه خورد و خوراک خانواده‌شان راتامین کنند. به گفته این استاد دانشگاه، یکی از مشکلاتی که در جامعه ما وجود دارد در مقایسه با سایر کشورها این است که حاکمیت نمی‌تواند تامین زندگی افراد را در این شرایط به‌عهده بگیرد، در این شرایط پیام‌هایی که به مردم داده می‌شود، نمی‌تواند مؤثر باشد.
به گفته افخمی، موضوع مسئولیت اجتماعی مسئله دیگری است که باید به آن توجه شود؛ احساس پاسداری از منافع جمعی در جامعه ما ضعیف شده و این ضعف در رفتار سیاسی و اجتماعی دیده می‌شود. به گفته این استاد دانشگاه، نکته دیگری که دراین خصوص باید به آن توجه شود این است که نوعی بی‌اعتمادی نیز به رسانه‌ها در جامعه به‌وجود آمده است، متأسفانه ما یکی از کشورهایی هستیم که مردم ما وابستگی بیش از حدی به رسانه‌هایی که در کشورمان مرکزیت ندارند، دارند و بیشتر به رسانه‌های فرا مرزی وابسته هستند.
آنطور که افخمی می‌گوید، اگر در شرایط بحران از چند نوع رسانه به‌طور موازی استفاده کنیم، بهتر می‌توانیم شرایط بحرانی را مدیریت کنیم. رسانه‌های پایدار که شامل بروشور، کتابچه و پوستر هستند و اطلاعات آنها ماندگاری بیشتری دارند، دست مردم می‌مانند و به کرات استفاده می‌شوند، اما آنچه از طریق رسانه‌های سریع مثل رادیو و تلویزیون به مردم می‌رسد، بعد از مدتی از حافظه دیداری و شنیداری آنها پاک می‌شود.در این مدت کمتر شاهد این بودیم که رسانه‌های پایدار اطلاعاتی را به مردم ارائه کنند.