چگونگی تحقق شأن تزکیه و تعلیم برای معلمان در جامعه

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی گفت: تزکیه و تعلیم را شأنی دانست که در تعالیم اسلامی برای معلم تصور شده است و گفت: زمانی معلم به جایگاه حقیقی خود دست‌ می‌یابد که به درستی گزینش شود و آموزش‌های تخصصی را فراگیرد؛ همچنین نگاه مادی به حرفه وی نشود و امنیت شغلی داشته باشد.

به گزارش عطنا، حجت‌الاسلام والمسلمین سعید بهشتی به تبیین راهکارهای ارتقای منزلت اجتماعی معلمان تا نگاه مطلوب مکتب اسلام در این زمینه پرداخت و گفت: خداوند در آیه ۱۶۴ سوره مبارکه آل‌عمران می‌فرماید: «لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ؛ به يقين خدا بر مؤمنان منت نهاد که پيامبرى از خودشان در ميان آنان برانگيخت تا آيات خود را بر ايشان بخواند و پاكشان گرداند و كتاب و حكمت به آنان بياموزد؛ قطعا پيش از آن در گمراهى آشكارى بودند». خداوند مهم‌ترین رسالت و مأموریت انبیا را تزکیه و تعلیم بیان فرموده است و این دو همان شأنی است که برای معلم نیز در نظر گرفته شده است.

وی ادامه داد: ظرف وجود معلم همان روح اوست که باید از زشتی‌ها و آلودگی‌ها پالایش شود. معلم هم باید خود آراسته به معیارهای اخلاقی باشد و هم بتواند در متربیان و متعلمین نیز این شأن را ایجاد کند. همچنین معلم به لحاظ علمی باید از قابلیت‌هایی برخوردار باشد و آن را ارتقا دهد تا منزلت اجتماعی وی‌ خدشه‌دار نشود.

حجت‌الاسلام بهشتی با تأکید بر توجه به شأن اخلاقی و معنوی معلم اظهار کرد: معلمی صرفا شغل و منبعی برای کسب درامد نیست، اگرچه ابزار مادی دارد اما جوهره آن فعالیتی علمی و معنوی است. بنابراین باید درصدد تعریف این جایگاه برای عموم مردم برآمد تا متعاقب نگاه معنوی به این حرفه، رفتار شایسته و در خور شأن و منزلت معلم را بروز دهند.

تأمین معیشت معلم

عضو انجمن فلسفه تعلیم و تربیت ایران تأمین معیشت معلم را نیز در حفظ منزلت ایشان مؤثر دانست و گفت: اگر معلم به لحاظ معیشت تأمین باشد، دغدغه‌های زندگی فشار کمتری به وی می‌آورد و به نحو شایسته‌تری می‌تواند وظایف علمی و تربیتی خود را انجام دهد و در جایگاه حقیقی خود قرار گیرد. افول از رتبه‌های اخلاقی و علمی سبب متزلزل شدن منزلت اجتماعی وی می‌شود. موضوع معیشت معلمان با سخنرانی قابل اصلاح نیست بلکه نیاز به برنامه‌های کاربردی و عملیاتی دارد تا خروجی آن نیز در مدارس و فضای تربیتی جامعه ملاحظه شود.

استاد تمام دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه پس از وقوع انقلاب اسلامی ایران معلم در جامعه به لحاظ علمی و معنوی از جایگاه والایی برخوردار شد، گفت: اگرچه نگرش ایحاد شده نسبت به مقام معلم با پیش از انقلاب قابل مقایسه نیست اما هنوز با حد مطلوب فاصله زیادی داریم. اگر اسناد بالادستی همچون سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به درستی مورد توجه قرار گیرند و اجرایی شوند شاهد درک جایگاه والای معلم در جامعه از سوی عموم مردم خواهیم بود.

معلمی چه زمانی حرفه‌ای ارزشمند محسوب می‌شود

حجت‌الاسلام بهشتی ادامه داد: معلمی زمانی به عنوان حرفه‌ای ارزشمند شناخته و مقام آن گرامی داشته می‌شود که معلم دائما آموزش‌های تخصصی را فراگیرد، امنیت شغلی داشته باشد و تأمین مادی شود. اگر در انتخاب معلم برای رده‌های مختلف سنی که هر یک از ویژگی‌های خاصی برخوردار است، کمال درایت و هوشمندی بکار گرفته شود و افراد حاضر در کلاس‌های درس به درستی و شایستگی انتخاب شوند، شاهد بروز برخی رفتارهای ضد اخلاقی از سوی برخی افراد که در ظاهر معلم هستند نخواهیم بود و شأن معلم نیز در یک نگاه کلی در جامعه نزول نمی‌یابد.

دکترای فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی با اشاره به فرزندسالاری شکل گرفته در خانواده‌ها و انتقال آن به محیط مدرسه که سبب بروز برخی رفتارهای بی‌ادبانه از سوی والدین و دانش‌آموزان نسبت به معلمان می‌شود، تصریح کرد: برپایه روایات سبع سنین برای تربیت فرزند سه دوره مشخص شده است که محور هفت ساله اول سیادت، هفت ساله دوم اطاعت و هفت ساله سوم وزارت است، اما گاهی والدین درک صحیحی از این سالاری فرزند ندارند و دست به سینه در برابر خواسته‌های آنان می‌ایستند و این توهم را برای او ایجاد می‌کنند که معلم نیز باید گوش به فرمان خواسته‌های آنها باشد. بدین ترتیب مقام علمی و معنوی معلم را به درستی برای فرزندان ترسیم نمی‌کنند.

از امروز قدرشناسی را به فرزندانمان آموزش دهیم 

این استاد دانشگاه علامه طباطبائی در پایان بر ضرورت تعامل خانواده‌ها با معلمان تأکید و تصریح کرد: معرفی جایگاه معلم به دانش‌آموزان علاوه بر مسئولان برعهده خانواده نیز هست. آموزش ندادن جایگاه واقعی و معنوی معلم به فرزندان، سبب عدم شکل‌گیری بسیاری از خصایص اخلاقی در فرزندان می‌شود؛ مولفه‌های اخلاقی همچون قدرشناسی که نبود آنها در زندگی آینده فرزندان باعث بروز مشکل می‌شود.

منبع: خبرگزاری ایکنا