تأثیر نقدینگی بر اقتصاد کشور

معاون اسبق وزارت اقتصاد، درباره تأثیر نقدینگی بر اقتصاد کشور گفت: نباید پول بدون پشتوانه چاپ شود و باید به ورود سرمایه به کشور در این زمینه توجه کنیم. رشد نقدینگی حتی در کشورهای پیشرفته اگر پیش از رشد اقتصادی باشد موجب تورم می‌شود.

به گزارش عطنا به نقل از خبرگزاری مهر، حسین قضاوی، معاون اسبق وزارت اقتصاد در گفت‌وگوی ویژه خبری، گفت: اگر دولت تلاش کند در قالب جیب خود خرج کند و سراغ بانک‌ها نرود رشد نقدینگی کنترل می‌شود. بدهی دولت به بانک‌ها از سال ۸۳ تا پایان سال گذشته ۵۴ برابر شده است.

فروش سکه به‌وسیله بانک مرکزی برای جذب نقدینگی بی‌تدبیری بود

وی ادامه داد: نرخ سود متناسب با تورم انتظاری، نقدینگی را کنترل می‌کند، اما راهکار مهم و عاجل کنترل نقدینگی، ابزارمند شدن بدهی دولت به بانک‌ها و بانک‌ها به بانک مرکزی است و باید برای آن اوراق صادر شود.

وی بابیان اینکه، سهم بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در ۱۳ سال گذشته ۶۶ برابر شده است گفت: پایه پولی در این مدت ۱۴ برابر، اما نقدینگی ۲۲ برابر افزایش‌یافته است. این یعنی هر واحد پولی که بانک مرکزی چاپ کرده به‌مراتب بیشتر از وام و پول آفرینی نقدینگی در اقتصاد داشته است.

وی افزود: در ۱۳ سال اخیر، بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی چهار برابر، بدهی دولت به بانک مرکزی دو نیم برابر و بدهی بخش دولتی به بانک‌ها ۲۲ برابر شده است.

وی ادامه داد: این بدهی نشان می‌دهد بخش دولتی به جای بانک‌ها تسهیلات گرفته است.

قائم‌مقام اسبق بانک مرکزی افزود: فروش سکه به‌وسیله بانک مرکزی برای جذب نقدینگی بی‌تدبیری بود، اما بانک مرکزی به این نتیجه رسید که باید نقدینگی کشور را که بخشی از آن محصول پرداخت ۳۵ هزار میلیارد تومان به طلبکاران مؤسسات مالی و اعتباری بود با سیاست فروش سکه جمع کند.

وی گفت: هر کس سکه را خرید سرباز بانک مرکزی شد و اینکه کسی هزار یا بیشتر سکه خریده است عقل معاش داشته و سودش را برده است و نباید بگوییم فلانی چرا این‌قدر سکه خرید است.

قضاوی ادامه داد: اگر کسی عقل معاش نداشت و سیاست پولی نامناسبی را اتخاذ کرد باید از او سؤال شود.

وی افزود: اگر مقررات از ابتدا درست نباشد نباید وسط بازی قاعده را به هم بزنی و اگر سیاست‌ها را قاعده‌مند نکنیم و ضابطه رفتاری برای مقام دولتی و سیاست‌گذار پولی نگذاریم سنگ روی سنگ بند نمی‌شود.

معاون اسبق وزارت اقتصاد ادامه داد: بانک مرکزی در دوره جدید می‌خواهد جدیت خود را به مردم نشان دهد و اعتماد عمومی را به بانک مرکزی بازگرداند. این تلاش نباید مغایر با سیاست‌ها مالی باشد.

وی افزود: گفته می‌شود نرخ سود بانکی بالا، موجب افزایش نقدینگی می‌شود، اما در کجای دنیا با محدود کردن سود سپرده، نقدینگی کنترل‌شده است. سود بانکی یکی از اهرم‌های تولید نقدینگی است، اما راهکار کنترل رشد نقدینگی محدود کردن این سود نیست.

وی درباره تأثیر نقدینگی بر اقتصاد کشور گفت: نباید پول بدون پشتوانه چاپ شود و باید به ورود سرمایه به کشور در این زمینه توجه کنیم. رشد نقدینگی حتی در کشورهای پیشرفته اگر پیش از رشد اقتصادی باشد موجب تورم می‌شود.

معاون اسبق وزارت اقتصاد افزود: از سال ۸۳ تا پایان سال ۹۶ نقدینگی ۲۲ برابر شد که مجموع نرخ تولید و خدمات یک و چهار دهم افزایش یافته است.

قضاوی اضافه کرد: رشد نامناسب نقدینگی در مقایسه با رشد اقتصادی تورم‌زا و مخل فعالیت‌های اقتصادی است.

بانک مرکزی در بازه چندساله در پی کاهش نرخ سود سپرده‌ها باشد

تیمور رحمانی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران نیز در ادامه این برنامه گفت: نقدینگی مجموع مطالبات اشخاص از نظام بانکی است و نقدینگی در کشور در سال‌های اخیر با رشد آن در ۵۰ سال گذشته چندان تفاوتی ندارد و غیرعادی نیست.

وی اضافه کرد: رشد نقدینگی در سال‌های اخیر به دلیل نرخ سود بالای سپرده‌های بانکی بوده است.

وی بابیان اینکه تفاوت رشد نقدینگی با رشد تولید سالانه موجب تورم می‌شود، گفت: واردات گسترده یا خرج نشدن سود سپرده‌ها موجب می‌شود اثرات نقدینگی در تورم مشخص نشود و جلوی تورم گرفته شود.

وی با اشاره به اینکه رشد نقدینگی نوعی افزایش بدهی سیستم بانکی است، گفت: بانک مرکزی برنامه گسترده‌ای برای مهار نقدینگی دارد. اعاده قدرت نظارتی بانک مرکزی و اجرای سیاست پولی ازجمله برنامه‌های بانک مرکزی برای مهار نقدینگی است. اگر نقدینگی را فراتر از اقتصاد ایجاد کنیم نمی‌توانیم از مردم سؤال کنیم که چرا از این نقدینگی استفاده کرده‌اند.

وی افزود: نباید اجازه دهیم نقدینگی خارج از اقتصاد رشد کند و باید با تقویت بخش نظارتی بانک مرکزی قدرت خلق پول بدون پشتوانه به بانک‌ها داده نشود. بانک مرکزی در بازه چندساله در پی کاهش نرخ سود سپرده‌ها باشد.

محلی امن‌تر و کم‌هزینه‌تر از بانک‌ها برای مهار نقدینگی کشور وجود ندارد

احسان خاندوزی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبائی نیز در این برنامه بابیان اینکه برای حرکت جریان نقدینگی برنامه‌ای در سیستم مدیریتی نداشته‌ایم، گفت: افزایش نقدینگی بدون تولید در بلندمدت تورم ایجاد می‌کند، اما در کوتاه‌مدت تأثیر کمی بر تورم دارد.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبائی گفت: اگر سپرده‌های بانکی افزایش یابد، اما تسهیلات بانکی به تولید منجر نشود و به سیستم بانکی بازنگردد تورم شدیدی ایجاد می‌شود.

وی ادامه داد: افزایش سپرده‌ها باید با ورودی‌های بانک متعادل باشد نه اینکه بانک با دارایی‌ها سوری‌تر از خود را برابر نشان دهد. به‌جز سیاست پولی، بانک مرکزی از ابزار تنظیم گری خود برای محدود کردن رشد نقدینگی استفاده کند.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبائی گفت:​ نگرش پولی بانک مرکزی برای حل مسائل اقتصادی کشور باید تصحیح شود درحالی‌که اکنون هر نوع بدهکاری دولت به بانک مرکزی ناپسند است، بدهکاری بانک‌ها به بانک مرکزی قابل‌تحمل است.

وی اضافه کرد: اگر نقدینگی بی‌قاعده افزایش می‌یابد بخشی از آن به این دلیل است که حتی به حساب‌های جاری سودهای روزشمار پرداخت می‌شود.

خاندوزی افزود: در کوتاه‌مدت محلی امن‌تر و کم‌هزینه‌تر از بانک‌ها برای مهار نقدینگی کشور وجود ندارد.