اعتراض، خشونت، قضاوت

استاد روابط بین‌الملل و رئیس دانشگاه علامه طباطبائی: دنیا با پدیده‌ای مواجه شده که نمی‌توان ریشه مشخصی به‌ آن داد. این پدیده‌، خشونت‌ اجتماعی است و بیاناتی که فورا در قالب احساسات اجتماعی به صورت گسترده‌ای شکل بیرونی به خود می‌گیرد. این فوران احساسات ناگهانی گاهی از جانب هیچ گروه یا جریان اجتماعی و سیاسی خاصی رهبری نمی‌شود و شاید صرفا در شبکه‌های اجتماعی، گروه‌هایی با نقطه ‌نظرهای کاملا متفاوت، با یکدیگر بنابر جو حاکم هم‌پیمان می‌شوند و به صورت حقیقی اعتراض می‌کنند.

به گزارش عطنا، حسین سلیمی، استاد روابط بین‌الملل و رئیس دانشگاه علامه طباطبائی در یادداشتی در روزنامه آرمان به ریشه پدیده خشونت اجتماعی، پرداخته است که در ادامه می خوانیم؛

دنیا با پدیده‌ای مواجه شده که نمی‌توان ریشه مشخصی به‌ آن داد. این پدیده‌، خشونت‌ اجتماعی است و بیاناتی که فورا در قالب احساسات اجتماعی به صورت گسترده‌ای شکل بیرونی به خود می‌گیرد. این فوران احساسات ناگهانی گاهی از جانب هیچ گروه یا جریان اجتماعی و سیاسی خاصی رهبری نمی‌شود و شاید صرفا در شبکه‌های اجتماعی، گروه‌هایی با نقطه ‌نظرهای کاملا متفاوت، با یکدیگر بنابر جو حاکم هم‌پیمان می‌شوند و به صورت حقیقی اعتراض می‌کنند.

در مواردی این اعتراضات ناگهانی، پس از مدتی کاملا فرو می‌نشیند و درعین حال آغاز مشخصی ندارند. اعتراضات سال 2010 که از آن به عنوان بهار عربی یاد می‌کنند نیز از همین موارد است که نقطه آغازی نمی‌توان برایش درنظر گرفت.

برای نمونه در همین سال‌های اخیر، زمانی که یک خواننده جوان فوت کرد، با نقطه‌نظرهای متفاوتی که در فضای مجازی درمورد این حادثه به‌وجود آمد، افراد زیادی فارغ از سلیقه و اعتقاد، به خیابان آمدند که شمارشان میلیون را رد کرد. افراد در اعتراضات ناگهانی، شاید هدف واحدی نداشته باشند یا حتی مطالبات یکدستی هم در آنها نباشد، اما به دلیل مسیر مشابهی که هرکدام جداگانه آن را کشف کرده‌اند، بیرون آمدند و درکنار هم قرار گرفتند.

قدم اول در برخورد با چنین شرایطی این است که ابتدا پدیده فوران احساسات شناخته و سپس از متخصصان برای یافتن راه مناسب در مقابله یا آرام کردن این پدیده مشاوره گرفته شود. اما پس از شناخت هم نباید از متخصصان غافل شد.

متاسفانه چیزی که در جامعه رواج پیدا کرده، قضاوت زودرس است و این مختص به اتفاقات اخیر نیست و به شکل گسترده و همه‌جانبه‌ای رواج یافته است. درصورتی که اصول به نحو دیگری است. اگر شخصی برخود واجب می‌داند که درباره موضوع خاصی اظهار‌نظر کند، ابتدا باید پیرامون قضیه مطالعات بسیاری انجام دهد و هنگام بیان نظر خود، تمام جوانب از جمله مصلحت کشور را در آن زمان درنظر داشته باشد.

برای نمونه هنگامی‌که اتومبیل‌ها پشت چراغ قرمز می‌ایستند و یک ماشین به سرعت چراغ را رد کرده و دچار سانحه شدید رانندگی می‌شود، نباید فقط درلحظه، آن خودرو را به عنوان خاطی دید. بلکه باید به این موضوع نیز توجه داشت که ریشه ایراد از کجا بوده. این امکان بوده که خودرو به لحاظ فنی مشکل داشته و ترمزش در آن لحظه کار نکرده باشد. ممکن است منبع تغذیه خودرو مشکل داشته یا حتی شخصی که پشت فرمان نشسته رانندگی بلد نباشد. به چندین دلیل دیگر هم می‌توان استناد کرد و همه اینها مصداق این قضیه است که نباید اجازه دهیم قضاوت زودهنگام، بیش از این در جامعه رخنه کند و باید هر چه زودتر و موثرتر جلوی این معضل گرفته شود.