معتمدنژاد بر حق «آزادی بیان» تاکید داشت

استاد مدعو ارتباطات و حقوق دانشگاه علامه طباطبائی در نشست «تهران در بستر مطبوعات» گفت: افزایش آزادی‌های غیر رسمی، آزادی‌های رسمی را که حقوق روزنامه‌نگاران است، محدود می‌کند. استاد کاظم معتمدنژاد در تمام طول زندگی خود در حال تلاش برای احقاق حقوق روزنامه‌نگاران و باز کردن فضای آزادی بیان و استقلال مطبوعات بود.

به گزارش خبرنگار عطنا، نشست «تهران در بستر مطبوعات» به مناسبت چهارمین سال درگذشت پدر علوم ارتباطات ایران، پروفسور کاظم معتمدنژاد با حضور هادی خانیکی، مدیرگروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی، احمد مسجدجامعی، نماینده شورای اسلامی شهر تهران، سید فرید قاسمی، تاریخ‌نگار، احمد میرعابدینی، استاد مدعو ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی و وحید معتمدنژاد، فعال فرهنگی و فرزند استاد معتمدنژاد، یکشنبه، ۱۹ آذرماه به همت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان تهران در نگارخانه تهران برگزار شد.

احمد میرعابدینی، استاد مدعو ارتباطات و حقوق دانشگاه علامه طباطبائی در این نشست گفت: زندگی دکتر معتمدنژاد ابعاد مختلفی دارد که هر کدام از آنها جای بحث دارد، دکتر معتمد نژاد بر ایجاد فضای مناسب برای آزادی بیان تاکید داشت؛ من نقش یک همراه نمادین را جهت ماندگاری او برای خدمت در این جامعه داشتم.

روزنامه‌نگاران از فضای باز عمومی بهره‌ای نمی‌برند

او افزود: مطبوعات تهران رشد بسیاری داشته، روزنامه‌نگاران بسیار زحمت کشیده‌اند و در تلاش هستند تا در این شرایط، کار خود را به بهترین نحو انجام دهند. فعالیت روزنامه‌نگاران آن هم در فضای پرشتابی مثل امروز که حفظ و بقای مطبوعات در آن بسیار سخت است، جای تقدیر دارد. این بالندگی تا حد زیادی از زحمت و تلاش خود روزنامه‌نگاران از یک‌سو و دکتر معتمدنژاد و استادان این حوزه از سوی دیگر به وجود آمده است. من مثل دکتر معتمدنژاد به این بالندگی، چشم امید دارم.

استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی در ادامه گفت: مطبوعات تهران نسبت به شهرستان‌ها همچنان یک الگوی متفاوت بوده و هست، این حرف من ناشی از تجربه رفتن به بسیاری از شهرستان‌ها است. تهران جایگاه خاصی در مطبوعات داشته که همیشه به عنوان الگو بوده است. امروزه مطبوعات خواندنی و نویسندگان خوب در تهران بسیار زیاد هستند، پس باید فضای آزادی بیان برای آنها مورد توجه قرار گیرد.

میرعابدینی به افزایش تکنولوژی‌های ارتباطی اشاره کرد و اظهار کرد: امروزه بیشتر تغییرات مهم را به حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات منتسب می‌کنیم و عقیده داریم که این تکنولوژی‌ها راه خود را هموار می‌کنند. دکتر معتمدنژاد در تمام سال‌های فعالیت خود بر  فضای آزادی بیان به عنوان مهم‌ترین مسئله‌ تکیه داشت و این مسئله در آثارش نیز مشخص است. آیا امروزه این فضای آزادی بیان، به همان صورتی که دکتر تاکید داشتند وجود دارد یا تغییر کرده‌ و در صورت تغییر، این تغییرات چگونه است؟ به گمان من این فضا تغییرات بسیاری کرده و البته دکتر هیچ‌گاه به این مسئله بی‌توجه نبوده است.

دکتر معتمدنژاد در تمام سال‌های فعالیت خود بر  فضای آزادی بیان به عنوان مهم‌ترین مسئله‌ تکیه داشت دکتر معتمدنژاد برای استقلال روزنامه‌نگاران، رسانه‌ها و مطبوعات تلاش‌های بسیاری کرد که زمینه‌ فعالیت‌های امروز ما فراهم شد. تکنولوژی‌ها بستر این استقلا‌ها را گسترش داده‌اند و کاش این فضا در اختیار کسانی قرار گیرد که آگاهانه‌تر، سنجیده‌تر و با مسئولیت‌پذیری بیشتری کار می‌کنند.

او بین فضای عمومی و فضای حیاتی برای آزادی بیان تفاوت قائل شد و گفت: از نظر من امروزه فضای آزادی بیان با تمام محدودیت‌ها در تلاش است تا فضای حیاتی را به عنوان بخشی از زندگی به ما تلقین و تحمیل کند تا جدایی و گریز از آن تقریباً غیرممکن باشد.

دکتر احمد میرعابدینی گفت: گسترش بازارهای تکنولوژی و بازارهای سرمایه از طریق فناوری‌ها جایگاهی بی‌همتایی را باز کرده که تاکنون وجود نداشته است. تکنولوژی‌ها وابسته به آزادی شده‌اند و ما آنها را به خاطر آزادی بیانی که دارند حفظ می‌کنیم و نمی‌توانیم آنها را کنار بگذاریم، به عبارتی ما به آزادی‌ها وابسته و با آنها آمیخته شده‌ایم.

با فضای آزاد تکنولوژی‌ها آمیخته شده‌ایم

استاد دانشگاه علامه اظهار کرد: فضای حیاتی و عمومی برای آزادی بیان چیزی بود که دکتر معتمدنژاد سعی می‌کرد به سهم خود آن را در ابعاد مختلف، به ویژه حقوقی دیدن مسئله انجام دهد؛ به گونه‌ای که امروز شاهد تدریس رشته حقوق ارتباطات در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه هستیم. بنابراین او در جهت رفع موانع مختلف در راه فضای آزاد و فضایی که مناسب حال روزنامه‌نگاران باشد، تلاش می‌کرد.

میرعابدینی با بیان اینکه غبطه امروز من در روزنامه‌نگاری این است که با وجود باز شدن فضای عمومی برای آزادی بیان اما ما سهم خاصی از آن نمی‌بریم، اظهار کرد: امروز حرف‌ها مسئولانه و با اعتبار گفته نمی‌شود و در کنار این‌ها توجه به این فضا در حوزه‌های دیگر، به خصوص حوزه روزنامه‌نگاری حرفه‌ای، بیشتر احساس می‌شود.

کاش فضا در اختیار کسانی قرار گیرد که مسئولانه‌تر، آگاهانه‌تر و سنجیده‌تر از این آزادی استفاده کنند یا حتی در کنار آن حقوق مربوط به حرفه‌ها نیز مورد تاکید واقع شود.

او تصریح کرد: ما برای بیان آزاد و نامحدود از روی ناتوانی، استیضاح و یا به هر شکلی، شاهد گسترده بودن این فضا و فراهم بودن ارتباط هستیم. دکتر معتمدنژاد در مورد بخش‌های مهم این فضا از قبیل آزادی آگهی‌های تجارتی، حقوق مربوط به حوزه‌های بازرگانی تلاش بسیاری کردند و موقعیت مناسبی برای توجه و استفاده دانشجویان فراهم کردند.

استاد ارتباطات دانشگاه علامه ادامه داد: تلاش‌های دکتر به خصوص برای استقلال حرفه‌ای، استقلال رسانه‌ها، استقلال مطبوعات و روزنامه‌نگاری بسیار است اما همه آنها حول محور ایجاد فضای مناسب برای فعالیت‌ها شکل می‌گرفته و مورد نظر بوده است. آنچه ما داریم در واقع زمینه‌سازی‌های فراهم شده توسط دکتر است، به نظر می‌رسد که تکنولوژی‌ها یا بازارهای ایجادکننده تکنولوژی به نحوی این بستر را گسترش داده و اصرار دارند به نحوی دیگر از آزادی استفاده شود.

میرعابدینی خاطرنشان کرد: حسرت من است که کاش فضا در اختیار کسانی قرار گیرد که مسئولانه‌تر، آگاهانه‌تر و سنجیده‌تر از این آزادی استفاده کنند یا حتی در کنار آن حقوق مربوط به حرفه‌ها نیز مورد تاکید واقع شود. امروز روزنامه‌نگارها با ایجاد این فضای اجتماعی و مجازی در تنگنا قرار گرفته‌اند و انتظار از آنها بالاتر از هر زمان دیگر است. در فضایی که به صورت درست یا غلط امکان ارتباط و تعامل وجود دارد روزنامه‌نگاران انتظار دارند که برای آنها شکل خاصی از آزادی در نظر گرفته شود.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: توقع روزنامه‌نگاران این است که با فراهم آمدن فضای مناسب بتوانند توقع مخاطب امروز خود را به شکل دقیق‌تری برآورده کنند. در سایر حرفه‌ها هم وضعیت به همین‌گونه است. فضای مورد نیاز برای آزادی بیان توسط تکنولوژی‌ها با شدت دنبال شده است و می‌شود، از سوی دیگر  این آزادی از طرف تکنولوژی‌ها بازار را کساد می‌کند همان‌طور که در بازار کالای رسمی و قاچاق وجود دارد، آزادی‌های غیررسمی نیز بیشتر می‌شود و این شرایط آزادی‌های رسمی که حق روزنامه‌نگاران و همه مردم است را تا حدودی محدود می‌کند.