هر جا منزلت عقل پایین آمده انحطاط شکننده در حوزه اقتصادی و اجتماعی حاصل شده است

به گزارش عطنا به نقل از «حوزه»، دکتر فرشاد مومنی، پیش از ظهر امروز در همایش بزرگداشت آیت‎الله‎العظمی موسوی اردبیلی با ذکر این مطلب که فهم اقتصاد بدون فهم عناصر اجتماعی و فرهنگی و سیاسی ممکن نیست گفت:مباحث نظری مرحوم آیت الله العظمی موسوی اردبیلی نیز در حوزه اقتصاد بدون تامل در سایر جوانب زندگی ایشان میسر نیست.

وی با ذکر این مطلب که کشور ما از نظر اقتصادی شرایط خطیر و نگران کننده‎ای را تجربه می‎کند بیان کرد: در این شرایط باید به بنیان های اندیشه ای بازگشت تا این بحران‏‎ را سپری کنیم.

این اقتصاددان گفت: قابلیت‎های توسعه‎ای هر کشور را بیش از هر چیز از طریق سنجش قدرت انعطاف آن کشور برای روبرو شدن با شوک های کوچک و بزرگ درونی و بیرونی اندازه گیری می‎کنند؛ یکی از بزرگترین خطاهای راهبردی در دوره پس از جنگ تحمیلی در اداره کشور، آن بود که تصور می شد که می توان بدون توجه به وجود غیر اقتصادی، اقتصاد را مدیریت کرد.

مومنی تصریح کرد: پس از بحث اقتصاد مقاومتی هنوز این سوال مطرح نشده است که آیا می توان اصلاح و بهبودی در ساحت اقتصاد پدید آورد بدون اینکه به التزامات عرصه های مختلف توجه کرد؟ به همین خاطر است که با این همه تاکید و صرف هزینه های هنگفت هیچ تاثیری در بخش اقتصادی مشاهده نمی کنیم.

وی یکی از بزرگترین متفکران توسعه برای برجسته کردن نقش و عنصر اندیشه‏‎ای در ساماندهی اجتماعی، این سوال را مطرح می کند که آیا می توان با اندیشه های تصلب و جزمیت،  اقتصاد و سیاست پویا داشت؟ پاسخ وی آن است که هر کس که به این مساله توجه کند به خوبی درک میکند که تصلب اندیشه ای در ساحت اگر آثار شکنندگی آورش بیش از آثار تصلبی در علم نباشد کمتر از آن نیز نیست.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی بیان کرد: اگر ترویج اسلام به به آن دسته از مداحانی سپرده شود که منزلت عقل را تحقیر کنند آیا می توانیم به نام دین، گامی به سوی پیشرفت برداریم؟

وی گفت: درخشان ترین عملکردهای اقتصادی در دوران انقلاب در دورانی رخ داده بود که رویکردی که به علم و دین وجود داشت با رویکرد فعلی متفاوت بود و به ما کمک می کند که برای برون رفت از مسائل کنونی واقع بینانه تر به مسایل نگاه کنیم.

مومنی تصریح کرد: تاریخ علم و دین یک مشابهت حیرت انگیز دارند که هر جا که منزلت عقل پایین آمده است انحطاط شکننده در حوزه اقتصادی و اجتماعی حاصل شده است.

وی افزود: بحران‎های کشور ما کمتر از حوزه اقتصادی نیست و به این جهت باید گفت که نگاه های تک ساحتی نمی تواند ما را به سوی کمال و رشد و حل مشکلات سوق دهد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی بیان کرد: وقوف روش شناختی به مساله نقص اطلاعات بیان می کند که هرگاه چنین رویکردی وجود نداشته باشد در ساحت معرفت دینی و علمی به سمت جزمیت و تصلب حرکت می کنیم و در چنین مناسباتی، شکنندگی‎ها در همه عرصه های حیات جمعی کاهش پیدا می کند.

وی گفت: در نسل آیت الله موسوی اردبیلی با طیفی از اسلام شناسان بزرگ مواجه بودیم که این الگوی روش شناختی را داشتند و به همین دلیل الگوهای فکری آنها به هم نزدیک بودند؛ نزدیک ترین فرد به این تفکر، آیت الله شهید بهشتی بود؛ همسانی های فکری این دو عالم بزرگ شامل عقل محوری، عدل محوری، قرآن محوری و توجه به دانش چگونگی حیرت انگیز است.

مومنی تصریح کرد: بزرگترین نقصی که اجازه بهبود وضعیت در کشور ما را نمی دهد ضعف بنیادی در نظام رسمی آموزش حوزوی ما در عرصه دانش چگونگی است؛ امتیاز بزرگانی چون آیات مطهری و بهشتی و صدر و موسوی اردبیلی این وقوف را داشتند و با اندیشه های شبه طالبانی به نام دین مرزبندی کردند و اگر بخواهیم ژرف تر به این مساله نگاه کنیم می توان تا آستانه حکومت امام علی(ع)  و رویارویی که خوارج با ایشان داشتن،بازگردیم .

وی افزود: اگر بخواهیم به شکل اصولی جایگاه خدمات و اندیشه های درخشان و منحصر به فرد این مرجع تقلید را دریابیم باید به بنیان های اندیشه ای ایشان بازگردیم؛ در بحث وقوف روش شناختی، بحث بر سر آن است که در زمانی که نقص اطلاعات داریم و همین اطلاعات ناقص نیز توزیع نامتناسب دارد، نیروی محرکه منفی در حوزه اقتصادی است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی بیان کرد: اینکه برخی از بزرگان ما اهل اندیشه و ارتباط و احترام به دیگران و فهم زمان و دیگران هستند، نشان دهنده بعد بنیادین فکری ایشان است؛‌دیدگاه های متصلب چه در ساحت دین و علم به سمت ترویج خشونت و حذف و نفی از همکاری همه را سوق می دهند، ولی در تاریخ بشر هرجا که تمدنی ایجادشده است، این تمدن بر محور علم و همکاری و اعتماد شکل گرفته است.

مومنی با ذکر این مطلب که با شناخت نگاه مرحوم موسوی اردبیلی نسبت به ارتداد در می یابیم که چگونه می توانیم جامعه را در ارتباطات مختلف شکل دهیم گفت: بزرگترین اسلام شناسانی که در طول تاریخ در زمینه ارتداد سخن گفته اند مباحث آنها از چند صفحه تجاوز نکرده است، ولی مرحوم موسوی اردبیلی چندصد صفحه مطالب را در این حوزه بیان کرده است.

وی افزود: امنیت حقوق مالکیت در دوران مسئولیت ایشان در دوران قبل و بعد، در بهترین شرایط است؛ رکود سرمایه گذاری مولد توسط بخش خصوصی در دوران ایشان رقم خورده است زیرا رویکرد ا یشان باعث شد که چنین تعاملی در اقتصاد شکل گرفت؛ این مساله ثابت می کند که تا زمانی که قوه قضاییه شامل قاطعیت، بی طرف و همه جا در دسترس بودن و... نباشد امکان ندارد عملکرد اقتصادی مثبت شود؛ این مساله در زمانی رقم می خورد که در زمان ایشان، کشور در حال جنگ بود.

وی گفت: آیت الله موسوی اردبیلی مقید بود که بزرگترین و ممتازترین خدماتش را بی سر و صدا و بدون تبلیغات عرضه کند؛ ایشان با عکس العمل های تاریخی خود در مواجه با بحران های مختلف، اقتصاد کشور را از پرتگاه‎های زیادی نجات داد.