گلایه استاد از خانه‌نشینی اجباری

رئیس کانون وکلای دادگستری مرکز اظهار کرد: دکتر کاتوزیان از آنهایی است که نامش واقعا ماندنی است هم به لحاظ آثاری که به جا گذاشته است و هم به لحاظ عشقی که به عدالت داشت.

به گزارش عطنا، انجمن حقوق شناسی و خانه اندیشمندان علوم انسانی اولین همایش از مجموعه همایش‌های «اندیشمندان حقوق ایران» را همزمان با سومین سالگرد استاد امیر ناصر کاتوزیان روز دوشنبه، ۱۳ شهریور ماه در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار کردند.

در بخشی از این همایش، امیر حسین‌آبادی، رئیس کانون وکلای دادگستری مرکز در سخنانی گفت: متاسفانه کمتر از آنچه که باید از محضر استاد استفاده کردم.

استاد کاتوزیان یکی از حقوق‌دانان برجسته کشور و استاد تمام حقوق دانشگاه تهران که پدر علم حقوق ایران خوانده می‌شود، شهریور ماه سال ۱۳۹۳ دار فانی را وداع گفت.

او به رابطه 45 ساله خود از مان دانشجویی و سپس کار قضایی اشاره کرد و ادامه داد: خدا کند آن کمال هم‌نشینی که سعدی می‌گوید در من اثر کرده باشد، چراکه کاتوزیان در زمان خودش منحصر به فرد بود.

حسین‌آبادی یادآور شد: امکان ندارد یک ویژگی آدم را به این حد از اعتبار برساند، اگر بخواهیم ویژگی‌های استاد را بگوییم، این جلسه و جلسات دیگر کم است. سیستم تحقیق و کتاب‌ها و همه نشان می‌دهد او سرآمد بود اما تنها این کتاب‌ها و مقالات، کاتوزیان را به این جایگاه نرساند.

وی اظهار کرد: کاتوزیان در مسائل وسواس عجیبی داشت، گاهی برای یک مسئله فرعی چاپ کتاب به تأخیر می‌افتاد و تاکید می‌کرد مسائل باید کامل شکافته شود.

رئیس کانون وکلای دادگستری مرکز ویژگی دیگر کاتوزیان را پایدارای و ایستادگی در اجرای اصول و حفظ شخصیت انسانی که در خودش وجود داشت، عنوان کرد و گفت: او احترام فوق‌العاده‌ای برای استادانش قائل بود، با احترام اسم‌ها‎ را می‌آورد و برای استاد امامی و شهابی احترام زیادی قائل بود اما در برابر دیگر اشخاص نه ذره‌ای اغراق و نه کرنش می‌کرد.

او اضافه کرد: زمانی که از دانشگاه اخراج شد در خانه بود و کتاب می‌نوشت، یکی از کتاب‌هایش کتاب سال شد، از وزارت ارشاد اعلام کردند که برای دریافت جایزه برود اما نرفت، گفت به دلیل نرفتم؛ اگر کتاب و تحقیق من آنقدر ارزش دارد که جایزه سال را به آن می‌دهند چرا باید دانشگاه از وجود من محروم باشد و دوم اینکه کسی که جایزه می‌گیرد باید کمی سر خم کند تا جایزه را بگیرد، و کسی که آن را اعطا می‌کند معمولا حکام و فرمانرویان هستند و سری بالا می‌گیرند و ابرویی بالا می‌اندازند و حافظ می‌گوید «سر ما فرو نیاید به کمان ابروی کس که درون گوشه گیران ز جهان فراغ دارد».

حسین‌آبادی با اشاره به اینکه از سال 1348 با کاتوزیان ارتباط داشت، اظهار کرد: زمانی که استاد را از دانشکده اخراج کردند جز یک عده معدودی از شاگردان و دوستانش کسی به سراغ او نمی‌آمد. می‌گفت مگر من جزامی هستم که کسی به سراغ من نمی‌آید یا اگر کسی بیاید بعد بازداشت می‌شود؟ اما کاتوزیان ذره‌ای احساس کوچکی نکرد و با همان وضعیت کتاب‌هایش را می‌نوشت.

او در ادامه به زمانی که کاتوزیان به دانشگاه بازگشت اشاره کرد و گفت: در سه چهار سال آخر که برای ایشان بزرگداشت می‌گرفتند ذره‌ای غرور ایشان را نگرفت. هرگز نه در عزت غرور گرفت و نه در زمانی که حاشیه نشین بود ذره‌ای در درونش احساس کوچکی کرد.

حسین‌آبادی با تأکید بر اینکه اگر هر کسی این ویژگی‌ها را داشته باشد در دوران خودش منحصر به فرد می‌شود، تصریح کرد: ضرب‌المثل «از دل برود هر آنچه از دیده رود» در مورد بسیاری از مردم صادق است اما دکتر کاتوزیان از آنهایی است که نامش واقعا ماندنی است هم به لحاظ آثاری که به جا گذاشته است و هم به لحاظ عشقی که به عدالت داشت.

او در پایان تصریح کرد: کاتوزیان از درون عاشق عدالت بود و مصداق این شعر حافظ است هرگز نمیرد آن که دلش زنده شد به عشق ثبت است بر جریده عالم دوام ما.

گفتنی است در این همایش لعیا جنیدی، استاد دانشگاه تهران و معاون حقوقی رئیس جمهوری، امیر حسن‌آبادی، رئیس کانون وکلای دادگستری مرکز، فرشاد رحیمی، عضو معاونت دیوان عالی کشور، محمد حسین ساکت، رئیس هیئت مدیره انجمن حقوق شناسی، مرتضی شهبازی‌نیا، رئیس دانشکده حقوق دانشگاه تربیت مدرس، بهمن کشاورز، رئیس اتحادیه کانون‌های وکلای دادگستری ایران، محمو صادقی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و جمعی از استادان، وکلا و مسئولان دولتی حضور داشتند.