با تغییر سرفصل‌ از بعضی درس‌ها «شترگاوپلنگ» ساختیم/ تحولات جهانی منتظر ما نمی‌ماند

استاد ارتباطات دانشگاه علامه در نشست بررسی تحول علوم انسانی گفت: برخی از سرفصل‌ها را ناخواسته تغییر دادیم که قبلا کاملاً وارداتی بودند اما با این حال، پایه و اساسی داشتند ولی اکنون تغییراتی که ایجاد شده، حتی مشخص نیست که از کجا ایجاد شده و سوال امروز ما این است که این «شترگاوپلنگ» جدید تا چه حد پاسخ‌گوی نیاز جامعه ما است.

به گزارش عطنا، نشست هم‌اندیشی استادان دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی با موضوع «بررسی تحول و ارتقای علوم انسانی»، سه‌شنبه، 30 خردادماه به همت دفتر نمایندگی نهاد مقام معظم رهبری در سالن شورای این دانشکده با حضور جمعی از استادان برگزار شد.

در بخشی از این نشست، سیدرضا نقیب‌السادات، عضو هیئت علمی دانشکده ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به اینکه بحث تحول در علوم انسانی از دو دهه پیش برای وزارت علوم طرح‌ریزی شده، اظهار کرد: قرار بود تغییری در سازوکار دانشگاه‌ها در شش عنصر مدیریت، استاد، دانشجو، آموزش، پژوهش و برنامه‌ریزی فرهنگی صورت گیرد، اما در این سال‌ها صرفا به دو بحث آموزشی و منابع درسی و همچنین میزان کمتری به موضوع برنامه‌ریزی فرهنگی توجه شده است و چهار بخش بحث مدیریت، دانشجو، استاد و پژوهش فراموش شده‌اند.

عضو هیئت علمی دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی اضافه کرد: اگر نتوانیم این شش عنصر را هم زمان و با هم پیگیری کنیم، شاید اتفاقی که می‌افتد مثل امروز است.

وی افزود: کاری که ما امروز انجام داده‌ایم این است که یک پسوند اسلامی به اکثر درس‌ها اضافه کردیم و این در حالی است که داخل برنامه‌های درسی و در سر فصل‌ها، تغییر خاصی رخ نداده است.

نقیب‌السادات با بیان اینکه محتوا فدای فرم شده است، خاطرنشان کرد: تا همین ترم، دروس‌ سه واحدی داشتیم که از این ترم، دو واحدی شده‌اند و استاد با در اختیار داشتن سه ساعت در کلاس درس، واحد را ارائه می داد و با مجال و وقت کافی می‌توانست ایده و تفکرش را شرح دهد.

وی با اشاره به اینکه با کاهش ساعت‌های تدریس استاد مجبور به ارائه‌ای ناقص می‌شود، ادامه داد: نام این تغییرات را تحول در دروس و ایجاد سرفصل جدید گذاشته‌ایم اما چیزی به نام تحول علوم انسانی نمی‌بینیم، یعنی استاد همان استاد است و به لحاظ دانشی هیچ تغییری صورت نگرفته است.

نقیب‌السادات با اشاره به اینکه این قضیه برای دانشجو نیز صدق می کند، گفت: زمانی تحولی صورت می‌گیرد که از مدیریت شروع و به دانشجو ختم ‌شود.

وی در خصوص اتفاقی که در حال حاضر رخ داده است، اظهار کرد: برخی از سرفصل‌ها را ناخواسته تغییر دادیم که قبلا کاملاً وارداتی بودند اما با این حال، پایه و اساسی داشتند ولی اکنون تغییراتی که ایجاد شده، حتی مشخص نیست که از کجا ایجاد شده و سوال امروز ما این است که این «شترگاوپلنگ» جدید تا چه حد پاسخ‌گوی نیاز جامعه ما است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه با انتقاد از وضعیت فرهنگی دانشگاه، اظهار کرد: به نظرم این یک الزام است که نهاد رهبری در دانشگاه‌ها مقید به آن منشوری باشند که بیست سال پیش برای طرح تحول به خصوص اسلامی کردن دانشگاه‌ها، تصویب شده است.

وی افزود: وضع فرهنگی امروز دانشگاه علامه را نگاه کنید؟ ببینید چه تغییری در چهار پنج سال گذشته اتفاق افتاده است؟ رهبری در بحث‌های فرهنگی که در مورد دانشگاه در دیدارهای سال گذشته انجام داده است، مطرح کرد که قابل بحث هستند.

نقیب‌السادات با اشاره به اینکه از نظر وضع فرهنگی در دانشگاه، تقریباً کرکره نهاد پایین آمده است، اضافه کرد: البته بودجه‌ای صرف می‌شود اما در ذات و ماهیت، اتفاق خاصی نمی‌افتد.

وی ادامه داد: پیشنهادم این است که اگر نهاد رهبری مُصر است، ما به عنوان شورای سایه در کنار شورای عالی انقلاب فرهنگی که رهبری حکم دادند تا در آنجا این کارها صورت گیرد، اگر در مقیاس کوچک‌ترش در دانشگاه علامه هم انجام شود باید برای هر شش عنصر مدیریت، آموزش، استاد، دانشجو، پژوهش و برنامه‌ریزی فرهنگی فکری اساسی کرد.

استاد دانشگاه علامه طباطبائی با انتقاد از برخی مانع تراشی‌ها، گفت: آیین‌نامه فرصت‌های مطالعاتی تغییریافته است و آیین‌نامه جدید می‌گوید اگر کسی به کارگاهی بین‌المللی می‌رود، باید بتواند مانند آن کارگاه را به داخل دانشگاه بیاورد و اینجا اجرا کند.

وی با اشاره به اینکه شاید موضوعات مطرح شده در بستر فرهنگی خارج از کشور با داخل کشور همخوانی نداشته باشد، خاطرنشان کرد: این فرآیند به جای کمک کردن، مانع‌تراشی ایجاد می‌کند و دستاوردهایی که در جای دیگری در حال ثمربخشی هستند به این ترتیب در اینجا و با این روند، ضایع می‌شوند.

نقیب‌السادات عدم همسویی را تعارض و مانعی بزرگ خواند و اظهار کرد: اگر قرار است نهاد رهبری موضوع تحول را دنبال کند، این تحول چیزی نیست که در جزئیات رخ بدهد و سپس باقی اجزای سیستم مانند سابق به کار خود بپردازند، بلکه در یک سیستم همه اجزا باید با هم کار کنند.

وی با اشاره به اینکه اکنون پژوهش ساز خود را کوک می‌کند، گفت: در شرایطی که آموزش ساز خودش را می‌زند، برنامه‌ریزی فرهنگی نیز ساز خود را، چگونه انتظار داریم که اتفاق مثبتی صورت گیرد؟

استاد دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی در پایان خاطرنشان کرد: تحولات جهانی منتظر ما نمی‌مانند، آنها کار خود را انجام می‌دهند و اگر ما نتوانیم از این فرصت استفاده کنیم ،نمی‌توانیم خروجی لازم را برای تحول علوم انسانی بدست آوریم.