«ایران اینترنشنال» رقیب جدید بی.بی.سی و العربیه فارسی

شبکه ماهواره‌ای فارسی‌زبان «ایران اینترنشنال» اخیراً وارد گود رقابت رسانه‌ای با دیگر رسانه‌های غیرایرانی فارسی‌زبان شده است. رسانه‌ای که زمزمه‌های وابستگی آن به عربستان سعودی به گوش می‌رسد.

به گزارش عطنا، محمدصادق علیزاده گزارشی در روزنامه صبح نو نوشته است که متن آن به شرح زیر است، گفتنی است همه محتوای گزارش مورد تایید عطنا نیست و صرفاً بازنشر می‌شود.

«مخاطبان ما همه فارسی‌زبانان در ایران و خارج از ایران هستند. البته ما این هدف را در چشم‌انداز خود لحاظ کرده‌ایم که ارتباط نزدیک‌تری با جوانان داشته باشیم. ما برای شروع، کار را با 4 ساعت برنامه آغاز کرده‌ایم. در ادامه قصد داریم این ساعت را به 8 ساعت در شبانه‌روز برسانیم. البته این را در چشم‌انداز خودمان لحاظ کرده‌ایم که ساعت پخش را به 24 ساعت در شبانه‌روز برسانیم.» این‌ها بخش‌هایی از صحبت‌های آقای علی‌اصغر رمضان‌پور، عضو شورای سردبیری تلویزیون ماهواره‌ای جدیدالتأسیس «ایران اینترنشنال» است. او در استودیو حاضر شده و در برنامه‌ای که ژورنالیسم تلویزیونی آن شباهت‌هایی به صدای آمریکا دارد، مشغول تبیین اهداف و چشم‌اندازهای این شبکه جدیدالتأسیس است.

متعلق به بخش خصوصی هستیم!

رمضان‌پور که پیش از این در دولت اصلاحات معاونت فرهنگی آقای احمد مسجد جامعی را بر عهده داشته و زمانی هم در بدو راه‌اندازی بی‌بی‌سی فارسی با این رسانه انگلیسی همکاری می‌کرده است، در ادامه به وابستگی‌های مالی و اقتصادی این شبکه تلویزیونی هم اشاره کرده و می‌گوید: «ما یک رسانه متعلق به بخش خصوصی هستیم. الان عمده رسانه‌های فارسی‌زبانی که در خارج از ایران فعالیت کرده و برای فارسی‌زبانان اقدام به پخش برنامه می‌کنند رسانه‌هایی هستند که به یکی از دولت‌ها و حکومت‌های خارجی وابسته هستند. ایران اینترنشنال‌نیوز اما این‌گونه نیست و به بخش خصوصی تعلق دارد.» رنگ و روی استودیو را رنگ سرد گرفته است. گرافیک ضعیف است. خانم مجری مشغول گوش دادن به توضیحات رمضان‌پور است.

راه‌اندازی در آستانه انتخابات

پخش برنامه‌های تلویزیون ماهواره‌ای «ایران اینترنشنال» در اواخر اردیبهشت‌ماه همزمان با انتخابات ریاست جمهوری آغاز شد. شاید در بدو امر به نظر برسد که این شبکه ترجیح داده است شروعی بی سر و صدا و آرام داشته باشد اما برخی قرائن و اطلاعات چنین مدعایی را تأیید نمی‌کند. مسوولان و سرمایه‌گذاران این رسانه جدید که برخلاف ادعای رمضان‌پور، چندان هم مستقل و خصوصی نیست، بنا را بر راه‌اندازی آن از قبل از انتخابات گذاشته بودند اما این امر میسر نشد و به ناچار تن به راه‌اندازی شتاب‌زده آن در آستانه انتخابات دادند. شتاب‌زدگی که تا حدی در خروجی تصویری این رسانه هم مشهود بود.

رد پای بودجه‌های نفتی سعودی

دلیل این اتفاق هم گویا به مجوزهای کار در انگلیس باز می‌گردد. دفتر ایران اینترنشنال درلندن واقع شده است و برخی عوامل و کارگزاران رسانه‌ای برای فعالیت نیاز به مجوز کار داشتند که این اتفاق نیفتاد و در نتیجه بر کیفیت راه‌اندازی این شبکه تلویزیونی تأثیر گذاشت. نخستین سؤالی که در مورد این شبکه تلویزیونی به ذهن متبادر می‌شود وابستگی مالی و اقتصادی این شبکه تلویزیونی است و اینکه این شبکه بودجه اداره خود را از چه محلی تأمین می‌کند؟ اخبار غیررسمی از وابستگی این شبکه تلویزیونی به سران سعودی حکایت دارد.

یکی از کارشناسان همین شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان در برنامه‌ای که پشت پرده این شبکه تلویزیونی را موضوع بررسی خود قرار داده است می‌گوید: «امتیاز شبکه تلویزیونی ایران اینترنشنال متعلق به یک مؤسسه رسانه‌ای گلوبال مدیاست. سهامدار اصلی این مؤسسه آقایی به نام عادل عبدالکریم است. این فرد یک عرب عربستان سعودی است. اینکه این فرد بودجه را از چه‌طریقی جذب کرده است هم سؤال دیگری است. یعنی معما در معما!» این وابستگی به حدی جدی است که گویا یکی از دلایل اصلی برای راه‌اندازی شبکه پیش از انتخابات ریاست جمهوری، فشار سران عربستانی بوده است. بر حسب بعضی اخبار، نوری‌زاده از عواملی اصلی طرف حساب با سعودی‌ها بوده که پای بودجه نفتی خاندان سلطنتی عربستان را به این شبکه باز کرده است.

علی‌اصغر رمضان‌پور و محمد منظرپور (از عوامل سابق شبکه صدای آمریکا) از افرادی هستند که هدایت و مدیریت این شبکه تلویزیونی را بر عهده گرفته‌اند. صادق صبا از دیگر افرادی است که ظاهراً بعد از جدایی از بی‌بی‌سی فارسی به این شبکه تلویزیونی پیوسته است. درحیطه عوامل میانی هم گفته می‌شود این تلویزیون از بخشی از کارمندان و خبرنگاران شبکه من و تو و صدای آمریکا بهره می‌برد. مؤسسه گلوبال مدیا نهاد بالادستی این شبکه هم چندی قبل آگهی جذب نیروی انسانی برای ایران اینترنشنال منتشر کرده بود. از نظر دستمزد هم این شبکه دستمزدهای بالایی به کارمندان خود می‌دهد.

تعطیلی و راه‌اندازی شبکه‌های غیرایرانی

دومینوی تعطیلی رسانه‌های فارسی‌زبان غیرایرانی چندی است که آغاز شده است. سال گذشته شبکه تلویزیونی ماهواره‌ای فارسی‌وان تعطیل شد. اخیراً هم شبکه تلویزیونی یورونیوز فارسی به این سرنوشت دچار شد. بخش فارسی صدای اسرائیل هم از دیگر رسانه‌هایی بود که چند هفته قبل بعد از نیم‌قرن به کار خود پایان داد. در این بین خبر قتل سعید کریمیان مدیر نگون‌بخت مجموعه تلویزیونی جم هم از دیگر رسانه‌هایی بود که لابلای اتفاقات اخیر گم شد. هنوز هم معلوم نشده است که انگیزه قتل کریمیان چه بوده است. همراهی یک تاجر عرب کویتی‌تبار هم بر این ابهامات دامن زده است. راه‌اندازی شبکه تلویزیونی ایران اینترنشنال دقیقاً در این فرایند معنادار می‌شود.

اینکه در چنین سناریویی که رسانه‌های معاند وضعیت مساعدی ندارند به یک‌باره یک شبکه تلویزیونی ماهواره‌ای فارسی‌زبان با وابستگی مالی به عربستان سعودی، به رقابت رسانه‌ای قدم می‌گذارد معنادار می‌شود. همچنین اینکه در سپهر این رسانه‌ها، ایران اینترنشنال قرار است چه کارویژه‌ای را به عهده داشته باشد باید منتظر ماند. نکته جالب آنکه برخلاف وابستگی به طرف سعودی، این رسانه در وقایع اخیر تروریستی تهران، واکنش‌های محتاطانه‌ای نشان داد تا لعاب بی‌طرفی سیاسی خود را در ابتدای راه‌اندازی حفظ کرده باشد.