رفاه اجتماعی متکی بر نفت کارایی ندارد/ مالیات تنها چاره ماست

معاون توسعه امور آموزشی و فرهنگی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور در جمع دانشجویان دانشگاه علامه، اظهار کرد: ساختار بودجه کشور در سال 96، متعادل شده است اما واقعیت این است که تمام موارد موجود در بودجه باید متعادل باشد، درآمد ما 159 هزار میلیارد تومان است، ولی هزینه ما به 236 هزار میلیارد تومان می‌رسد.

به گزارش عطنا، دکتر محمدرضا واعظ مهدوی، معاون توسعه امور آموزشی و فرهنگی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور در نشست تخصصی کمک به حل مشکلات کشور با عنوان «نقد و بررسی بخش اجتماعی برنامه ششم توسعه با رویکرد مددکاری اجتماعی» که سه‌شنبه، دوم خرداد در سالن مطهری دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد، ضمن بیان جمله‌ای از شهید موسی صدر، گفت: در حالت خشم، مردم ایمان خود را از دست می دهند و بر مبنای خشم و کینه رفتار می‌کنند در حالی که در قرآن آمده است، ایمان مطلوب ایمانی است که در قلب بتپد و بارزترین حالت غیرعادی نیز پیروزی و شکست است اما مهم در حالت پیروری و شکست است که ما بتوانیم خود را کنترل کنیم و دچار تندخویی نشویم.

وی ادامه داد: در دوران پس از انتخابات، دیگر زمان زخم زبان زدن نیست بلکه زمان متحد شدن و همکاری است که این امری مهم در آموزه‌های دینی است.

واعظ مهدوی با بیان اینکه قرآن بر بهره‌مندی همگانی انسان‌ها تاکید دارد، گفت: نعمت‌ها باید در اختیار همه قرار بگیرد و بنابراین هر عاملی که باعث شود گروه‌هایی از انسان‌ها از نعمت‌ها برخورد نباشند یک عامل نامساعد تلقی می‌شود و به همین دلیل هدف اصلی ما دستیابی به بهره‌مندی همگانی است.

وی اضافه کرد: تمام تلاش‌های ما برای دستیابی به هدف است که برای آن باید عزم و اراده داشت که این نیز به معنای امید به بهبودی است.

معاون توسعه امور آموزشی و فرهنگی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور ادامه داد: تجربه نشان داده است که با کمال تاسف تصویری که ما معمولا از وضع بیرونی داریم، بسیار منفی‌تر از واقعیت موجود است؛ با این چنین تصویری پیشرفت کار  بسیار مشکل است و اگر نا امید باشیم سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی بی‌معناست.

وی با بیان جمله‌ای از تتیموس (پایه‌گذار مددکاری و سیاست‌گذاری) گفت: مفهوم سیاست فقط زمانی معنی دارد که ما باورداشته باشیم می‌توانیم اوضاع را بهبود بخشیم، فضای ناامیدی و افسردگی که وجود دارد فضایی نامطلوب است که باید به آن توجه کرد و مثبت‌اندیشی و امید به آینده را زنده کرد.

واعظ مهدوی با بیان اینکه آیت‌الله ‌هاشمی نماد امید بخشی بود، گفت: وضعیت ساختار اولویت‌بندی کشور نشان می‌دهد که بودجه کشور در سال 92، 210 هزار میلیارد تومان بوده است و در سال 96 در لایحه بودجه به 320 هزار میلیارد تومان رسیده است که رشد 52 درصدی داشته است، ولی از این 52 درصد، بخش رفاه اجتماعی از 37 هزار میلیارد تومان به 72 هزار میلیارد تومان رسیده که چیزی به اندازه 93/5 درصد رشد داشته است.

معاون توسعه امور آموزشی و فرهنگی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور افزود: رشد رفاه اجتماعی تقریبا نزدیک به دو برابر بخش بودجه عمومی بوده است و آموزش 116 درصد را داشته است که از 21 هزار به 47 هزار رسیده و دفاع و امنیت نیز از 17 هزار به 39 هزار افزایش یافته است

وی تصریح کرد: ساختار بودجه (متشکل از منابع و مصارف) کشور در سال 96، متعادل شده است اما واقعیت این است که  تمام موارد موجود در بودجه باید متعادل باشد، در آمد ما 159 هزار میلیارد تومان است ولی هزینه ما 236 هزار میلیارد تومان.

واعظ مهدوی با بیان چگونگی تامین کسری درآمد، گفت: واگذاری منابعی از جمله فروش نفت و سایر منابع نفتی، 116 هزار میلیارد تومان است که از این مواد فقط 63 درصد را به تملک رسانده‌ایم؛ واگذاری‌های دارایی‌های مالی نیز 44 هزار اوراق مشارکت منتشر می‌کند که از آن فقط 20 هزار تا را تملک می‌کند.

وی با اشاره به اینکه عدم تعادل هزینه و درآمد، مشکل ساختاری و تاریخی بودجه ماست که باید این مهم را در آینده برطرف کنیم، گفت: رفاه اجتماعی متکی بر نفت کارایی ندارد و مالیات تنها چاره ماست که در ایران از 65 درصد افراد مکلف به پرداخت مالیات، تنها 40 درصد مالیات می‌دهند، زیرا با اتکا بر مالیات است که می‌توان سرویس و خدمات درستی را ارائه کرد و بهداشت و آموزش، سیستم‌های غذایی، امنیت و رفاه خوبی داشت.

محمدرضا واعظ مهدوی، درباره شاخص فلاکت در ایران، اظهار کرد: جمع تورم و بیکاری تشکیل‌دهنده این شاخص فلاکت است؛ سال 90، 33 درصد، سال 91، 43 درصد و سال 92، 45 درصد بوده است که عمده دلیل آن به تورم بر می گردد ولی نکته مهم این است که در حال حاصر تورم کاهش یافته و بیکاری تبدیل به موضوع مهم ما شده است.

وی اضافه کرد: در گذشته وزن زیاد تورم باعث می‌شد که بیکاری و وضعیت اشتغال موجود به چشم نیاید ولی با کاهش تورم وضع بیکاری واضح‌تر شده است و اقداماتی که در سا‌ل‌های اخیر در کشور انجام شده بسیار سرزنده بوده است.

واعظ مهدوی ادامه داد: در گزارش برنامه پیشرفت و توسعه ملل متحد (undp) آمده است که رشد شاخص توسعه انسانی ایران در فاصله سال‌های 1990 تا 2015 به طور متوسط سالیانه1/47 درصد بوده است که میانگین رشد جهانی سالیانه 0/67درصد است و رشد در کشورهای دارای شاخص توسعه انسانی بالا، سالیانه حدود0/65 درصد بوده است که نشان می‌دهد ایران دو برابر رشد جهانی و دو برابر کشورهای دارای توسعه بالا را داشته است.

وی افزود: در این گزارش امده است که تنها کشوری که به این عملکرد دست یافته است، کره جنوبی است، در این زمینه‌ها، اقدامات کارآمد و خوب بوده است اما این کارآمدی ایده‌آل نیست؛ به عنوان مثال، میانگین پوشش شغلی کشور 60 درصد است، ولی شاغل رسمی تامین اجتماعی بیمه دار در بعضی استان‌ها 30 درصد است که نشان‌دهنده نابرابری در این استان‌ها از جمله سیستان و بلوچستان است.

بازار رقابت؛ عامل جذب سرمایه‌گذاران

معاون توسعه امور آموزشی و فرهنگی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور با بیان اینکه به دلیل بازار رقابت، ترجیه سرمایه‌گذاران این است که در استان‌های بزرگتر سرمایه‌گذاری کنند،بیان کرد: به این دلایل است که ما باید به بحث توزیع عادلانه و برابری در برخورداری دست بزنیم و به آن دست یابیم و بر همین اساس بود که سیاست‌های کلی برنامه ششم در حوزه‌های اجتماعی شامل توانمندسازی اقشار و گروه‌های محروم و بحث‌های مربوط به سیاست‌ها و حاشیه‌نشینی و کنترل ناهنجاری‌هاست که در نهایت در برنامه ششم توسعه، ابلاغ شد.

وی خاطرنشان کرد: افراد مختلفی درباره مسائل کشور دست به تبیین وضع موجود زدند، نقاظ ضعف را پیدا کردند و در نهایت به راهبردهای رسیدند که قراربود در داخل لایحه وارد شود، ولی دولت تشخیص داد که بخشی از راهبردها، سیاست‌ها و اقدامات که در حیطه اختیارات دولت است مصوب دولت شود و بخشی از آن که احتیاج به قانون دارد از مجلس مجوز کسب کند، در آن زمان، این لایحه با 31 ماده به مجلس رفت، اما مجلس آن را نپذیرفت و درنهایت پس از کش‌وقوس‌های فراوان این لایحه دارای 124 ماده و 128 تبصره شد.

واعظ مهدوی اضافه کرد: در قانون برنامه ششم، مسائلی محوری معین شد که تبدیل به مسائل فرابخشی و مهم کشور شد؛ مسائلی از جمله، بهبود محیط کسب‌وکار، اشتغال، فضای مجازی، بهره‌وری، تامین منابع مالی برای اقتصاد کشور، نظام عادلانه پرداخت، رفع تبعیض، توانمندسازی محرومان و فقیران، بیمه‌های اجتماعی و سامان‌دهی و پایداری صندوق‌های بیمه‌ای در زمره این مسائل محوری هستند.

وی افزود: ما دارای 7 میلیون شاغل هستیم و 2 میلیون مستمری بگیر که نشان می‌دهد درآمد و هزینه متعادل است و از دولت کمک نمی‌گیرد.

معاون توسعه امور آموزشی و فرهنگی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور در پایان خاطرنشان کرد: نرخ بیکاری باید سالیانه به مقدار 8/0 درصد کاهش یابد که این‌ها تکالیفی است که در این برنامه آمده است، به عنوان مثال، متناسب شدن حقوق بازنشستگان، مشارکت مردم و تعاون، گسترش تشکل‌های تعاونی و حمایت از کسب‌وکارهای کوچک و متوسط در ماده 24، مدیریت بهینه هزینه و ارتقا بهره‌وری مراکز بهزیستی و توانبخشی و...از جمله مواردی است که در این برنامه تعیین شده است.