کارگاه تخصصی «شیوه‌های پیش‌بینی اخبار و مسائل سیاسی روز» برگزار شد

کارگاه تخصصی «شیوه‌های پیش‌بینی اخبار و مسائل سیاسی روز» در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد.

به گزارش عطنا، در این کارگاه که یکشنبه، 17 اردیبهشت‌ماه  برگزار شد، دکتر عباس اسدی، عضو هیئت علمی دانشکده ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی و دکتر عباسعلی رهبر، عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی این دانشگاه حضور داشتند.

در این کارگاه تخصصی، دکتر عباس اسدی در ابتدا با اشاره به اهمیت پیش‌بینی گفت: موضوع پیش‌بینی آنقدر بحث پر ظرفیتی است که می‌توان برای آن به اندازه یک کتاب مطلب تهیه کرد.

وی درباره موضوع اصلی بحث گفت: سوال اصلی ما این است که پیش‌بینی چیست و با پیش‌گویی چه تفاوتی دارد؟ در این مورد ابتدا لازم است مروری بر سابقه این موضوع داشته باشیم. تلاش برای پیش‌بینی سابقه فراوانی دارد، برای نمونه در تاریخ ایران پیش‌بینی ظهور فریدون و قیام او علیه ضحاک یک نمونه بارز تاریخی است.

اسدی منجمان را اولین پیشگویان ایران دانست و بیان کرد: در تاریخ ما پیش‌بینی‌ها معمولا به دست منجمین و خواب‌گزاران انجام می‌شد و دو عنصر مهم تمرکز قدرت و بی ثباتی‌های پی در پی بر آن تأثیر داشته است. از آنجایی که پیش‌گویی موضوع بسیار جذابی است مخاطبان آن در تمامی جهان فراوان است.

وی درباره تفاوت های اصلی پیش‌بینی و پیش‌گوی گفت: درباره تفاوت‌های اساسی پیشگویی و پیش‌بینی باید گفت که پیشگویی مبتنی بر الهام و در موضوعات مختلفی است اما پیش‌بینی مبتنی بر روش‌های علمی و در زمینه‌های اقتصادی و اجتماعی بیشتر کاربرد دارد.

اسدی اولین فایده پیش‌بینی را در زندگی خود انسان‌ها دانست و بیان کرد: خاصیت دیگر پیش‌بینی آماده‌سازی برای رویارویی با حادثه است و تعریف پیش‌بینی عبارت است از پی بردن به یک رویداد و توصیف آن مبتنی بر تفکر، دانش و تجربه.

عضو هیئت علمی دانشکده ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی گفت: پیچیدگی موضوع و وجود اراده انسان از عوامل مشکل‌ساز پیش‌بینی هستند و انسان از آنجایی که دارای اختیار و اراده است می‌تواند آینده را تغییر دهد.

اسدی افزود: مشکل دیگر در پیش‌بینی نوع عکس‌العمل‌هایی است که مردم در برابر آن بروز می‌دهند.

وی درباره لازمه های پیش‌بینی گفت: برای ارائه پیش‌بینی در مورد هر موضوعی ابتدا لازم است از سابقه آن رویداد اطلاع حاصل کرد و لازمه این أمر تسلط بر زمان، مکان و حوزه وقوع رخداد است.

در ادامه این کارگاه، دکتر عاسعلی رهبر هم با اشاره به چند پیش‌بینی موفق، اظهار کرد: حتما اسم فوکویاما را شنیده‌اید و همچنین موضوع پیش‌بینی او یعنی فروپاشی اتحادیه اروپا که باز در همان موقع، شاید خیلی‌ها اصلا فکر نمی‌کردند این پیش‌بینی لحظه‌ای وقوع پیدا کند اما با خروج انگلیس امروز شاهد به وقوع پیوستن این پیش‌بینی هستیم.

وی در این‌باره ادامه داد: بحث اصلی ما این است که آیا اصلا امکان پیش‌بینی داریم و یا خیر؟ در پیش‌بینی بهتر است به جای اینکه دنبال حقیقت‌های ذهنی خود باشیم به دنبال واقعیت عینی بگردیم. یک پیش‌بینی مرسوم قبل از تفاوت هسته‌ای برجام این بود که رابطه ایران و آمریکا افزایش می‌یابد و تحت تأثیر آن عربستان سعودی در منطقه منزوی خواهد شد، اما امروز شاهد شکست این دسته از پیش‌بینی‌ها هستیم.

رهبر با اشاره به علمی بودن پیش‌بینی گفت: نکته مهم درباره پیش‌بینی این است که باید خالی از هر نوع ابراز سلیقه و به صورت منطقی ارائه شود. اساس پیش‌بینی مبتنی بر احتمال است اما نوع احتمال آن «معقول» است.

رهبر درباره بخش‌های پیش‌بینی هم گفت: یک امر مهم در پیش‌بینی ارتباط داده‌ها و خروجی‌ها است به این معنی که نباید با تعصب دست به پیش‌بینی بزنیم، بلکه باید داده‌ها را گرفته و با استفاده از ابزارهای صحیح علمی خروجی بدهیم.

وی درباره اعتبار روش‌های پیش‌بینی گفت: اعتبار درونی روش‌ها در صحت پیش‌بینی بسیار مهم است. برای مثال، یکی از روش‌های معتبر، استفاده از نظرسنجی است اما آن چیزی که امروز ما با آن روبرو هستیم پیش از اینکه نظر سنجی باشد نظر سازی است. موضوع مهم دیگری که باید در پیش‌بینی لحاظ کرد نشانه شناسی است.

رهبر در این‌باره بیان کرد: برای نمونه، در همین مناظره اخیر از نشانه‌هایی مانند شیوه برخورد، دست دادن‌ها و آمدن و رفتن‌ها مشخص می‌شود که در کشور شکاف سیاسی وجود دارد. نشانه‌هایی مانند استقبال‌های گرم صدا و سیما از کاندیداها، فرش قرمز پهن کردن برای آنها و موارد دیگر نشان می‌دهد که تنور انتخابات هنوز گرم نشده است.

عکس: شقایق صفی خانی-عطنا