پورکاظمی: قبلاً دانشگاه‌های ایران مختارتر بودند/ کنکور در چین، آمریکا، فرانسه و دانمارک چگونه است؟

استاد دانشگاه شهید بهشتی، با ارائه گزارشی در دانشگاه علامه، درباره تاریخچه کنکور در ایران گفت: تا سال 1344 هر دانشگاهی برای خود دانشجو می­‌گرفت، دانشجو خود به دانشگاه مدنظر مراجعه می­‌کرد و از او آزمون گرفته می­‌شد و در واقع اختیار تام با دانشگاه بود.

به گزارش عطنا، محمدحسین ‌پورکاظمی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در نخستین همایش ملی «استقلال دانشگاه‌ها؛ چالش‌ها و راهبردها»، سه‌شنبه 26 بهمن‌ماه در آمفی تئاتر دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبائی، مقاله خود را با عنوان «سیاست‌های پذیرش دانشجو در دانشگاه مستقل» ارائه کرد.

پورکاظمی در ابتدا با اشاره به تشکیل نخستین دانشگاه خصوصی در ایران، اظهار کرد: بعد از اینکه اولین دانشگاه خصوصی با عنوان دانشگاه ملی سابق در سال 1339 دایر شد و با پذیرش دویست دانشجو در یک ساختمان استیجاری شروع به کار کرد، بلافاصله مؤسسات خصوصی بسیاری شکل گرفت.

وی با بیان اینکه در شرف پیروزی انقلاب، 177 هزار دانشجو در کشور وجود داشت، ادامه داد: با طی شدن سه دهه از انقلاب در حال حاضر وارد دهه‌ چهارم شده­ایم و همانطور که می‌دانید، در دهه اول دفاع مقدس مسائل و مشکلات آن روشن بود، در این سال‌ها ما از لحاظ تخصص وضعیت خوبی نداشتیم، در اوایل انقلاب گسترش دانشگاه، کیفی نبود، طوری‌که در این دهه، به علت نبود متخصص، پزشکان بنگلادشی و پاکستانی فراوانی در کشور ما حضور داشت.

دانشیار اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به سه دانشگاه بزرگی که پس از انقلاب شکل گرفت، افزود: یکی از این دانشگاه‌ها تربیت مدرس بود که در سال 1360 شکل گرفت و در سال 64 اولین دانشجویان را فارغ‌التحصیل کرد.

وی در این‌باره یادآور شد: در این وهله، از دانشجویان فوق لیسانسی که فارغ‌التحصیل می‌شدند، تعهد گرفته می‌شود که می‌بایست عضو هیئت علمی همین دانشگاه مذکور بشوند.

پورکاظمی اضافه کرد: دو دانشگاه دیگر، دانشگاه پیام نور و آزاد بودند که حتی قرار نبود دانشگاه آزاد مدرک بدهد و قصد، فقط آموزش بود.

این استاد اقتصاد با بیان اینکه در دهه دوم و سوم، گسترش این نهاد به سمت کیفی رفت، خاطرنشان کرد: دهه­ چهارم انقلاب از سال 1389تا 1395را شامل می­‌شود، زمانی که ظرفیت ما اضافه شده، در حالی که تعداد دانشجوی ما کاهش پیدا کرده است و ‌ما یک میلیون و سیصد هزار نفر در کل دانشگاه‌ها ظرفیت داریم، وضعیت ارشد که در سال 1389 دارای ظرفیت 51 هزار نفر بود، در حال حاضر به 180 هزار رسیده‌ و به طور متوسط 24 درصد رشد داشته است.

وی تاکید کرد: اکنون تقریبا در تمام رشته‌ها تحصیلات تکمیلی دارند و پذیرش در مقطع دکتری در دانشگاه‌های دولتی ثابت است.

پذیرش در دانشگاه‌های قدیم چگونه بود؟

پورکاظمی درباره نحوه پذیریش دانشجو در گذشته خاطرنشان کرد: تا سال 1344 هر دانشگاهی برای خودش دانشجو می‌گرفت، خود دانشجو به دانشگاه مدنظر مراجعه می‌کرد و از او آزمون گرفته می‌­شد.

وی با بیان اینکه در آن دوره اختیار تام با دانشگاه بود، افزود: در همین سال مجلس قانونی با عنوان قانون تاسیس شورای مرکزی دانشگاه‌ها تاسیس کرد که در ماده سه آن، درباره­ پذیرش دانشجو به صراحت می‌گفت‌ «این شورا موظف است ضوابط پذیرش دانشجو را شکل بدهد»، بلافاصله در سال 1346 وزارت علوم تشکیل می­‌شود که اولین کارش حل مسئله پذیرش دانشجو بود و به همین خاطر، مرکز آزمون‌شناسی ایران در بهمن 1347 تاسیس شد.

اولین کنکور سراسری در سال 1348

وی با اشاره به اولین کنکور سراسری در سال 1348، یادآور شد: با این استثنا که آزادی عمل در اختیار دانشگاه بود که می­‌توانست از آن استفاده کند.

وی تشریح کرد:‌ دانشگاه‌های شیراز و شهید بهشتی برای خود کنکور برگزار می‌کردند و توجهی به کنکور برگزار شده، نداشتند، اما به تدریج کنکور شکل گرفت تا سال 1366 دانشگاه‌ها خودشان دانشجوی فوق لیسانس خود را می­گرفتند، و در سال 1367 دستور داده شده که مثل دوره‌های کارشناسی برای مقطع کارشناسی ارشد نیزکنکور برگزار شود که به عهده­ دانشگاه تهران قرار گرفت که بعد از مسائلی که پیش آمد، از طرف شورای عالی انقلاب فرهنگی دستوری مبنی بر واگذاری این کنکور به سازمان سنجش مطرح شد.

پورکاظمی درباره نحوه پذیرش دانشجو در کشورهای دیگر هم بیان کرد: برای مثال، چین با پنج میلیون شرکت‌کننده کنکور برگزار می‌کند اما اختیار در خصوص پذیرش به دانشگاه‌­ها داده می­‌شود، در فرانسه کنکوری صورت نمی‌گیرد، اما امتحانات جدی و سختی برای پذیرش برگزار می‌شود که در نهایت تعداد شرکت کننده‌ها ریزش می‌کند، در آمریکا دو موسسه، آزمون برگزار می­‌کنند و دانشگاه‌ها از این دو موسسه برای پذیرش دانشجو تبعیت می‌کنند که در آنجا نیز اختیار با دانشگاه است، همچنین، در دانمارک پذیرش بر اساس معدل است.

وی در این‌باره افزود: اما در نهایت همه این کشورها نقطه اشتراکی دارند و آن هم، این است، یک آزمون ملی براساس استانداردها برگزار می‌­کنند .

در سال 1346 وزارت علوم تشکیل می­‌شود که اولین کارش حل مسئله پذیرش دانشجو بود و به همین خاطر، مرکز آزمون‌شناسی ایران در بهمن 1347 تاسیس شد.

پور کاظمی در خصوص مشکلات آموزشی اظهار کرد: تست‌هایی که در کنکورها به کار برده می‌شود به هیچ وجه استاندارد نبوده و مصاحبه در دانشگاهای ما مسئله‌زا است، مشکل دیگری که وجود دارد گسترش بی‌رویه تحصیلات تکمیلی دانشگاهای دولتی است که با عنوان پردیس دایر کرده است و دانشگاه آزاد نیز به صورت خودسرانه هر کاری که دلش خواسته انجام می‌دهد.

 استاد دانشگاه شهید بهشتی در پایان، با بیان اینکه امروزه به سمتی حرکت کرده‌ایم که فارغ التحصیلان ما مشکل پیدا کرده‌اند، گفت: به نظر من، در دوره­ تحصیلات تکمیلی نظر «استاد» خیلی مهم است و باید این امر در خصوص نحوه پذیرش دانشجو لحاظ شود.