نسل جدید، در توسعه رشته مشاوره قدم بردارد

استاد برجسته رشته مشاوره گفت: یکی از گله‌های بنده از نسل جدید این است که هیچ قدمی در راه توسعه مشاوره به این معنا که شاخه‌های جدیدی را پایه گذاری کنند، برداشته نشد.

به گزارش عطنا، نشست بیستمین سالگرد تأسیس انجمن علمی مشاوره ایران، دوشنبه 25 بهمن‌ماه جاری، در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.

دکتر باقر ثنایی‌ذاکر در این نشست به تشریح سه محور پیرامون راهنمایی و مشاوره پرداخت و گفت: مقوله اول، محور تاریخچه‌ای است که به این امر می‌پردازد که انجمن از کجا شکل گرفت، مقوله دوم وضعیت موجود است و مقوله سوم به وضعیت آینده درباره وظایف انجمن مربوط می‌شود.

وی ادامه داد: مشاوره که از بطن راهنمایی بیرون آمد از سال 1332 با تلاش دکتر مشایخی شکل گرفت و در واقع نطفه این رشته از همان موقع بسته شد. بعد از انقلاب اسلامی با تلاش دکتر کوثری در دانشگاه رودهن این رشته تأسیس و در واقع می‌توان گفت که وسیع‌ترین برنامه در روان‌شناسی مشاوره از این زمان آغاز شد.

ثنایی درباره تاریخچه رشته مشاوره اضافه کرد: بخش دیگر برنامه‌ریزی که مربوط به آقای نانی‌پور بود در شورای عالی برنامه‌ریزی تاسیس شد. در این دوره بود که پیشنهاد دوره مشاوره خانواده ارایه شد. این پیشنهاد توسط بنده مطرح و در ابتدا در دوره‌ کارشناسی یک درس مشاوره و بعدها در دوره‌ی کارشناسی‌ارشد تبدیل به یک شاخه شد و تقریبا بیست سالی طول کشید که این رشته جا افتاد، در واقع از قدم‌های بزرگی بود که روانشناسی برداشت، همین تاسیس مشاوره خانواده بود. این رشته با چهار گرایش برنامه‌ریزی شد. یکی از گله‌های بنده از نسل جدید هیچ قدمی در راه توسعه مشاوره به این معنا که شاخه‌های جدیدی را پایه گذاری کنند برداشته نشد.

او افزود: بنده برای تاسیس رشته بهداشت روانی به دانشگاه خوارزمی برنامه ارائه کردم و با دکتر رفاهی نیز این پیشنهاد در میان گذاشته شد، ایده‌ انجمن دقیقا از سال 1387 که انجمن آمریکا بابت شرکت در این دوره‌ها کسب پروانه صادر می‌کرد، شکل گرفت و من شخصا در این دوره‌ها شرکت کرده و موفق به دریافت پروانه شدم.

وی درباره دوره‌های کسب پروانه در ایران، گفت: در ایران نیز سعی بر ایجاد دوره‌هایی برای صدور پروانه بود مقاله‌ای به اسم من در سال 1377 منتشر شده که مربوط به تنش های میان روان‌پزشکان و مشاوران در آمریکا بوده در حدود چهل صحفه که متاسفانه در ایران همچنان این تنش‌ها وجود دارد و در این مقاله چشم‌انداز طرحی زده که منجر به تاسیس نظام مشاوره می‌شد. خانم حقیقت‌جو (فارغ التحصیل دانشگاه تربیت معلم) در مجلس پنجم جزء اصلی‌ترین عنصری بود که موفق به ایجاد سازمان نظام روان‌شناسی شد و اگر این دسته از افراد نبودند، سازمان نظام مشاوره امروز نبود.

شکل‌گیری سازمان مشاوره

ثنایی ادامه داد:  سه پدیده در شکل‌گیری سازمان مشاوره نقش داشت، در ابتدا صدور پروانه از طرف انجمن مد نظر بود. پروانه‌ای که توسط متخصصان صادر می‌شود، اعتبار دارد. اگر انجمنی به صورت بروکراتیک اداره شود و صدور گواهی دست افراد دسته دوم بیفتد، انجمن مذکور از اعتبار ساقط می‌شود. مسیر دیگر توسط دکتر شاملو مطرح که از طریق وزارت بهداشت پروانه گرفته شود که نیز به نتیجه نرسید و در نهایت مجلس قانونی را تصویب کرد و این قانون باعث شکل‌گیری سازمان مشاوره شد. در آموزش و پرورش بزرگترین قصور ما تعطیل شدن مشاوره در دوره‌ راهنمایی بود که علت آن بیشتر تنگ‌نظری‌هایی بود که بر روی کلمه مشاوره وجود داشت که موجب شد به اهداف نرسیم.

پیشنهادات پایانی خطاب به دکتر نورانی‌پور در مورد سرفصل‌ها

ثنایی در پیشنهادات خود تاکید کرد: همه‌ سرفصل‌های روانشناسی مشاوره از نو نوشته شد، سرفصل گرایشات جدید چون مشاوره کودک، اعتیاد، بهداشت و روان بازنویسی شد. مشکل بزرگ ما مشاوران پیش‌رو این است که همه نوشته‌ها و کارهای ما پشت در تحول علوم انسانی ماند، چرا که اجازه تاسیس رشته‌های جدید به ما برادران روان‌شناس نمی‌دهد.

وی افزود: نیاز و دغدغه حال حاضر ما ایجاد کار گروه مستقل مشاوره است که در مورد رشته‌ مشاوره تصمیم‌های لازم گرفته شود. امیدوارم همه بزرگان مشاوره و دانشجویان از تصمیم‌ها و خواسته‌های علمدار این حوزه که انجمن مشاره است، حمایت کنند. حمایت از انجمن‌ مشاوره ایرانیان به یقین مساوی با تایید سرفصل‌های‌ مشاوره است. چرا باید همه‌ انرژی ما مشاوران صرف جنگیدن شود و برای اولین‌بار در تاریخ مشاوره رشته کارشناسی آن به عنوان رشته مستقل در دفترچه وزارت علوم باشد؟ چرا باید برای ما مشاوران، کسانی تصمیم بگیرند که در تمام طول تحصیل‌شان یک واحد مشاوره نخوانده‌اند.

ثنایی خاطرنشان کرد: بزرگترین دست‌آورد انجمن مشاوره رشته‌ مستقل دکتری مشاوره بود و همچنین امسال با پیگیری‌های انجام در دفترچه وزارت علوم مشاوره به عنوان رشته‌ مستقل آمده است.

دو خواسته برای مشغول به تحصیلان این رشته

این استاد مشاوره در ادامه سخنان خود ادامه داد: با کمال تاسف، مجوز مشاوره خانواده و ازدواج  تقدیم کسانی می‌شود که در طول دوران تحصیل‌شان حتی یک واحد درسی با این عنوان را نگذرانده‌اند ما انتظار دفاع بیشتر از مرزهای حرفه‌ای این رشته را داریم و جالب است اسم این کار با عنوان تفاهم‌نامه با سازمان نظام روان‌شناسی، گذاشته می شود.

ثنایی در پایان گفت: سازمان ملی جوانان در حال حاضر به روان‌شناسان بومی و بالینی پروانه می‌دهد؛ که این خلاف شرایط علمی و حرفه‌ای است. خواسته‌ و سوال آخر ما این است که در سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره آیا یک مشاور‌ای شایستگی احراز یک مقام معاونت را در این سازمان ندارد؟

گزارش عملکرد انجمن روان‌شناسی

گفتنی است در انتهای این نشست، گزارش عملکرد انجمن مشاوره ایران در چند سال اخیر به شرح زیر قرائت شد.

«ما چگونه ما شده­‌ایم؛ از اولین نسل­‌های مشاوران تا نسل‌های جدید که در اینجا حضور دارند. گزارش عملکرد انجمن از اسفند 93 تا امروز را عرض می‌کنم، از بدو آغاز کار از اسفند ماه93 بزرگترین چالش پیش رو حذف کارشناسی رشته مشاوره بوده است. اقدامات انجمن در این زمینه برگزاری 6 جلسه و دیدار با مدیران گروهای سراسر کشور است. در وزارت علوم دو جلسه برگزار شد که با دعوت از همه‌ اساتید مشاوره برای پیگری حذف رشته مشاوره، مراجعه به شورای تحول علوم انسانی را داشتیم. دیداری با دکتر طالب‌زاده درمورد حذف رشته مشاوره داشتیم و پیگری‌های متعددی هم برای رشته روانشناسی انجام شد و حداقل پنج الی 6 اعلامیه‌ رسمی در خبر گزاری‌های معتبر منتشر کردیم.»