تدریس رسانه‌های اجتماعی در دانشگاه‌؛ آری یا نه

رئیس دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه دانشگاه آزاد با بیان اینکه تغییر سرفصل دروس تنها به صورت شفاهی و توسط مدیران گروه و استادان صورت گرفت و نه به صورت کتبی، اظهار کرد: به طور علنی و عملی مدیران گروه و خیلی از استادان موضوع‌های قدیمی را حذف و موضوعات و سرفصل‌های جدیدی را اضافه کردند.

به گزارش عطنا، سید وحید عقیلی، رئیس دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه دانشگاه آزاد اسلامی، در گفت‌وگو با ایسنا درباره لزوم گنجاندن بحث رسانه‌های اجتماعی در واحدهای درسی دانشگاهی در رشته‌هایی همچون علوم ارتباطات و روزنامه‌نگاری به بیان توضیحاتی پرداخته است.

او اظهار کرد: رسانه‌ها برحسب ذات، کاربرد و ماهیتشان در طول دهه‌های گذشته تاثیر عمیق خودشان را بر تمامی حوزه‌های مرتبط با رسانه‌ و حتی فراتر از آن غیر رسانه‌ای، چه در حوزه نظریه‌پردازی ارتباطات و چه در حوزه کارکرد رسانه‌ها گذاشته‌اند؛ این تاثیر به مراتب بالاتر توسط فضای مجازی ایجاد شده است، به طوری که بر تمام حوزه‌هایی که بشر در آنها نقش دارد، از صنعت و تولید گرفته تا هنر و فرهنگ و به ویژه در حوزه ارتباطات تاثیرگذار بوده است.

عقیلی گفت: رشته دکترای ارتباطات در ایران برای اولین بار در سال ۷۵ و همزمان در دانشگاه‌های آزاد و علامه طباطبایی، فوق لیسانس ارتباطات و روزنامه‌نگاری اولین بار سال ۶۹ همزمان در دانشگاه‌های آزاد و علامه‌طباطبایی و چند سال قبل هم رشته لیسانس علوم ارتباطات راه‌اندازی شد که سرفصل‌های آنها برمی‌گردد به دو یا سه دهه گذشته که زحمت همه‌ آنها را هم مرحوم معتمدنژاد کشیدند؛ طبق یکی از عرف‌ها و مقرارت از آن زمان به این طرف، مدیران گروه دانشکده‌ها این اجازه را داشتند که سرفصل دروس را در حد تقریباً بالای ۵۰ درصد به‌روز کنند.

رئیس دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه مطلب بالا با بیان اینکه این تغییر سرفصل دروس تنها به صورت شفاهی و توسط مدیران گروه و اساتید صورت گرفت و نه به صورت کتبی، عنوان کرد: به طور علنی و عملی مدیران گروه و خیلی از استادان خودشان در این مدت سرفصل‌ها را اضافه و کم کردند؛ یعنی موضوعات قدیمی را حذف و موضوعات و سرفصل‌های جدیدی را اضافه کردند. منتهی این موضوع به صورت مکتوب و رسمی در همه دانشکده‌ها عنوان نشده بود و به صورت شفاهی این کار انجام می‌شد؛ بنابراین خیلی از اساتید دانشگاهی همزمان با پیشرفت و تاثیر رسانه‌های الکترونیک و فضای مجازی به طور پیوسته این تغییرات را در سرفصل‌ها اعمال کردند. تغییر سرفصل‌ها به صورت مکتوب و اداری، جلسات متعددی را می‌طلبد که این جلسات هیچ‌گاه برگزار نمی‌شدند.

دکتر عقیلی با اشاره به تغییر سرفصل‌های دانشگاهی به صورت شفاهی و توسط اساتید، بیان کرد: به عنوان مثال در درس صفحه‌بندی مطبوعات، این کار حدود دو دهه قبل و به صورت دستی انجام‌ می‌شد، اما در دهه‌ گذشته، نرم‌افزارهای صفحه‌بندی جایگزین شده‌اند. این تغییرات جایی مکتوب نشده است، اما خود اساتید به شیوه نوین درس می‌دهند. این شامل برخی نظریه‌ها و تعاریف وسایل ارتباط جمعی هم می‌شود؛ به طوری عملی اساتیدی که به‌روز و فعال بودند و هستند، در عمل تغییراتی را در سرفصل‌ها به وجود آورده‌اند.

او با بیان اینکه در تغییر سرفصل‌های دانشگاهی بیشترین کنترل و تغییرات را باید از اساتید انتظار داشت، گفت: ممکن است سر فصل‌ها به صورت کتبی عوض شوند، اما استادان آن را اعمال نکنند یا بر عکس سرفصل‌ها عوض نشود که نشده، ولی اساتید با توجه به دانش خود نسبت به رسانه‌ها اجتماعی،‌ این مباحث را هم تدریس کنند که اغلب این کار را انجام می‌دهند. بحث دیگر این است که در فراگیری وسایل ارتباط جمعی (تلویزیون، رادیو، تلفن، اینترنت و ...) در طول سال‌های‌ گذشته تفاوت‌های جالبی وجود دارد؛ به عنوان مثال تلفن حدود ۷۵ سال، رادیو حدود ۳۸، تلویزیون حدود ۱۳ سال، اینترنت حدود ۴ سال، فیس‌بوک حدود ۳ سال‌ و نیم و تلگرام در عرض ۱۲ ماه به ۵۰ میلیون مخاطب دست یافتند. همه این تفاوت‌ها و تغییرات در طی این سال‌ها گویای این است که وسایل ارتباط جمعی تاثیرشان را بر روی تمام صحنه‌های زندگی ما می‌گذارند.