رسانه با نگاه انسان محور؛ نیاز امروز

حادثه تیراندازی چند روز پیش در آلمان که حدود 12 نفر را به کام مرگ کشاند، بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های دنیا داشت. در این میان رسانه‌های ایرانی هم از قافله عقب نماندند و با آب و تاب این موضوع را درصدر اخبار خود قرار دادند. چند ساعت بعد از این اتفاق، سقوط یک یک اتوبوس مسافربری به دره در جاده چالوس، 17 کشته و 11 زخمی برجای گذاشت؛ اتفاقی که اگرچه جان تعدادی زیادی از مسافران ایرانی را گرفت اما زیاد جدی گرفته نشد و در میان اخبار مختلف ازجمله حادثه تیراندازی آلمان گم شد.

به گزارش عطنا به نقل از روزنامه فرهیختگان، این موضوع جدیدی نیست و غفلت رسانه‌های کشور در این زمینه بارها ثابت شده است. رسانه‌های داخلی از جمله رسانه ملی بارها حوادث مرگبار در کشور را جزو اخبار انتهایی با پوشش ضعیف قرار داده‌اند و این مسئله باعث شده‌ است که حتی اهمیت این موضوع نزد افکار عمومی نیز کاهش یابد.

محمدمهدی فرقانی، استاد روزنامه‌نگاری دانشگاه علامه طباطبائی و رئیس دانشکده علوم ارتباطات این دانشگاه، با بیان اینکه اخبار حوادث اعم از جنگ، انفجار، حادثه تروریستی و حتی حوادث غیرمترقبه ارزش خبری زیادی دارند و بیش از سایر اخبار محل توجه است، می‌گوید: این اخبار در مقایسه با سایر اخبار موجود معمولا درصدر قرار می‌گیرند اما اینکه چرا اتفاقات برخی کشورها بیشتر محل توجه قرار می‌گیرد به عوامل مختلفی مربوط می‌شود.

 به گفته فرقانی، براساس نظریه یوهان گالتونگ با عنوان ملل نخبه، شخصیت‌‌های نخبه، اینکه رویداد در چه کشوری اتفاق می‌افتد، در توجه رسانه‌ها به اتفاق مربوط است.

جایگاه کشور، قدرت سیاسی، نظامی و اقتصادی در این انتخاب دخیل است و به همان نسبت اخبارش برجسته‌تر می‌شود. فرقانی می‌گوید: «اگر دو رویداد مشابه یکی در کشور پیشرفته و دیگری در کشور در حال توسعه اتفاق بیفتد، رسانه‌ها بیشتر کشور پیشرفته را پوشش خبری می‌دهند.» به اعتقاد او یکی از دلایل این امر این است که حوادث مرگبار در این کشورها غیرمنتظره‌تر از کشورهای در حال توسعه است.

او متاسف است که این مسئله در بستر طبیعی روزنامه‌نگاری جا افتاده و رسانه‌های ما نیز جزء آن قرار گرفته‌اند و حتی گاهی به راحتی از کنار اتفاقات مرگبار در کشور عبور می‌کنند.

 فرقانی می‌گوید: «ما نیاز به نگاه انسان محور داریم، زمانی که پای جان انسان‌ها در میان است نباید رسانه‌ها کنار بکشند و امروز نیاز داریم که به این موضوع توجه شود.»

فرقانی می‌افزاید: «به نظر می‌آید تعداد زیاد تصادفات مرگبار در کشور به‌تدریج از اهمیت این موضوع حتی در رسانه‌ها نیز کاسته است که این مساله توجیه خوبی برای غفلت از پوشش خبری به خطر افتادن جان انسان‌ها نیست.» درحالی که به اعتقاد او این وظیفه رسانه‌هاست که وقتی اهمیت افزایش حوادث مرگبار بین افکار عمومی کاهش پیدا کرده است، با توجه به آن حساسیت افکار عمومی و مسئولان را برانگیزند.

فرقانی در پاسخ به این سوال که آیا مانعی در کشور برای پرداختن به این موضوعات در رسانه‌ها وجود دارد، معتقد است: «من مانعی برای رسانه‌ای کردن این موضوعات نمی‌بینم؛ چراکه نه سیاسی هستند و نه امنیتی.»

به اعتقاد او، این مسئله تنها از غفلت رسانه‌ها و نبود سیاست درست برای پوشش این اخبار نشئت می‌گیرد.