قطع دسترسی به متن کامل پایان‌نامه‌ها

قطع دسترسی به متن کامل پایان‌نامه‌‌ها تصمیم جدیدی است که سامانۀ ایرانداک به تازگی آن را اجرایی کرده است.

به گزارش عطنا، انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران (لینک) پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) در بیانیه‌ای تصمیم خود را به قطع دسترسی به متن کامل پایان‌نامه‌‌ها از سامانه گنج (‌پایان‌نامه‌های ایران) اعلام داشته است. این بیانیه بسیار کوتاه اشاره به مادۀ هشت آئین‌نامه اجرای قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیۀ آثار علمی (مصوب هیات وزیران) دارد.

انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران تأسف عمیق خود را از این عقبگرد فرهنگی، علمی، آموزشی و پژوهشی اعلام می‌دارد و باور دارد که این مصوبه نه تنها‌ از تقلب علمی پیشگیری و با آن مقابله نمی کند، بلکه قطع دسترسی به متن کامل پایان‌نامه‌ها، راه را برای تقلب‌های علمی هموار‌‌ می‌سازد و بازار سیاه سایه‌نویسی و حرفه‌ پایان‌نامه نویسی متقلبانه‌ را بیشتر رونق‌‌ می‌بخشد.

افزون بر آن،‌ عمل به این تصمیم منجر به نقض یکپارچگی اطلاعات و ارزش‌های ناشی از آن  و در نتیجه انجام فراتحلیل‌های لازم برای سیاستگذاری علمی پژوهشی را در کشور  ناممکن‌‌ می‌سازد.  صریحاً اعلام می‌داریم برای پیشگیری از تقلب راه‌های شناخته شده موثر در جهان وجود دارد  که قطع دسترسی به متن کامل پایان‌نامه‌‌ها از آن شمار نیست!

گزارش قطع دسترسی به متن کامل پایان‌نامه‌ها به دولت

شگفت‌آور آن است که این تصمیم نادرست قطع دسترسی به متن کامل پایان‌نامه‌ها در زمانی اعلام‌‌ می‌شود که اتحادیه اروپا‌ اعلام کرده از ابتدای سال ۲۰۲۱‌‌ دسترسی به تمام متون علمی و پژوهشی انجام یافته با بودجه‌های دولت‌های عضو‌‌ به ‌رایگان در اختیار مردم جهان قرار خواهد گرفت.

افزون بر آن،‌ امروزه‌ حتی در مناطق در حال توسعه جهان‌ کنسرسیوم‌های بین کشوری برای استفاده آزاد از ‌پایان‌نامه‌ ها و دیگر انواع اطلاعات علمی تشکیل شده است.‌ قطع دسترسی به متن کامل ‌پایان‌نامه‌‌ها در ایران این پرسش را در برابر اهل نظر‌‌ می‌گذارد که سبب‌ صدور چنین مصوبه‌‌‌ای چیست و احیاناً منافع چه کسان یا محافلی بر منافع مردم ایران و به ویژه پژوهشگران،‌‌ برتری داده شده است.

انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران مصرانه خواستار انتشار گزارش‌هایی است که مبنای مصوبۀ هیات دولت بوده است‌ تا جامعه علمی کشور از‌ دلایل‌ آن آگاه شود.

انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران از سازمان‌های نظارت برای بررسی این موضوع و تهیه گزارشی به هیات دولت‌ برای‌ بازنگری در مصوبه مذکور دعوت‌‌ می‌کند. به علاوه، از وزیر محترم علوم،‌ تحقیقات و فناوری انتظار دارد‌ در نخستین فرصت‌ موضوع تجدید نظر در این مصوبه را در هیات دولت مطرح کنند و نیز دستور دهند ایرانداک تجربه ثمربخش تأمین دسترسی به‌ متن کامل پایان‌نامه‌ها را‌ ادامه دهد.