اگر تحریم‌های تسلیحاتی تمدید شوند چرا ایران باید در یکجانبه‌ترین توافق تاریخ باقی‌ بماند؟

علیرضا کوهکن، کارشناس و تحلیلگر روابط بین‌الملل و عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبائی درباره تلاش مقامات آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران در اکتبر ۲۰۲۰ برخلاف قطعنامه ۲۲۳۱ اظهار داشت: «درباره این نکته که آیا براساس قطعنامه ۲۲۳۱ ایالات متحده آمریکا به‌عنوان یکی از اعضای تاییدکننده برجام می‌تواند تقاضای تمدید این تحریم‌ها را داشته باشد یا خیر اختلاف وجود دارد.»

به گزارش عطنا، کوهکن بر همین اساس افزود: «واقعیت این است که خود آمریکایی‌ها در گام اول به‌دنبال استناد به آن قطعنامه نیستند و تلاش دارند با تهدید، شورای امنیت را مجاب به تمدید تحریم‌های تسلیحاتی و مسافرتی ایران کنند.»

  نگرانی اروپا از ترک برجام توسط ایران مانع از تمدید تحریم تسلیحاتی است

وی با تاکید بر اینکه هنوز زمان قابل‌توجهی تا پایان بازه زمانی تعیین‌شده برای لغو تحریم تسلیحاتی فرصت باقی است، افزود: «درحال حاضر اعضای شورای امنیت عضو برجام نیز به صراحت اعلام کردند که فعلا نمی‌خواهند به این سمت بروند که تحریم‌ها تمدید شود چرا که تصور می‌کنند ایران در این صورت ممکن است برای همیشه از توافق برجام بیرون برود.»

کوهکن درباره موضع ایران درصورت تمدید تحریم‌ها بر خلاف برجام گفت: «ایران صرفا برای استفاده از منافع اقتصادی وارد برجام شد در حالی که برجام برای کشورها معانی مختلفی اعم از امنیتی و اشاعه‌ای داشته است.»

به‌گفته این کارشناس و تحلیلگر روابط بین‌الملل در صورت تمدید تحریم‌های تسلیحاتی، برجام دیگر هیچ‌فایده اقتصادی برای ما ندارد، اما برای کسانی که اهداف امنیتی و اشاعه‌ای داشته‌اند برجام هنوز قابل استفاده است.

  امکان وتوی قطعنامه خارج از 2231 توسط چین و روسیه وجود دارد

وی در پاسخ به این سوال که درصورت تمدید تحریم‌ها موضع اروپا و همراهی آنها با آمریکا و از سوی دیگر چین و روسیه به چه شکل خواهد بود، اظهار داشت: «اگر آمریکا جدا از سازوکار قطعنامه ۲۲۳۱ اقدام به‌تمدید کند به‌راحتی امکان وتوی آن وجود دارد و به همین دلیل «برایان هوک» تاکید کرد ما به‌دنبال جلب نظر موافق 9 عضو شورای امنیت هستیم تا هیچ کشوری وتو نکند.»

کوهکن با بیان اینکه اگر آمریکا بخواهد در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ اقدام کرده و اعضای شورای امنیت نیز بپذیرند که مکانیسم ماشه قابل اجراست، ما دچار یک اختلاف حقوقی خواهیم شد، یادآور شد: «در این صورت پذیرش بقیه اعضای برجام نیز لازم و ضروری است.»

  عدم همراهی اروپا با آمریکا برای صدور قطعنامه جدید علیه ایران

این کارشناس و تحلیلگر روابط بین الملل درخصوص احتمال وتو کردن تمدید تحریم‌ها از سوی چین و روسیه درصورت تصویب قطعنامه خارج از ۲۲۳۱ بیان داشت: «اگر قطعنامه خارج از ۲۲۳۱ صورت‌گیرد درحال حاضر نه تنها چین و روسیه با آن موافق نیستند بلکه اعضای اروپایی برجام هم موافقت نخواهند داشت چرا که روز گذشته سخنگوی وزارت خارجه فرانسه گفت ما به لغو تحریم‌ها در بازه زمانی مشخص آن پایبند هستیم.»

وی درباره تناقض قطعنامه احتمالی آمریکا با قطعنامه ۲۲۳۱ نیز گفت: «این موضوع منعی ندارد چرا که همیشه مقررات بعدی می‌تواند مقررات قبلی را نقض کند؛ از سوی دیگر خود شورای امنیت قطعنامه جدیدی را در مخالفت با موضع قبلی خود صادر می‌کند و از این رو مرجع صادر کننده یکی است.»

  چرا ایران باید در یکجانبه‌ترین حالت توافق در ۴۰ سال اخیر باقی بماند؟

این کارشناس و تحلیلگر روابط بین الملل تصریح کرد: «رئیس‌جمهور سال گذشته برای دفاع از برجام گفت یکی از فایده‌های برجام این است که سال آینده تحریم‌ها را لغو خواهد کرد، بنابراین اگر این موضوع نیز حل نشود این سوال مطرح است که چرا ایران باید در یکجانبه‌ترین حالت توافق در ۴۰ سال اخیر باقی بماند؟»

وی رفتار آمریکا در سطح بین‌الملل را یکی از جالب‌ترین اتفاقات سیاست بین‌الملل در دنیای امروز عنوان کرد و افزود: «آمریکا به قطعنامه‌ای که خودشان از آن خارج شده‌اند، استناد کرده تا ایران را محکوم کند. از این رو اعتمادی که برخی در داخل کشور به طرف غربی داشتند یک اشتباه در سیاست خارجی کشورمان بود.»