اروپا وارد جنگ تجاری با آمریکا نمی‌شود

استاد روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبائی گفت: اروپا علاقه زیادی برای استقلال از آمریکا دارد اما توان این کار را ندارد. شرکت‌های اروپایی علاوه بر اینکه در آمریکا حساب دارند، منافع تجاری مشترکی هم دارند که در صورت تحریم آمریکا، آنها از چرخه دلار حذف خواهند شد.

به گزارش خبرنگار عطنا، نشست «خروج آمریکا از برجام و چشم‌اندازها» دوشنبه، ۳۱ اردیبهشت‌ماه به همت انجمن اسلامی دانشجویان مستقل و با حضور دکتر حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، استاد دانشگاه علامه طباطبائی و عضو کمسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی و دکتر سیدرضا موسوی‌نیا، دکتر هادی آجیلی و دکتر علیرضا کوهکن، اعضای هیئت علمی دانشگاه برگزار شد.

در بخشی از این نشست، هادی آجیلی، عضو هیئت علمی گروه روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به اینکه ما نیاز داشتیم برای معامله با اروپا، ابتدا مشکلاتمان را با آمریکا حل کنیم، گفت: به دلیل تحریم‌های ثانویه که شامل شرکت‌ها و افراد غیرآمریکایی نیز می‌شد، استدلال دولت در ابتدا شروع مذاکره با آمریکا بود، زیرا با تایید آمریکا، اروپا تمایلی به افزایش فشار نداشت.

آجیلی با تاکید بر اینکه تیم مذاکره کننده با این استدلال که مهم‌ترین مسئله، مسئله هسته‌ای است و اگر این موضوع فیصله پیدا کند سایر مسائل جدی نیست، شروع به مذاکره کرد که سرانجام آن برجام بود.

وی افزود: کشور ایران به پنج دلیل هسته‌ای، تروریسم، حقوق بشر، موشکی و پولشویی یا بانکی تحریم می‌شود که برجام صرفاً مذاکره برای موضوعات هسته‌ای بود و تحریم‌های ضد ایرانی شامل سه منشاء سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا و آمریکا که عمدتا قوانین کنگره بودند، می‌شد.

قوانین شورای امنیت در متن برجام معلق شده و هر شش قطعنامه با وجود باقی ماندن، اجرا نمی‌شدند. با وجود خروج آمریکا از برجام اگر ایران از این توافق خارج شود هر شش قطعنامه به روند اجرایی خود در گذشته باز خواهند گشت.

آجیلی گفت: در صورت شکایت ناشی از نقض عهد، موضوع به کمیسیون حل اختلاف فرستاده می‌شود و تا شصت روز فرصت حل آن باقی است. در صورت قانع نشدن طرف شاکی، پرونده به شورای امنیت رفته و همه‌ قوانین بدون رای‌گیری باز خواهند گشت که این یکی از پیامدهای احتمالی خطرناک خروج آمریکا از برجام است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به تحریم‌های اتحادیه اروپا هم گفت: این تحریم‌ها که از بهمن ماه 90 شروع شد، ناظر بر موضوع هسته‌ای بود و طبق برجام لغو اجرا شد و اروپا تعهد داد طبق برجام به مدت هشت سال این قوانین را اجرا نکند و بعد از این سال‌ها در صورت پایبندی ایران، آنها را لغو کند. اروپا می‌گوید این قوانین مشروط بر حضور ایران اجرا نمی‌شود و امروز که آمریکا از برجام خارج شده ما به لغو اجرای این قوانین تعهد می‌دهیم.

«کاتسا» سپاه را گروه تروریستی نامید

آجیلی با اشاره به تحریم‌های کنگره آمریکا که شامل تحریم‌های هسته‌ای و غیرهسته‌ای است، گفت: تحریم‌های سیسادا، کاتسا و داماتو جزء تحریم‌های جامع محسوب می‌شود، به معنای اینکه حتی اگر موضوع هسته‌ای را نادیده بگیریم آنها به خاطر سایر موضوعات پابرجا خواهند ماند. در قانون کاتسا سپاه جزء گروه‌هایی محسوب شده است که هر فرد و شرکتی با آن معامله کند مشمول جریمه خواهد شد.

استاد روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه تیم مذاکره کننده تاکید زیادی برای برداشته شدن قانون داماتو داشت، گفت: تیم ایرانی با تاکید بر این مسئله در جلسات مختلف خواهان لغو آن بود در صورتی که طرف آمریکایی با اشاره به اینکه این قانون از سوی کنگره اجرا می‌شود و کاری از دست ما بر نمی‌آید، پایان زمان این قانون را سال 2016 دانست و تعهد داد که تمدید نخواهد شد اما در روزهای آخر دولت اوباما به رغم عدم امضای او مجدداً اجرا شد.

وی با اشاره به اینکه «ویو» به معنای این است که قانون سرجای خود باقی است و اگر تخلف کردید مجرم محسوب شده اما مجازات نمی‌شوید، گفت: طبق برجام رئیس‌جمهور آمریکا فردی اجرایی است و فقط می‌تواند دستورالعمل‌های اجرایی را ویو کند. ویوی رئیس جمهور به معنای این است که رفع و عدم اجرای قوانین بستگی زیادی به اراده رئیس جمهور دارد و این بسیار خطرناک است.

وی ادامه داد: امروز ترامپ دستورالعملی را امضا کرده است که باعث بازگشت تمام دستورالعمل‌هایی که در گذشته وجود داشته است می‌شود، یعنی قرار نیست ترامپ قانون دیگری اجرا کند.

آجیلی با بیان اینکه حدود هفتاد روز دیگر تحریم‌های بانکی و حدود 160 روز دیگر تحریم‌های نفتی و سرمایه‌گذاری در ایران باز خواهند گشت، افزود: طبق برجام شرکت‌هایی که در مدت برجام با ایران معامله انجام داده‌اند شامل تحریم نمی‌شوند ولی وزارت خزانه‌داری آمریکا گفته است که بعد از گذشت موعد مقرر شده جریمه سنگینی برای شرکت‌هایی که در ایران فعالیت دارند، اعمال خواهد شد.

بعد از برجام همچنان امکان استفاده از دلار را نداشتیم

استاد روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه در اوج تحریم‌ها فروش نفت ایران از 900 هزار بشکه در روز کمتر نشد و طرف مقابل توانایی کاهش آن را نداشت، گفت: خروج آمریکا از برجام به معنی خروج آنها از قطعنامه 2231 نیست و آنها هر زمان بخواهند توانایی اعمال آن را دارند.

وی با تاکید بر این نکته که فروش نفت بعد از برجام بیشتر شده اما ما نیازمند درآمد بیشتر هستیم، گفت: افزایش فروش نفت حرف درستی است که دوستان اشاره کردند اما هدف ما افزایش فروش نیست، چون این بیشتر برداشته شدن تحریم مشتریان ما است؛ هرچند نیاز به درآمد آن داریم اما بعد از برجام ما همچنان امکان استفاده از دلار را نداشتیم.

آجیلی یادآور شد: وقتی ما نسبت به بازرسی‌ها و اشکالاتی که نسبت به ما داشتند اعتراض می‌کردیم، پاسخ آنها این بود که شما در پیمان NPT تعهد دارید و این تعهد شما است که باید اجرا کنید. اگر ایران قبل از برجام از این پیمان خارج می‌شد، تمامی اتهامات دشمنان درست انگاشته می‌شد. اما برجام اجرا شد و آژانس در گزارشات متعدد به اینکه ایران به دنبال بمب اتم نبوده تاکید کرد. امروز خروج از این پیمان قابل دفاع است؛ اما نظر من نیست.

استاد گروه روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبائی در پایان با بیان صحبت‌های مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه با این مضمون که «فکر نکنید ما در اتحاد با ایران به جنگ تجاری با آمریکا وارد می‌شویم» و این گفته مرکل، صدراعظم آلمان که «ما توان جبران خسارات شرکت‌ها را نداریم»، افزود: اروپا علاقه زیادی برای استقلال از آمریکا دارد اما توان این کار را ندارد. شرکت‌های اروپایی علاوه بر اینکه در آمریکا حساب دارند، منافع تجاری مشترکی هم دارند که در صورت تحریم آمریکا، آنها از چرخه دلار حذف خواهند شد.