گزارش‌های محرمانه وزارت امور خارجه حاوی اطلاعات مهمی برای پژوهش است

استاد دانشكده روابط بين‌الملل وزارت امور خارجه پایان‌نامه‌های دانشكده روابط بين‌الملل وزارت امور خارجه را به علت دسترسی دانشجویان به اسناد بین‌المللی و تسلط آنها به زبان انگلیسی کارآمد عنوان کرد و گفت: رویکرد میان‌رشته‌گرایی و تلاش برای پیوند روابط بین‌الملل با سایر رشته‌­ها و توجه به رویکردهای تبیینی و علمی‌گرا از ضرورت‌های آمریکاپژوهی است.

به گزارش عطنا، همایش ملی «آمریکاپژوهی و نخبگان ایرانی» با حضور سیداصغر کیوان‌حسینی، عضو هیئت علمی گروه روابط بین‌الملل دانشگاه علامه‌طباطبائی، محمدرضا دهشیری، عضو هیئت علمی دانشكده روابط بين‌الملل وزارت امور خارجه،‌ سیدرسول موسوی، مدیر کل سابق دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، حسین دهشیار، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه علامه‌طباطبائی و ابراهیم متقی، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه تهران به همت معاونت پژوهشی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه‌طباطبائی یکشنبه، 13 اسفند برگزار شد.

در بخشی از این همایش محمدرضا دهشیری، عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشكده روابط بين‌الملل وزارت امور خارجه ضمن بررسی مقالات دفاع شده در طول 10 سال در دانشکده وزارت خارجه، داشتن رویکرد انتقادی، تلاش برای پیوند روابط بین‌الملل با سایر رشته­‌ها و پاسخ به چرایی  را سه نیاز اصلی پایان نامه­‌ها برشمرد و گفت: موضوع 62 مورد از 367 پایان‌نامه دفاع شده در سال‌های 86 تا 96  «آمریکا، 43 مورد از این تعداد مربوط به گروه مطالعات منطقه‌­ای و 19 مورد مربوط به گروه دیپلماسی سازمان­‌های بین‌المللی بوده است.

وی افزود: روش تحقیق اکثر این پایان‌نامه‌ها کیفی بود و از روش‌های توصیفی-تحلیلی، مطالعه موردی، مطالعه تطبیقی و تحلیل گفتمان استفاده کرده بودند.

عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشكده روابط بين‌الملل وزارت امور خارجه در ادامه به چند ویژگی‌ حائز اهمیت پایان‌نامه‌­های دانشکده وزارت خارجه اشاره کرد و گفت: دسترسی به گزارش‌­های وزارت خارجه و امکان دسترسی به کارشناسان، اطلاعات قابل ملاحظه­‌ای را در اختیار دانشجویان قرار می‌­دهد، در واقع وجود اساتیدی که در موضوعات مختلف در وزارت خارجه صاحب‌نظر هستند به پژوهشگران کمک شایانی در زمینه جمع آوری اطلاعات خواهد کرد.

دهشیری در ادامه گفت: تسلط دانشجویان دانشکده وزارت خارجه به زبان انگلیسی، طیف گسترده­ای از منابع دست اول را برای آنها قابل دسترسی خواهد کرد و معمولا پایان‌نامه‌های این دانشکده کاربردی هستند.

به گفته وی پایان‌نامه‌های این دانشکده رویکردی میانه و بی‌طرف، یعنی نه آمریکاپذیری و نه آمریکاستیزی را بررسی کرده‌اند و در کنار حملات به آمریکا رویکرد حمایت‌گرایانه نیز بررسی می‌شود.

این استاد دانشكده روابط بين‌الملل وزارت امور خارجه به روز بودن پایان‌­نامه‌­ها و اینکه تلاش شده است تحولات هزاره سوم بررسی شود یکی از نکات بسیار مهم در مورد این دانشکده دانست و گفت: سیاست­‌های منطقه‌­ای آمریکا در خلیج فارس و خاورمیانه، سیاست‌های امنیتی مثل رویکرد آمریکا به برنامه موشکی ایران و بحران سوریه، دیپلماسی دو جانبه و چند جانبه همچون رویکرد آمریکا در قبال سازمان‌های بین‌المللی یا کشورهای مختلف از جمله موضوع‌‌های پایان­‌نامه­‌ در دانشكده روابط بين‌الملل وزارت امور خارجه است.

دسترسی به گزارش‌های محرمانه وزارت خارجه اطلاعات قابل ملاحظه­‌ای را برای انجام پژوهش در اختیار دانشجویان قرار می‌دهد.

دهشیری در ادامه شش ویژگی پایان‌نامه‌های این دانشکده را برشمرد و گفت: این پایان‌نامه‌­ها فقط به رویکردهای امنیتی محدود نیست، بلکه رویکردهای مختلف اقتصادی، انرژی و فرهنگی را نیز در برمی‌­گیرند. این پایان‌نامه­‌ها در کنار مسائل کلان یعنی راهبردها، به تفصیل اقدامات، سیاست‌­ها وطرح‌­ها نیز می‌­پردازند، در این پایان‌نامه‌ها شاهد پیوند بین سطوح داخلی، منطقه‌­ای و جهانی هستیم.

به گفته وی در این پایان‌نامه­‌ها شاهد پیوند زمینه‌­های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با هم هستیم و نظام­‌های فدرالی، کارگزار و جریان‌های تاثیرگذار در تحلیل سیاست خارجی آمریکا مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

عضو هیئت علمی دانشكده روابط بين‌الملل وزارت امور خارجه معتقد است پایان‌نامه‌­های این دانشکده در کنار نگاه آرمانی، به واقعیت‌ها هم توجه کرده‌­اند و تمرکز پایان‌نامه­‌ها بیشتر به مطالعه رویدادهای مناطق خاورمیانه و خلیج فارس، یعنی مناطقی که بیشتر مورد توجه ما هستند، بوده است.

محمدرضا دهشیری، عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشكده روابط بين‌الملل وزارت امور خارجه در پایان درباره نیاز اساسی پایان­‌نامه­­‌ها در حوزه آمریکاپژوهی گفت: داشتن رویکرد انتقادی­ نسبت به سیاست خارجی ما در قبال آمریکا در طول سالیان گذشته، رویکرد میان‌رشته‌گرایی و تلاش برای پیوند روابط بین‌الملل با سایر رشته‌­ها و توجه به رویکردهای تبیینی یا علمی‌گرا و تبیین وقایع به چرایی آن­ها از نیازهای آمریکاپژوهی صحیح است.