بر سر پرتيراژترين روزنامه كشور چه آوردند؟

ميزان اثربخشي نشريات همشهري، بررسي دلايل استخدام‌هاي فوري سال ٩٥، چگونگي واسپاري بخش آگهي همشهري، بررسي كيفيت توزيع، بحث هزينه در چاپخانه و بررسي در قيمت‌گذاري، توجه به تراز مالي همشهري و ساز و كار تعيين حقوق و دستمزد مديران روزنامه از جمله محورهايي بود كه شوراييان دوره پنجم بر بررسي آنها تاكيد داشتند.

به گزارش عطنا، به نقل از اعتماد، جلسه مديرعامل همشهري با اعضاي كميسيون فرهنگي-اجتماعي شوراي شهر و ارايه گزارش از عملكرد مديريت قبلي اين موسسه و روزنامه در خصوص خريد چاپخانه، بدهي‌هاي همشهري و استخدام‌هاي دقيقه آخر دوره قبلي باعث شد، پروژه تحقيق و تفحص از اين موسسه وارد فاز جديدي شود.

نخستين جرقه براي نظارت و ساماندهي وضعيت پرسود‌ترين موسسه فرهنگي كشور يعني موسسه همشهري، برمي‌گردد به عمر شوراي سوم. يعني زماني‌ كه اعضاي اين شورا در آن سال‌ها چندين طرح در خصوص نحوه فعاليت موسسه مطرح و به تصويب رساندند كه از آن جمله مي‌توان به انحلال شركت پيام همشهري اشاره كرد. مصوباتي كه هيچگاه سرانجامي نداشت و عملا اجرايي نشد.

٦-٥ سال بعد يعني درسال ١٣٩٤ و در ٢٣ سالگي عمر موسسه همشهري، دوباره موضوع تحقيق و تفحص از موسسه همشهري و به ويژه روزنامه همشهري و ضمايم از سوي اعضاي شوراي چهارم مطرح شد. پروژه‌اي كه گفته مي‌شد «اسماعيل دوستي» عضو اصلاح‌طلب شوراي شهر طراح آن بود.

در همان سال كميته‌اي سه نفره متشكل از طلايي، حكيمي‌پور و «مجتبي شاكري» ماموريت پيدا كردند تا گزارشي ازعملكرد مالي پرابهام اين موسسه تهيه كنند و به شورا ارايه دهند. اما اين‌بار هم اين طرح عملا به نتيجه نرسيد و هيچگاه نتيجه تحقيقات اين تيم سه نفره به شورا نرسيد.

گرچه اين مساله چندان دور از ذهن هم نبود چرا كه به هر حال شوراي چهارم، شوراي اصولگرايان بود و اعضاي كميته تحقيق و تفحص هم از همان طيف اصولگرايان و همراهان شهردار تهران يعني «محمدباقر قاليباف» بودند.

شيوه برگزاري مزايده‌ها، واگذاري بخش آگهي‌ها، ضمايم همشهري، واگذاري امور به پيمانكاراني مشخص و خاص. در طول سال‌هاي متمادي و از همه مهم‌تر زيان‌ده بودن همشهري در دو ساله اخير، با وجود درآمدهاي كلاني كه داشت از جمله عواملي بودند كه به گفته اعضاي شوراي چهارم باعث شده بود تا تفحص از همشهري در دستور كار اين شورا قرار گيرد.

اما اين پايان پرونده تحقيق و تفحص از اين غول رسانه‌اي كشور كه از سال ١٣٧١ و به ابتكار كرباسچي، شهردار تكنوكرات شهرتهران تاسيس شده بود، نبود. بعد از پايان حكمراني ١٢ ساله شهردار اصولگراي تهران و انتخاب «محمد علي نجفي» به عنوان شهردار جديد تهران، يكي از اولين اقدامات شهردارجديد، تغيير مديرعامل موسسه همشهري و انتصاب يار ديرينه‌اش يعني «مرتضي حاجي» كه مانند خودش، تجربه وزارت آموزش و پرورش را در كارنامه داشت، بود.

اما با اين وجود به نظر مي‌رسد باز هم نجفي از عملكرد دوست قديمي‌اش، چندان رضايت نداشت چرا كه بارها و به عناوين مختلف از فعاليت همشهري و ضمايم آن انتقاد كرد و حتي صحبت از تعطيلي تعدادي از ضمايم و نشريات آن كرد.

درست در همان روزها يعني كمتر از دو ماه از تكيه زدن بركرسي شهرداري پايتخت، طرح تحقيق و تفحص از موسسه همشهري از اواخر مهرماه سال جاري در دستور كار شوراي پنجم قرار گرفت. طرحي كه اين‌بار از سوي «الهام فخاري» عضو كميسيون اجتماعي و فرهنگي شهرداري مطرح شد.

ميزان اثربخشي نشريات همشهري، بررسي دلايل استخدام‌هاي فوري سال ٩٥، چگونگي واسپاري بخش آگهي همشهري، بررسي كيفيت توزيع، بحث هزينه در چاپخانه و بررسي در قيمت‌گذاري، توجه به تراز مالي همشهري و ساز و كار تعيين حقوق و دستمزد مديران روزنامه از جمله محورهايي بود كه شوراييان دوره پنجم بر بررسي آنها تاكيد داشتند.

اين‌بار ولي به نظر مي‌رسد تحقيق و تفحص از موسسه همشهري جدي‌تر دنبال مي‌شود. هفته گذشته حاجي؛ مديرعامل موسسه همشهري براي پاسخ به سوالات اعضاي كميسيون اجتماعي و فرهنگي به شورا آمد، اما از قرار اعضاي كميسيون از پاسخ‌هاي حاجي، راضي نشدند.

«علي اعطا» سخنگوي شوراي شهر تهران، بعد از اين جلسه گفت: در نهايت تصميم كميسيون اين بود كه تحقيق و تفحص ادامه يابد و به همين منظور رييس كميسيون فرهنگي و اجتماعي بايد نظر كميسيون را ظرف مدت ۱۰ روز به سمع و نظر هيات رييسه برساند تا در اولين فرصت موضوع در دستور كار شورا قرار گيرد.

«محمدعلي نجفي» شهردار تهران نيز گرچه تا همين چند روز قبل عكس‌العمل مشخصي در قبال طرح‌هاي تحقيق و تفحص پيشنهاد شده از سوي شورا ارايه نداده بود، اما بالاخره نظر مثبت خود در اين خصوص را اعلام كرد.  اظهارنظرهاي اعضاي شورا نيز حكايت از جدي شدن طرح تحقيق و تفحص از شهرداري دارد.

حجت نظري در گفت‌وگو با ايسنا با بيان اينكه قرار بود در جلسه روز سه‌شنبه اين هفته شورا، طرح تحقيق و تفحص از موسسه همشهري به صحن شورا بيايد، با بيان اينكه برخي صداها به گوش مي‌رسد كه به مصلحت نيست كه اين تحقيق و تفحص ادامه يابد و موافق آن نيستند، اظهار كرد:

اميدوارم اعضاي شورا با اينگونه مصلحت‌انديشي‌ها همراه نشوند و‌اي كاش حداقل استدلال مي‌شد كه چرا به مصلحت نيست؟ اين در حالي است كه معتقديم همچنان نياز است در اين مورد بررسي‌هاي بيشتري صورت گيرد و ابعاد مختلف تخلف‌ها آشكارتر شود.

نظري با بيان اينكه اگر تحقيق و تفحصي شروع شده به دليل الزام بوده و بايد تا آخر راه را رفت، گفت: متاسفانه شاهد هزينه‌كردهاي نامتعارف در دوره پيشين موسسه همشهري هستيم كه به نظر مي‌رسد ابعاد بيشتري دارد و برهمين اساس بايد بررسي بيشتر و دقيق‌تري صورت گيرد.

جلسه‌اي با آمارهاي تكان‌دهنده

درجلسه غيرعلني و محرمانه اعضاي كميسيون اجتماعي فرهنگي شورا با مرتضي حاجي، مديرعامل همشهري چه گذشت؟ سوالي كه گرچه هيچ خبري از آن به بيرون و رسانه‌ها درز پيدا نكرد، اما پيگيري‌هاي خبرنگار «اعتماد» حكايت از آن دارد كه در اين جلسه، آقاي مديرعامل، آمارهاي تكان‌دهنده‌اي را از عملكرد سال‌هاي گذشته موسسه همشهري و روزنامه آن به اعضا داده است.

براساس گفته‌هاي يك منبع موثق «حاجي» در اين جلسه آماري را از ميزان بدهي همشهري، وضعيت چاپخانه‌هاي آن، استخدام‌ها، وضعيت سازمان آگهي‌ها و... ارايه كرده كه درنوع خود تكان‌دهنده است.

براساس گزارش اين منبع موثق، مديرعامل همشهري مدعي شده است كه موسسه همشهري بيش از ٢٧ ميليارد و پانصد ميليون تومان بدهكار است. با اين حال اين موسسه در سال ١٣٩٦ بدون توجيه اقتصادي، چاپخانه‌اي را به قيمت ٢٨ ميليارد تومان و با قيمتي بالاتر از قيمت كارشناسي، خريداري كرد كه هم اينك ٢٣٠ نفر در آن مشغول به كارند.

چاپخانه‌اي كه به گفته حاجي مي‌تواند با ٤٠ نفر هم اداره شود.  اما شايد اينها تنها آمار جالب مربوط به روزنامه همشهري نباشد. براي توليد همشهري ٢ اين موسسه طي قراردادي مبلغ ٢ ميليارد تومان به يك روحاني مي‌پرداخته تا آن را آماده و بارگذاري كند.

يكي ديگر از نكات حايز اهميت اين گزارش، بذل و بخشش‌هاي سياسي مديران اين موسسه بوده است. به عنوان مثال، تنها در يك مورد، در مجمع عمومي موسسه همشهري در سال گذشته، ٣ ميليارد تومان بدهي نشريه حزب نزديك و وابسته به اصولگرايان و آقاي شهردار، در سال‌هاي قبل از سال ٩٥، بخشيده شده است!

از ديگر مصاديق استفاده از امكانات همشهري براي اهداف سياسي مي‌توان به گزارش حاجي از اجاره ساختماني با قيمتي گزاف در ميدان فاطمي براي ستاد انتخاباتي شهردار تهران اشاره كرد.  «عباس جديدي» و كتاب دو جلدي نمازش نيز يكي ديگر از آمارهاي جذاب اين گزارش بوده است.

به‌طوري‌كه به گفته مديرعامل همشهري، هر دو جلد كتاب عباس جديدي در تيراژي وسيع، در چاپخانه اين موسسه و به صورت رايگان چاپ شده است.  استخدام‌هاي روزهاي آخر دوره مديريت شهري همشهري نيز از ديگر آماري بوده كه نجفي در اين جلسه داده است. به گفته وي ٢٣٨ نفر در اواخر ارديبهشت ماه سال جاري تبديل وضعيت و استخدام رسمي شده‌اند كه بسياري از آنها واجد شرايط نبوده‌اند.

عزم جزم كميسيون براي پيگيري

بنابر توييتي كه ديروز «الهام فخاري»، عضو شوراي شهر و پيشنهاد‌دهنده اين طرح منتشر كرده است، به نظر مي‌رسد هم اينك فرآيند تحقيق و تفحص كميسيون از موسسه همشهري به پايان رسيده و به زودي اين طرح در صحن شورا مطرح خواهد شد. وي در گفت‌وگو با «اعتماد» در پاسخ به اين سوال كه چرا با وجود اتمام فرآيند تحقيق و تفحص از همشهري هنوز اين طرح به صحن نيامده است گفت:

در كميسيون مصوب شده بود، ولي به دليل ايراد شكلي مطرح شده، به كميسيون برگشت شده است و در جلسه فوق‌العاده كميسيون دوباره بررسي انجام خواهد شد. در هر حال نظر كميسيون ارايه طرح در صحن است.

وي در پاسخ به برخي از اعضا كه چندان رغبتي به پيگيري اين طرح نداشته و حتي در پاره‌اي مواقع در اين زمينه مخالفت كرده، كارشكني مي‌كنند نيز گفت: شفافيت را به عنوان ارزش كاري خود اعلام كرده‌ايم. آگاهي حق همه مردم است و در همين راستا و براساس خواسته مردم و شعارهاي انتخاباتي، اولين گام مشخص با استفاده از ابزار تحقيق و تفحص، همين طرح تحقيق و تفحص از همشهري است.

ما صلاح را در شفافيت و روشن شدن ابهام‌ها مي‌دانيم. چه بسا نظرات ديگري هم وجود داشته باشد كه سعي داشته باشند ديگران را اقناع كنند.

حالا بايد منتظر ماند تا ديد كه آيا اين طرح در صحن راي خواهد آورد و براي نخستين‌بار تحقيق و تفحص از مهم‌ترين موسسه فرهنگي و رسانه‌اي اصولگرايان در ١٢ سال گذشته رقم خواهد خورد، يا فشارهاي اعضاي مخالف شورا با اين طرح، به ثمر خواهد نشست و براي سومين بار، طرح تحقيق و تفحص از همشهري و پرونده پرابهام آن، مختومه شده، به بايگاني سپرده خواهد شد؟