اجرای اعلامیه جهانی حقوق بشر بسیار پرهزینه است

استاد حقوق بین‌الملل ایران گفت: موانع زیادی بر سر راه اعمال و اجرای حقوق بشر قرار دارد و در مقابل همین حقوق حداقلی مقاومت‌های بسیار زیادی وجود دارد و عده‌ای می‌خواهند به این مسئله خدشه وارد کنند. در حالی که اجرای اعلامیه جهانی حقوق بشر بسیار پرهزینه است و محصول تجربه غرب نیست بلکه اجماعی جهانی است.

به گزارش عطنا، نشست علمی «دستاوردها و ناکامی‌های ارتقای حقوق انسانی پس از گذشت ۷ دهه از تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر» با همکاری کمیسیون حقوق بشر اسلامی ایران به مناسبت روز جهانی حقوق بشر  با حضور سیدمحمد هاشمی، استاد حقوق عمومی، محمدرضا ضیائی‌بیگدلی، عضو هیئت علمی گروه حقوق بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبائی، داود فیرحی، استاد گروه علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، حسین شریفی طرازکوهی، استاد حقوق بشر و محمدرضا دهشیری، استاد دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه، شنبه، ۱۸آذر ماه در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد.

حسین شریفی‌طرازکوهی، استاد حقوق بشر سخنرانی خود را تحت عنوان «دستاوردهای اعلامیه جهانی حقوق بشر در چارچوب گفتمان‌های سه‌گانه حقوق بشر» معرفی کرد و گفت: اول اینکه باید فرآیند تدوین اعلامیه جهانی حقوق بشر را در یک مقطع تاریخی در نظر بگیریم یعنی اعلامیه جهانی حقوق بشر برای اینکه به برخی از موانع فائق آید و یک سری موانع سیاسی، حاکمیتی و یک سری موانع عام فرهنگی بر سر راه آن وجود داشته است که انواع مباحث دینی و مذهبی در گروه دوم جای می‌گیرد. با دانستن این مطلب متوجه می‌شویم که نویسندگان در مقام پردازش این مطلب برآمدند که موازین حقوق بشر دیگر یک بحث آرمانی نبوده و یک ضرورت است؛ ضرورتی که به نظر می‌آید که در پاردایم کانتی حقوق بین‌الملل از قبل مطرح شده بود اما زمینه اجرا و اعمال در آن وجود نداشته است.

این استاد دانشگاه درباره گزاره بعدی اظهار کرد: اگر حقوق بشر را به مثابه یک روند در نظر بگیریم که از جایی شروع شده و ادامه دارد، موانع زیادی بر سر راه اعمال و اجرای حقوق بشر قرار داشته و در مقابل همین حقوق حداقلی که در قالب اعلامیه در آمده است و یک سری فرایندهای سیاسی داشته نیز مقاومت‌های بسیار زیادی وجود دارد و عده‌ای می‌خواهند به این مسئله خدشه وارد کنند. در حالی که این محصول تجربه بشر و بسیار پرهزینه است و اینکه خیلی راحت بگوییم این محصول تجربه غرب است قابل دفاع نیست. در حال حاضر ۲۰۰ دولت عضو سازمان ملل محسوب می‌شوند و تقریبا ۱۷۰ دولت عضو میثاق هستند. دولت آمریکا فقط عضو میثاق اول و دوم نیست. چین عضو میثاق اول نیست. عربستان عضو هیچ کدام از میثاق‌ها نیست.

وی افزود: از ۵۰ اعلامیه و سند منطقه‌ای و بین‌المللی در مقدمه هر ۵۰ اعلامیه اولین سندی که به آن استناد کردند تا به خودشان هویت دهند، اعلامیه جهانی حقوق بشر است. از جمله میثاقینی که توضیح داده شد و از همه مهم‌تر نظام‌های منطقه‌ای که سه مورد از آنها خیلی مهم است، نظام امریکایی حقوق بشر، نظام افریقایی حقوق بشر و نظام اروپایی حقوق بشر که به اعلامیه جهانی حقوق بشر و مفاد آن استناد کردند.

این استاد دانشگاه  اظهار کرد: با وجود اعلامیه جهانی حقوق بشر ضرورت داشت که پایه و اساس آن باقی بماند و اتفاقا چنین اتفاقی افتاد و بسیاری از بازیگران دولتی و غیردولتی برای اینکه در فقدان اجماع راجع به مضامین حقوق بشری اعلامیه‌ها در اسناد بین‌المللی بر بیایند، شروع به این کار کردند که هر جایی در خصوص معاهدات بین‌المللی مربوط به حقوق بشر می‌شود در مقام تدوین آن بر آمده و اولین سندی که بتوانند به آن استناد کنند اعلامیه جهانی حقوق بشر باشد.

طرازکوهی در پایان سخنانش گفت: به نظر می‌رسد اعلامیه جهانی حقوق بشر جامعیت خود را که از مخرج مشترک همه نیازهای حقوق بنیادین برگرفته، در همه اسناد بین‌المللی حقوق بشر سایه خود را افکنده و اولین مفاد اعلامیه جهانی حقوق بشر به زبان‌های مختلف مورد استناد قرار گرفته است مانند دادگاه رسیدگی به جرائم رواندا که ۲۶بار و دیوان محکمه رسیدگی به جنایات جنگی یوگسلاوی سابق ۴۴ بار به اعلامیه جهانی حقوق بشر استناد کرده است و این نشان دهنده این است که اعلامیه بار ارزشی بسیار قوی ای دارد.