علامه طباطبائی برگزیده خداوند

 آیت‌الله جوادی‌آملی، شاگرد علامه طباطبائی با پیامی تصویری از برگزارکنندگان و شرکت‌کنندگان در این مراسم تشکر کرد و گفت: استاد سید محمدحسین طباطبائی با تلفیق عقل تجربی و عقل تجریدی که به آن رسیده بود توانست هم حکمت متعالیه و هم اصول فلسفه را که دیگران به آن دسترسی نداشتند و غریب بود و منبعی بسیار غنی و قوی برای دانشجویان فلسفه و رشد و شکوفایی این رشته در دانشگاه است، شکوفا و احیا کند.

 فاطمه ملک‌محمدی_عطنا؛ مراسم بزرگداشت مرحوم علامه سید محمدحسین طباطبائی، حکیم، فقیه و مفسر قرآن دوشنبه، 13 آذر با حضور هیئت رئیسه دانشگاه، استادان و خانواده علامه طباطبائی «همراه با پیام تصویری آیتالله جوادی آملی، شاگرد این فیلسوف به همت دانشگاه علامه طباطبائی در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.

در این مراسم، دکتر حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه طباطبائی، دکتر حسن بلخاری‌قهی، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، حجت‌الاسلام احمد احمدی، شاگرد علامه طباطبائی، دکتر حسین کلباسی‌اشتری، عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه طباطبائی، محمد مجتهدشبستری، فیلسوف و فقیه حضور داشتند.

دکتر حسن بلخاری‌قهی، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در ابتدای این مراسم به آیه «انا نحن نزلنا الذکر و انا له لحافظون» اشاره کرد و گفت: قرآن ما را به حفظ مفاهیم آیات سفارش کرده است، حفظ به معنای درونی شدن این مفاهیم در بطن وجود و از موثرترین عوامل حفظ آن است که مفسرانی با توسل به عالم شهود حافظ حقیقی قرآن باشند که علامه طباطبائی مصداق کامل «لحافظون» است.

وی افزود: مرحوم علامه طباطبائی متصل به منبع حکمت متعالیه و حکمت متعالیه را در زمزم تزکیه تطهیر می‌کرد، همانطور که آیت‌الله جوادی‌آملی می‌گوید از صدر اسلام تا امروز تفسیری جامع‌تر و دقیق‌تر از تفسیر المیزان نوشته نشده است و این نشانگر این است که خداوند برای حفظ مفاهیم در میان مردمان در هر عصر بزرگانی را برمی‌گزیند که دارای عقل اشراقی و شهودی هستند و می‌توانند آن چیزی که در کُنه قرآن است آشکار کنند.

علامه طباطبائی حکمت متعالیه را احیا کرد

آیت‌الله جوادی‌آملی، شاگرد علامه طباطبائی در ادامه با پیامی تصویری از برگزارکنندگان و شرکت‌کنندگان در این مراسم تشکر کرد و گفت: استاد سید محمدحسین طباطبائی با تلفیق عقل تجربی و عقل تجریدی که به آن رسیده بود توانست هم حکمت متعالیه و هم اصول فلسفه را که دیگران به آن دسترسی نداشتند و غریب بود و منبعی بسیار غنی و قوی برای دانشجویان فلسفه و رشد و شکوفایی این رشته در دانشگاه است، شکوفا و احیا کند.

مجری برنامه بعد از پخش سخنان آیت‌الله جوادی‌آملی بخشی از مقدمه کتاب شیعه در اسلام دکتر سیدحسین نصر را قرائت کرد: «در دوران سکونت در قم یکی از فعالیت‌های علامه طباطبائی شرکت در جلسات علمی و فلسفی در تهران بود، این جلسات با حضور هانری کوربن، سیدحسین نصر، داریوش شایگان و دیگران با محوریت علامه طباطبائی درباره مسائل فلسفی، عرفان، ادیان و اسلام‌شناسی برگزار می‌شد؛ او در این سفرهای پیاپی به تهران با علاقه‌مندان به حکمت و معارف اسلامی تماس داشت و گاه با مخالفان دین و حکمت نیز به بحث می‌پرداخت.

در برخی از این نشست‌ها موضوع بحث تفسیر عرفان شرقی با محوریت اوپانیشادها و گات‌ها بود، مطالب این کتاب‌ها توسط داریوش شایگان به فارسی ترجمه می‌شد و سپس علامه طباطبائی درباره آن مطالب توضیح می‌داد، جلسات بین او و کوربن به مدت بیست سال از 1378 تا 1399 قمری هر پاییز با حضور جمعی از اهالی فلسفه تشکیل می‌شد که در آن مباحثی حیاتی درباره دین و فلسفه مطرح می‌شد.

به گفته سید حسین نصر آن جلسات در سطحی آنچنان بالا و با افقی آنچنان وسیع، در جهان اسلام امروز بی‌نظیر بوده است و حتی می‌توان گفت از دوره قرون وسطی که تماس فکری و معنوی اصیل بین اسلام و مسیحیت قطع شد چنین تماسی بین شرق اسلامی و غرب حاصل نشده است.»

دکتر حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه طباطبائی در ادامه به اهمیت تفکر علامه طباطبائی در ارتقا و حفظ هویت علوم انسانی ایرانی-اسلامی پرداخت و گفت: بر اساس بنیان فکری علامه طباطبائی، رئالیسم اسلامی حد واسط سکولاریسم واقع‌گرایی و علوم دینی غیب‌گرا( عالم علوی) است و دو دستگی علوم در قرن حاضر را پایان می‌بخشد.

وی همچنین افکار و آرای علامه طباطبائی را کلید حل مشکلات علمی دانست و از اشتیاق و استقبال فراوان جامعه بین‌المللی برای بسط و گسترش اندیشه علامه طباطبائی خبر داد.

علامه طباطبائی ارتباط اسلام و مسیحیت را برقرار کرد.

حجت‌الاسلام احمد احمدی، بنیانگذار و رئیس سازمان مطالعه و تدوین کتب درسی(سمت) و یکی از شاگردان برجسته علامه طباطبائی در ادامه مراسم از پایداری افکار علامه طباطبائی در وجود خود سخن گفت و علامه طباطبائی را مصداق بارز سومین و بالاترین سطح اخلاق که همانا اخلاق توحیدی است، عنوان کرد.

مجری مراسم بزرگداشت علامه طباطبائی در ادامه فرازهایی از زندگی علامه طباطبائی از زبان یکی از فرزندان ایشان را قرائت کرد: «پدرم از لحاظ مهارت‌های فردی هم تیرانداز بسیار ماهری بود و هم اسب سواری تیزتک و به راستی در شهر خودمان تبریز بی‌رقیب بود، هم خطاطی برجسته بود، هم نقاش و طراحی ورزیده، هم دستی به قلم داشت و طبعی روان در سرایش اشعار ناب عارفانه، شاید باور نکنید که پدر بزرگوار من حتی در مسائل کشاورزی و معماری صاحب‌نظر و بصیر بود.

سال‌ها شخصا در املاک در تبریز به زراعت اشتغال داشت و در ساختمان مسجد برجک در قم عملا معماری و طراحی اصلی را عهده‌دار بود، اینها گوشه‌ای از فضایل آن شادروان بود، شما می‌دانید که بی‌جهت به کسی لقب علامه نمی‌دهند به خصوص بزرگان افراد خبیر و بصیر هیچکس را علامه نمی‌خوانند مگر به عمق اطلاعات یک شخص در تمام علوم و فنون عصر ایمان آورده باشند.»

دکتر حسین کلباسی‌اشتری، عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه طباطبائی و یکی از دوستداران علامه در ادامه وجود علامه طباطبائی را ذاتی نامتناهی، مصداق بارز عالم با عمل و مصداق تام اتّم مکارم اخلاق نبوی دانست و از تهیه چهار کتاب علامه طباطبائی که برای اولین بار با همت اساتید برجسته چاپ شده است و تهیه مستند زندگی علامه طباطبائی خبر داد.

مجری مراسم در ادامه لوحی که به خانواده علامه طباطبائی اهدا شد را قرائت کرد که در ادامه می‌خوانیم:

سپاسنامه

«یوتی الحکمه من یشاء و من یوت حکمه فقد اوتی خیرا کثیرا

 خانواده محترم استاد بزرگ حضرت آیت‌الله علامه سید محمدحسین طباطبائی(رض)

انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در راستای یکی از اهداف خود که همانا تکریم و پاسداشت چهره‌های علمی، فرهنگی و دینی است افتخار دارد به پاس سال‌ها خدمات ارزشمند مرحوم حضرت آیت‌الله علامه سید محمدحسین طباطبائی(رض)، فیلسوف آزاداندیش، متکلم برجسته، فقیه سترگ، ادیب و مفسر بزرگ قرآن کریم که زندگی خود را وقف خدمت به اسلام و اعتلای فرهنگ ایران اسلامی کرد تقدیر به عمل آورد.

جامعه علمی و دینی کشور نیک آگاه است تجلیل از این متفکر بزرگ جهان اسلام که با تدریس علوم اسلامی و تربیت عالمان دین و تالیف آثار پژوهشی متعدد و ماندگار من جمله اثر گران‌سنگ تفسیر المیزان که میراث گران‌بها و ارزشمندی برای امت اسلامی است، تکریم از تعالی اندیشه، مکارم اخلاق، صلابت و ادغام بزرگمردی است که الگوی سالکان و جویندگان کوی علم، عمل و حقیقت خواهد بود.

اینجانب به نمایندگی از هیئت امنا که در صدر آنان مقام عالی ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران قرار دارد، هیئت مدیره و شورای علمی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی لوح انجمن را به عنوان نماد تقدیر و سپاس به شما خانواده محترم تقدیم داشته و از خداوند منان برای روح ملکوتی آن علامه فقید رضوان الهی و علو درجات و نیز برای خانواده ایشان سلامتی و موفقیت روزافزون خواستارم.»

حسن بلخاری قهی، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی

در پایان از چهار کتاب گردآوری شده علامه طباطبائی شامل مجموعه مقالات، کتاب‌شناسی، اقیانوس علم و معرفت و دست‌نوشته‌های علامه طباطبائی توسط روسا، اساتید و خانواده علامه طباطبائی رونمایی شد و به خانواده ایشان لوح سپاس اهدا شد.