بدن و میل به بدن‌آرایی در جامعه مدرن اهمیت یافته است/ حجاب یک مسئله فرهنگی می‌دانم

مسعود کوثری استاد دانشگاه تهران در دومین روز از سمینار «جامعه شناسی حجاب و بدحجابی» گفت: در جامعه مدرن بدن اهمیت بسیاری پیدا کرده و میل به بدن آرایی افزایش یافته است.

به گزارش عطنا به نقل از مهر، دومین روز از سمینار جامعه‌شناسی حجاب و بدحجابی دوشنبه 23 مردادماه در پژوهشگاه باقرالعلوم برگزار شد.

مسعود کوثری، پژوهشگر و استادیار دانشگاه تهران در این نشست گفت: ما در رابطه با حجاب با یک دو راهی مواجه هستیم. جمهوری اسلامی ایران مجموعه ای از دو راهی ها را برای خودش دارد که گاهی هم حل نمی شود. بنابراین اینکه انتظار داشته باشیم مساله حجاب برای همیشه در کشور ما حل شود، امری غیرممکن است. ضمن اینکه این مساله برای جمهوری اسلامی ایران یک مساله هویتی هم است. بنابراین حجاب مساله دائمی جامعه ایران است.

وی افزود: حجاب در ایران یک پدیده فرهنگی و فقهی است ولی عمدتا فرهنگی است. به این معنا که جامعه باید تصمیم بگیرد چه بخش هایی از حجاب را بپذیرد و در کدام بخش احساس شرم و گناه کند. بر اساس تحقیقات و پژوهش های انجام شده ۹۰ درصد افرادی که در جامعه ایران زندگی می کنند، با حجاب به لحاظ فقهی مشکلی ندارند و محجبه محسوب می شوند اما وقتی مساله ای فرهنگی می شود حل آن هم فرهنگی می شود نه فقهی.

کوثری اضافه کرد: از لحاظ روانشناسی گاهی تغییرات کوچک در لباس جذاب تر و تحریک کننده تر است تا تغییرات کلی چون گاهی این تغییرات کوچک نبض جامعه را تغییر می دهند و نقش تعیین کننده ای ایفا می کنند. به طور نمونه اینکه مانتوها از حالت دکمه دار به حالت بی دکمه تغییر پیدا می کند تحریک کننده تر است تا اینکه شکل کلی مانتو عوض شود. اما در مقابل این مسائل در ایران ما اینگونه رفتار می کنیم که با تصمیمات خود جامعه را دوقطبی می کنیم و در این وضعیت دو قطبی عده ای را بی دین و عده ای را با دین و عده ای را بی حجاب و عده دیگری را بدحجاب معرفی می کنیم. گونه دیگر رفتاری مان این است که عده ای تلاش می کنند که جامعه را به حال خودش رها کنند و بگذارند مسیر خود را برود.  نکته مهم در این رابطه این است که انتها و نتیجه دو قطبی کردن های جامعه رها کردن، بریده شدن و خسته شدن افراد جامعه است بنابراین لازم است که ما در رابطه با تصمیم هایی که گرفته ایم تجدید نظر کنیم.

این استاد ارتباطات تصریح کرد: در جامعه مدرن بدن اهمیت بسیاری پیدا کرده و میل به بدن آرایی افزایش یافته است. ما در مدل سازی هایمان از مدل سازی بدن غربی الهام گرفته ایم و حتی پوشش های اسلامی خود را هم متناسب با آن مدل سازی ها یعنی بر اساس باربی طراحی می کنیم. این در حالی است که به عقیده جامعه شناسان اگر در جامعه نوعی وفاق هنجاری وجود داشته باشد، همه ملزم به رعایت حجاب می شوند یعنی افراد به صورت قلبی و درونی حجاب را می پذیرند نه اینکه از ترس تنبیه و مجازات ها حجاب رعایت کنند.

استاد دانشگاه تهران اضافه کرد: به نظر من وضعیت وفاق هنجاری صددرصدی یک وضعیت آرمانی است که نمی توانیم به راحتی به آن برسیم چرا که در جامعه ای هستیم که با طیف وسیع و مختلفی از گروه ها مواجه هستیم ولی با این حال به عقیده من می توان ۸۰ درصد از جامعه فعلی را در دایره حجاب نگه داشت و نوعی وفاق هنجاری ایجاد کرد. یعنی مشکل ما آن ۲۰ درصدی است که چارچوب های هنجاری مورد وفاق را کمتر رعایت می کنند. در این میان لازم است که از دعواهایی که باعث می شود از تعداد آن بخش ۸۰ درصدی کم بشود و به سمت جمعیت ۲۰ درصدی برود یا همان دعواهای فرهنگی پرهیز و جلوگیری کنیم.

وی در پایان گفت: من مسئله حجاب را یک مسئله فرهنگی می‌دانم و نه یک مساله فقهی. به همین دلیل هم معتقدم تصمیم گیری آن با مردم است و کسی نمی تواند از بیرون حد و مرز آن را تعیین کند. به عبارت دیگر مساله حجاب یک مساله ملی است که همه باید تلاش کنیم نوعی وفاق هنجاری در رابطه با آن ایجاد کنیم.