دهه 90 میلادی تحول بزرگی در فضای مجازی اتفاق افتاد و آغاز این تحول با تبادل ایمیلهایی بود که هر فردی از هر گوشه از جهان میتوانست برای کاربر دیگری ارسال کند. همین امکان، به جابهجایی حجم عظیمی از اطلاعات و دادهها منجر شد و در ادامه وبلاگها، وبسایتها و پرتالها بهوجود آمدند و همه اینها باعث حذف عناصر زمان و مکان در امر تبادل پیام شد.
به گزارش عطنا، دکتر امیدعلی مسعودی، استاد ارتباطات دانشگاه سوره یادداشتی درباره رسانه در عصر جدید نوشته که در روزنامه جامجم منشتر شده است. متن این یادداشت در ادامه میآید:
این تحولات، رسانههای عظیمی مانند رادیو و تلویزیون را تحت تاثیر قرار داد. از یکسو رادیو و تلویزیون میتوانستند از اخبار و اطلاعات این شبکهها استفاده کنند، اما از سوی دیگر شبکههای اجتماعی و کاربران فضای مجازی به مرور وارد عرصه تولید و انتشار خبر شدند.
شاید یک دهه پیش تصور اینکه هر کسی بتواند صدا و تصویرش را به صورت آنلاین و در قالب محتوای خبری ارائه کند، قابل قبول نبود، اما امروزه نهتنها این امکان فراهم شده، بلکه ابزارهای ضبط و ویرایش صدا، تصویر و ویدئو نیز در دسترس افراد قرار دارد.
همین تغییرات سبب شد که از چند سال پیش صداوسیما قدم مثبتی در اینباره بردارد و پرتال منضبطی تحت عنوان irib.ir را ایجاد کند که فرصت ارتباط تعاملی با مخاطبان را برای این سازمان رسانهای فراهم کرده است، اما از سال 1388 ابتدا شبکه اجتماعی فیسبوک و بعد بسرعت چند شبکه دیگر به سپهر رسانهای اضافه شدند.
حالا شبکههای اجتماعی، گروههای اینترنتی، ایمیلها و... اخبار را در اسرع وقت در اختیارمان میگذارند، بخصوص در شرایطی که حدود 50 میلیون ایرانی تلفنهای هوشمند دارند و روی این تلفنهای هوشمند اپلیکیشنهایی هست که براحتی میتوانند به اطلاعات و اخبار هر گوشه از جهان دسترسی داشته باشند. در چنین شرایطی اخبار رسانه ملی به دو شیوه در مرکز توجه قرار خواهد گرفت؛ شیوه اول حضور رسانه ملی در فضای مجازی و دوم بهرهبرداری از این فضا به شکلی که بتوان با بینندگان تعامل برقرار کرد و حرفها، نظرات و حتی انتقادهایشان را شنید.
شاید یک دهه پیش تصور اینکه هر کسی بتواند صدا و تصویرش را به صورت آنلاین و در قالب محتوای خبری ارائه کند، قابل قبول نبود، اما امروزه نهتنها این امکان فراهم شده، بلکه ابزارهای ضبط و ویرایش صدا، تصویر و ویدئو نیز در دسترس افراد قرار دارد.
برنامههایی هستند که نظر مخاطبان را از طریق فضای مجازی دریافت میکنند، اما نه همه برنامهها؛ و در صورتی که برنامههای خبری نیز از این فضا استفاده و رابطه تعاملی با مخاطب برقرار کنند، اخبار و اطلاعات رسانه ملی بهروزتر خواهد شد. اگر خبرها بموقع از منابع رسمی مانند رسانه ملی اعلام نشود، مدیریت فضای خبری دشوار خواهد شد. در سکوت منابع و رسانههای رسمی، دست رقبا باز میشود؛ رقبایی چون شبکههای معاند که با نیتهای مشخص و تعریف شده عمل میکنند و نیز رسانههای مجازی و شبکههای اجتماعی که مدیریت ندارند و ممکن است هر خبری را با هر میزان درستی و وثوق منتشر کنند.
رسانه ملی نیاز دارد بین دو عنصر سرعت و دقت هماهنگی ایجاد کند. اگر قرار است اخبار رسانه ملی پابهپای فضای مجازی پیش برود یا حتی جلوتر بیفتد؛ باید به سرعت توجه بیشتری کند و براحتی پیروز میدان باشد، زیرا فضای مجازی قابل اعتماد نیست و همیشه از این نقطه آسیبپذیر است.
رسانه ملی میتواند سرعت انتشار اخبار را بدون از دست رفتن دقت، بالا ببرد و از آنچه در فضای مجازی رخ میدهد، غفلت نکند. برای گامهای اول، سرعت پخش اینترنتی رسانه ملی افزایش یابد و به مرور فاصله بین اطلاعرسانی در شبکههای اینترنتی و شبکههای اصلی کاهش پیدا کند.