رد گرمايش زمين در صداوسيما

چهارشنبه يکي از بزرگ‌ترين يخ‌کوه‌هاي بزرگ و ثبت‌شده از يخ‌هاي قطب‌جنوب جدا شد اما اين اتفاق جديدي نيست. چند سالي است با افزايش دماي‌ کره‌زمين، يخ‌هاي قطبي در حال آب‌شدن هستند و بر‌اساس گفته اکثر دانشمندان، علت اين اتفاق، پديده‌ گرمايش جهاني است.

به گزارش عطنا به نقل از روزنامه وقایع‌اتفاقیه، نزديک به 50 سال است که دانشمندان به اين نتيجه رسيده‌اند انتشار گازهاي گلخانه‌اي منجر به افزايش دماي کره زمين مي‌شود و اين پيامدهاي زيادي  دارد؛ افزايش سيل، خشکسالي، حوادث طبيعي، انقراض بسياري از حيوانات و... .

همين مسائل باعث شده بود سران جهان، سال 1995 در برلين دورهم جمع شوند و به‌دنبال راهکاري براي نجات آينده کره زمين باشند؛ 20 سال بعد سران بيش از 150 کشور در پاريس به اين توافق رسيدند؛ توافقي که برخي آن را تاريخي دانستند و برخي هم غير‌اجباري‌بودن توافق پاريس را مؤثر براي حل بزرگ‌ترين مسئله قرن 21 ندانستند.

همين سازوکار غير‌اجباري باعث شد دونالد ترامپ به‌راحتي آمريکا را از توافق خارج کند و به تنها رهبر جهان تبديل شود که به تغيير اقليم اعتقادي ندارد اما ظاهرا در ايران هم کساني هستند که تغيير اقليم را واقعي ندانند؛ شب گذشته در برنامه تلويزيني «ثريا» در شبکه يک، ميزگردي با حضور محسن ناصري، مدير طرح ملي تغيير آب‌وهوا و سيدمجتبي امامي، عضو هيأت‌علمي دانشگاه امام‌صادق (ع) برگزار شد.

عوامل برنامه «ثريا» پيش‌ازاين مستند «نردبان فريب» را با موضوع توافق‌نامه پاريس آماده پخش کرده بودند و قرار بود اين مستند، شنبه گذشته از شبکه مستند روي آنتن برود اما اين مستند درپي درخواست سازمان محيط‌زيست از صداوسيما روي آنتن نرفت و پخش آن به بعد از توضيحات سازمان محيط‌زيست در برنامه زنده «ثريا» موکول شد اما بخش‌هايي از اين مستند در خلال ميزگرد ديشب پخش شد ولی سيدمجتبي امامي، عضو هيأت‌علمي دانشگاه امام‌صادق (ع) از حضور ايران در توافق‌نامه پاريس براي شرکت در توافق ‌اقليمي پاريس انتقاد کرد.

همچنين يکي از استادان دانشگاه تربيت‌مدرس هم در گفت‌وگوي تلفني، تغيير اقليم را نپذيرفت. در اين برنامه گفته شد اجرانکردن توافق پاريس منجر به تحريم ايران مي‌شود. هرچند پيش‌ازاين خبرآنلاين در ميزگردي، ابعاد توافق‌نامه زيست‌محيطي پاريس را بررسي کرده بود و چنين چيزي رد شده بود.

تغيير اقليم؛ واقعي يا توهم چيني‌ها؟!

بحث واقعي يا غيرواقعي‌بودن تغيير اقليم، موضوعي بود که بسياري از شرکت‌هاي نفتي آن را ايجاد کردند تا توليد سوخت فسيلي خود را کاهش ندهند اما سال گذشته با جمع‌شدن سران 195 کشور در پاريس، اين مسئله به نوعي به کنار رفت، تا اينکه دونالد ترامپ که تغيير اقليم را «توهم چيني‌ها» دانست و حتي ايالت‌متحده‌آمريکا از توافق‌نامه پاريس خارج شد.

اين اتفاقات ميان مردم، بحث جديدي را به‌وجود آورد؛ آيا تغيير اقليم واقعي است يا نه؟ درباره واقعي‌بودن گرمايش جهاني علل زيادي وجود دارد و اطلاعات مختلف نشان مي‌دهد، در طول 15 سال گذشته دماي کره زمين به‌شدت در حال افزايش است، به‌طوري‌که انگار چهار بمب اتم روي پوسته کره زمين منفجر شده، به‌گونه‌ای که اطلاعات ناسا نشان مي‌دهد، سال 2016 گرم‌ترين سال کره زمين از زمان اندازه‌گيري دما تاکنون است و اين گرما نمي‌تواند دوره‌اي باشد.

درواقع، رابطه بين تغيير اقليم و انسان‌ها مانند رابطه سرطان و سيگار است و به شکلي آمار‌ حتي نشان مي‌دهد رابطه انسان و تغيير اقليم، رابطه قوي‌تري هم هست. بر‌اساس اطلاعات ماهواره‌اي ناسا اقليم جهان روبه تغيير بوده و علت ‌گيرکردن گرما توسط گازهاي گلخانه‌اي در جو کره زمين است و دقيقا نبود اين گازها در جو مريخ باعث سردشدن آنجا و وجود بيش از حد اين گازها در عطارد باعث ايجاد دماي بسيار زياد در اين سياره شده است.

ايران و ديگر کشورها چه تعهدي براي کاهش توليد گازهاي گلخانه‌اي داده‌اند؟

هرچند در برنامه شب گذشته «ثريا»، تعدادي از کارشناسان از تعهد ايران در توافق پاريس انتقاد کردند؛تعهدي که بر‌اساس گفته آنها ايران قرار است چهار درصد از توليد گازهاي گلخانه‌اي خود را کاهش دهد اما مجيد شفيع‌پور، رئيس امور بين‌الملل سازمان حفاظت از محيط‌زيست، چندي پيش دراين‌باره به خبرآنلاين گفت: «برخي مي‌گويند ايران رفته تعهدي را پذيرفته اما کدام تعهد؟ ما هنوز به توافق‌نامه پاريس نپيوستيم که بخواهيم تعهدي را بپذيريم. همچنين اگر اشاره برخي به برنامه چهار درصد و هشت درصدي ايران براي کاهش گازهاي گلخانه‌اي يا همان «آي‌ان‌دي‌سي»‌ها (INDC) است، اينها که اصلا تعهدي نبوده‌اند و قبل از اينکه اصلا توافق‌نامه پاريس متولد شود، ما آنها را ارائه داده بوديم. درواقع هدف توافق‌نامه پاريس، ارتقاي اجراي کنوانسيون است و هيچ تعهدي در آن مگر يک تعهد براي کشورهاي درحال‌توسعه وجود ندارد که آن تعهد هم ارائه گزارش ملي مشارکت در اين مسير است.»

همچنين بر‌اساس آمار مختلف INDC ايران هم نسبت به ديگر کشورهايي که به اندازه ايران گاز گلخانه‌اي توليد مي‌کنند، بسيار کمتر است.

آيا عدم اجراي توافق‌نامه پاريس منجر به تحريم با تنبيه ايران مي‌شود؟

يکي از مسائلي که بسياري آن را نقطه ضعف توافق‌نامه پاريس مي‌دانند، نبود هيچ‌گونه مکانيسم اجباري در آن است؛ يعني عدم اجرای تعهدات اين توافق‌نامه، هيچ اجباري براي کشورها ندارد.

متن دقيق فارسي يکي از بندهاي توافق‌نامه به اين شکل است: «ماده 1-15: به‌منظور تسهيل اجرا و ارتقای سازگاري با مقررات اين توافق‌نامه، مکانيسمي طبق اين سند بنا شده است. 2: مکانيسم مذکور در بند ماده «يک» بايد از کميته‌اي تشکيل شود که بر پايه کارشناسي و تسهيل در ماهيت شفاف، غير‌خسمانه و غير‌تنبيهي باشد.»

شفيع‌پور پيش‌ازاين به خبرآنلاين گفته است: «اين بند، محورها را مشخص مي‌کند و اگر کميته‌اي در آينده بخواهد تشکيل شود، به‌دنبال جريمه و تنبيه نيست بلکه مي‌خواهد تشويق کند.»