سقوط بنياد خلافت

با فروپاشي ساختار دفاعي داعش در منطقه قديمي موصل نيروهاي ارتش عراق موفق شدند وارد مسجد جامع النوري شوند و حيدرالعبادي، نخست‌وزير عراق در پيامي سقوط خلافت داعش در عراق را اعلام كرد.

به گزارش عطنا به نقل از روزنامه اعتماد، گرچه هنوز داعش در بخش‌هايي از اين منطقه حضور دارد اما آزادي مسجد جامع النوري كه داعش تلاش كرده بود آن را به نماد خلافت خود تبديل كند، پايان خلافت خود خوانده داعش در عراق به شمار مي‌رود.

اين مسجد تاريخي كه چند روز پيش با اقدامي انفجاري قرباني كينه ‌داعشيان از مردم عراق شد نخستين و آخرين جايي بود كه سركرده داعش در آن به صورت علني حضور پيدا كرد.

در تابستان سال ٢٠١٤ ابوبكر بغدادي سركرده داعش از مسجد تاريخي النوري خلافت خود را اعلام كرده بود، حالا و بعد از سه سال نبرد چندين ماهه آزادسازي موصل به ايستگاه آخر خود رسيد. به همين دليل است كه فرمانده عمليات نظامي ارتش عراق از پيروزي كامل در موصل سخن نمي‌گويد بلكه اعلام پيروزي نهايي را به بيرون راندن آخرين تروريست‌هاي داعشي از اين شهر موكول كرده است.

وزارت دفاع عراق نيز تاكيد كرده است كه داعش رسما كنترل هيچ كدام از بخش‌هاي منطقه قديمي موصل را در دست ندارد اما نيروهاي مسلح عراقي همچنان در حال پاكسازي آخرين پناهگاه‌هاي تروريست‌ها هستند.

در همين راستا يك منبع ميداني آگاه به روزنامه العرب گفت كه نيروهاي ارتش عراق تنها ٤٠٠ متر با ساحل رود دجله فاصله دارند اما از بيم كشته شدن غيرنظامياني كه در برخي مناطق احتمالا در محاصره داعش هستند با احتياط حركت مي‌كنند. هشام الهاشمي، تحليلگر عراقي تاكيد كرد كه نبرد بخش قديمي موصل تمام شده و تروريست‌هاي باقي مانده ديگر توان رويارويي با ارتش عراق را ندارند؛ به همين دليل اعلام پيروزي نهايي نزديك است.

به گفته او صحنه نهايي نبرد با داعش در موصل روشن است؛ اين گروه به طور كامل در اين شهر شكست خورده و آنچه باقي مانده تعداد معدودي از تروريست‌هاست كه در بخش‌هايي از اين منطقه پنهان شده‌اند و خطر آنها به صورت نسبي كنترل شده و با اعلام پيروزي در اين مرحله، تروريست‌ها روحيه خود را از دست خواهند داد.

در واقع بعد از اعلام سقوط داعش در موصل، اين گروهك نيز براي نخستين بار اعتراف كرده كه در نبرد موصل شكست خورده است. يك منبع آگاه به شبكه خبري سومريه نيوز گفته كه ابو البراء الموصلي، يكي از سركرده‌هاي داعش كه به تلعفر فرار كرده اعتراف كرده كه داعش در موصل شكست خورده اين در حالي است كه پيش از اين تروريست‌ها بارها با انتشار ويديوهايي از داخل موصل پافشاري مي‌كردند كه هنوز در شهر حضور دارند و در برابر نيروهاي ارتش عراق مقاومت مي‌كنند.

 بر اساس اين خبر اين سركرده داعش تلعفر را به عنوان مقر موقت تروريست‌هاي داعش در عراق معرفي كرده است. به نظر مي‌رسد داعش در چند روز آينده كه پاكسازي كوچه‌ها و محله‌هاي موصل ادامه خواهد داشت به عمليات‌هاي تروريستي انفرادي و حملات انتحاري اكتفا خواهد كرد در حالي كه شماري از سركرده‌هاي داعش از موصل به منطقه الحويجه در كركوك فرار كرده‌اند، اين منطقه هنوز در كنترل داعش است اما احتمالا هدف عمليات بعدي ارتش عراق براي بيرون راندن تروريست‌ها از اين كشور است.

با وجود اينكه در چند روز گذشته شماري از عناصر داعش موفق شده بودند به مناطق آزاد شده در بخش شرقي موصل نفوذ كنند و در برابر ساختمان‌هاي تجاري و مجتمع‌هاي مسكوني عمليات تروريستي انجام دهند اما ناظران مي‌گويند عملكرد يكدست و ثابت ارتش عراق از لحاظ كنترل امنيتي موجب شده تا با اين اقدامات داعش نيز مقابله شود و اكثر اعضاي داعش كه در موصل باقي مانده‌اند براي مردم اين شهر شناسايي شده هستند به همين دليل امكان پنهان شدن يا نفوذ به مناطق ديگر را ندارند و چندين بار با همكاري مردم اين تروريست‌ها به نيروهاي امنيتي تحويل داده شده‌اند.

در يك مورد نيز يك زن عراقي پسر خود را كه در عضويت داعش بوده به نيروهاي امنيتي ارتش عراق معرفي كرده است. با اين شرايط اگر تروريست‌هاي داعش بازداشت نشوند احتمالا دست به عمليات انتحاري خواهند زد زيرا تقريبا فرصت فرار براي آنها به خارج از موصل از بين رفته است و مرزهاي موصل از هر جهت تحت كنترل نيروهاي ارتش عراق، پيشمرگه و نيروهاي الحشدالشعبي است.

داعش فراتر از جغرافيا

روزنامه الاخبار اما در گزارش خود در خصوص سقوط داعش در موصل نوشته: داعش موصل هم مانند داعش فلوجه، الرمادي، بيجي، تكريت و جرف الصخر و... سقوط كرد اما داعش پيش از آنكه به جغرافيا و منطقه محدود باشد از ديد حاميان و پيروانش يك ايدئولوژي و يك پروژه است.

به همين دليل در وضعيتي كه شهر كاملا تحت محاصره قرار داشت و خطوط امدادي داعش قطع شده بود نبرد موصل چندين ماه به طول انجاميد و با در نظر گرفتن همين مساله بايد انتظار داشته باشيم كه پاكسازي وجب به وجب خاك عراق از وجود تروريست‌هاي داعشي به زودي رخ ندهد.

مناطقي كه ارتش عراق بعد از موصل بايد سراغ آنها برود از تلعفر آغاز شده و به مناطق بياباني نينوا و الانبار، حويجه، الشرقاط، مسير حديه و القائم در مرزهاي عراق و سوريه كشيده خواهد شد. به نظر مي‌رسد نخستين عمليات ارتش عراق بعد از موصل در تلعفر خواهد بود؛ اولا به دليل نزديكي جغرافيايي اين منطقه به موصل و ديگري اينكه مدت‌هاست اين منطقه در محاصره نيروهاي ارتش عراق بوده و دشمن در آن منطقه تا حد زيادي تضعيف شده است.

اما الحويجه و مناطق مرزي سوريه و عراق موضوع پيچيده‌تري است زيرا آزادسازي اين مناطق و مرحله بعد از داعش در آن با ملاحظات سياسي زيادي همراه است، به عنوان مثال حويجه يك منطقه نفت خيز در غرب كركوك است كه كردهاي عراق به دنبال اضافه كردن آن به مناطق تحت سيطره منطقه كردستان هستند به اين ترتيب طبيعي است كه ارتش عراق براي آزادسازي اين منطقه تا حد زيادي محتاطانه عمل كند زيرا هنوز نتوانسته چشم‌انداز دقيقي براي مرحله بعد از داعش در اين منطقه ترسيم كند.

اما منطقه القائم و منطقه بياباني مجاور مرزهاي سوريه بدون شك از اهميت ويژه برخوردار است و در حال حاضر به مركز نبرد محور مقاومت با محور امريكايي-اسراييلي و خليجي است و در اين مرحله است كه حاميان داعش با وجود ادعاي ترك حمايت از اين گروه دوباره تلاش خواهند كرد هرگونه اقدامي در زمينه محو اين گروهك را خنثي كرده يا با چالش مواجه كنند.

اين رويكرد بر دو اصل استوار خواهد بود اول اينكه محور امريكايي- اسراييلي و خليجي كه در برابر محور مقاومت قرار گرفته‌اند تلاش خواهد كرد شرايط پيروزي را براي اين محور دشوار كنند زيرا پيروزي راهبردي در اين منطقه ابتكار عمل را در اختيار گروه پيروز قرار خواهد داد و كاركرد معادلات قدرت در دوران پيش از داعش را از بين خواهد برد.

اصل دوم نيز در ارتباط كامل با اصل اول است كه دشمنان محور مقاومت مي‌خواهند جايگزيني براي داعش ايجاد كنند تا از طريق آن اقدامات مورد نظر آنها در مقابله با محور مقاومت را به اين جايگزين محول كنند به اين ترتيب عمليات‌هاي بعدي ارتش عراق نه‌تنها براي مقابله با داعش بلكه براي مقابله با ديدگاه و ايدئولوژي است كه داعش را در منطقه شكل داده و از موجوديت آن حمايت مي‌كند و اگر داعش شكست بخورد به دنبال تاسيس داعشي ديگر در منطقه خواهد بود.

روحاني: مي‌توانيم صلح را به خاورميانه بازگردانيم

حسن روحاني، رئيس‌جمهوری ايران در پي آزادسازي شهر موصل، در پيامي به حيدر العبادي نخست وزير عراق آزادسازي بزرگ‌ترين شهر تحت كنترل داعش در عراق و پايان مظلوميت مردم آن، و رهايي از زير يوغ جنايت و خشونت بي‌نظير در تاريخ سده‌هاي اخير منطقه را به وي و مردم عراق تبريك گفت.

در بيانيه رئيس‌جمهوری آمده كه اين پيروزي عظيم كه به يمن همكاري، هماهنگي، فداكاري و تلاش مردم سخت‌كوش و نيروهاي نظامي و حشدالشعبي قهرمان، با حمايت كشورهاي همسايه انجام پذيرفت، نشانگر اهميت مبارزه واقعي با جنايتكاراني است كه خشونت و آدم‌كشي را ظالمانه به‌نام اسلام به نمايش گذاشتند.

جمهوري اسلامي ايران خود را در اين شادي و رهايي از بند قساوت و درنده‌خويي شريك دانسته و آمادگي خود را براي تداوم مبارزه همه‌جانبه با اين جنايت‌پيشگان در تمام منطقه اعلام مي‌دارد.

رئيس‌جمهوری همچنين در پيامي به حضرت آيت‌الله العظمي سيستاني با تبريك پيروزي مردم عراق و آزادسازي شهر موصل، تصريح كرد: اين پيروزي مردم عراق، يك‌بار ديگر جايگاه مرجعيت و فتوا را براي جهانيان روشن ساخت.

در متن پيام حجت‌الاسلام والمسلمين دكتر حسن روحاني آمده: مرجع عاليقدر حضرت آيت‌الله العظمي سيستاني دامت بركاته پيروزي مردم عراق و آزادسازي شهر موصل، يك‌بار ديگر جايگاه مرجعيت و فتوا را براي جهانيان روشن ساخت. سه سال پيش در روزهاي نااميدي و هرج و مرج، اين حوزه و مرجعيت بود كه اميد و اراده لازم براي مبارزه را به جامعه عراق برگرداند و موجب حركت مردم و ارتش در برابر متجاوزين گرديد. اينجانب ضمن تبريك اين پيروزي بزرگ به جنابعالي و مردم عراق، براي حضرتعالي سلامت و دوام توفيقات و براي مردم سربلندي آرزو مي‌نمايم.

حسن روحاني در پيامي به فواد معصوم رئيس‌جمهوری عراق نيز، آزادسازي موصل و گام‌هاي نهايي در پاكسازي اين شهر تاريخي را به وي و مردم عراق تبريك گفت و تاكيد كرد كه تحولات مثبت امنيت‌آفرين در كشور عراق و پيروزي در مبارزه بي‌امان با تروريسم و افراط، حاصل تلاش‌هاي بي‌وقفه مردم و نيروهاي نظامي و كمك كشورهاي همسايه در زدودن پيكره وحشت داعش و نابودي حاميان و منابع آنان است.

بديهي است با همين استواري و صلابت در مبارزه با تروريسم، خواهيم توانست منطقه خاورميانه را به امنيت و صلح بازگردانده و مردم مظلوم مسلمان آن را از كابوس جنگ و كشتار، رهايي بخشيم.