طلحه و زبیر را می‌توان با عده‌ای در جمهوری اسلامی قیاس کرد/ انقلاب اسلامی و تاریخ صدر اسلام بر فهم یکدیگر اثر متقابل دارند

استاد تمام علوم سیاسی و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به اینکه بسیاری از رمزهای صدر اسلام با انقلاب اسلامی رمز گشایی می‌شود، بیان کرد: تاریخ صدر اسلام مرجع تمام گروه‌های سنی و شیعه است.

به گزارش عطنا، ابراهیم برزگر دوشنبه 25 اردیبهشت‌ماه در جلسه سوم کلاس ‌هادیان بسیج دانشجویی که با موضوع «بازتاب تاریخ سیاسی صدر اسلام در تاریخ سیاسی معاصر» در دانشکده حقوق و علوم سیاسی برگزار شد، ضمن بیان تأثیرات انقلاب از حوادث صدر اسلام، گفت: انقلاب اسلامی و تاریخ صدر اسلام بر فهم یکدیگر اثر متقابل دارند.

وی افزود: انقلاب اسلامی و تاریخ صدر اسلام از دو جهت به ما کمک می‌کنند، از یک طرف ما به کمک وقایع صدر اسلامی اندیشه سیاسی امروز خود را می‌سازیم و از طرف دیگر به کمک حوادث امروز انقلاب اسلامی، فهم برخی اتفاق‌ها در صدر اسلام برای ما آسان‌تر می‌شود.

برزگر درباره مرجعیت تاریخ صدر اسلام در میان گروه‌های مختلف، اظهار کرد: یکی از منابع مهم پاسخگویی ما به سئوالات و شبهه‌ها در کنار آیات و روایات، تاریخ صدر اسلام است.

وی اضافه کرد: تاریخ صدر اسلام همواره در میان گروه‌های مختلف اسلامی مرجع بوده است.

عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه تاریخ عصر پیامبر مرجع خود ائمه هم بوده است، بیان کرد: در آن دوران خوارج بر این عقیده بودند که هرکس گناهی مرتکب شود از دین اسلام خارج شده است، حضرت علی(ع) پس از آنکه مشاهده کرد بحث‌های قرآنی با خوارج راه به جایی نمی‌برد، آن‌ها را به تاریخ صدر اسلام و شیوه عمل پیامبر(ص) رجوع داد.

وی درباره سیره پیامبر(ص) در مدینه گفت: پیامبر وقتی از مکه وارد مدینه شد بلافاصله دست به دولت‌سازی زد و سه رکن اصلی دولت سرزمین، مردم و حاکمیت است.

برزگر افزود: با فراهم شدن مدینه سرزمین برای دولت سازی فراهم شد، پیامبر(ص) در آن موقع شرط مسلمانی را این قرار می‌داد که اشخاص پس از اسلام به مدینه مهاجرت کنند و از این طریق رکن دوم دولت فراهم آمد.

وی با اشاره به سیره حکومتی پیامبر(ص)، گفت: درباره حاکمیت هم بر هیچ کس پوشیده نیست که نبی مکرم اسلام سفرای متعدد، عزل و نصب‌های فراوان، معاهدات داخلی و خارجی و اقدامات فراوان دیگر حاکمیتی داشته است، بنابراین ما یقین داریم که اولین اقدام ایشان دولت‌سازی بوده است.

عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به سیره رسول اکرم(ص) درباره پاسخ به برخی پرسش‌ها، گفت: حالا ممکن است کسی سئوال کند اسلام سکولار است و یا دولت دارد؟ با این تاریخ که در دست ماست است به راحتی می‌توان جواب او را داد.

وی درباره تأثیرات انقلاب اسلامی بر فهم ما از تاریخ، بیان کرد: از طرف دیگر واقعیت‌های امروز به ما کمک می‌کند تا تاریخ صدر اسلام را بهتر بفهمیم و درک کنیم. ضمن‌آنکه من خیلی از رمزهای تاریخ صدر اسلام را با جمهوری اسلامی رمزگشایی می‌کنم.

برزگر افزود: برای مثال در تاریخ صدر اسلام، پیامبر(ص) و خلفای نخستین بسیار ساده زیست بودند و به اصطلاح امروز ما نه محافظ داشتند و نه ماشین ضد گلوله اما با آشکار شدن پدیده ترور، وضعیت عوض شد.

وی درباره پدیده امنیتی شدن در صدر اسلام، گفت: خلیفه دوم، خلیفه سوم و حضرت علی(ع) همگی ترور شدند به همین دلیل فضای امنیتی، اطراف خلفای بعدی شکل گرفت.

عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی درباره تأثیرات امنیتی شدن بر خلق و خویی حاکمان، خاطرنشان کرد: امنیتی شدن رابطه میان آنها و مردم را از بین برد و رفته رفته تغییر در خلق و خوی آنها شکل گرفت، این وضعیت دقیقا در ایران بعد از انقلاب خودمان هم ایجاد شد.

وی درباره تغییر در اشخاص، بیان کرد: این مثال برای ساختار‌ها بود اما درمورد اشخاص می‌شود به تغییر در خلق و خوی انسان‌ها تحث تأثیر اشرافیت را مثال زد و طلحه و زبیر، دو نمونه تاریخی مناسب است که می‌شود عیناً اتفاقات حاصل برای آن‌ها را با عده‌ای در جمهوری اسلامی قیاس کرد.

برزگر با ایجا مشابهت بین برخی حوادث پس از رحلت پیامبر(ص) و رحلت آیت‌الله بروجردی، گفت: مثال دیگر که من به کمک حوادث امروز اتفاقات صدر اسلام را بهتر درک کنم بحث جانشینی پیامبر(ص) بود، در کتاب جامعه، شهید مطهری می‌گوید، بعد از رحلت آیت‌الله بروجردی بحث بر سر انتخاب جانشین ایشان قدری بالا گرفت.

وی افزود: شهید مطهری می‌گوید، در آن موقع من دیدم که چگونه برخی از اساتید اخلاق برای بر کرسی نشاندن استاد مورد نظر خود بی‌اخلاقی می‌کنند،‌ این مثال کوچک نمونه خوبی است که با آن فهمیده شود، چگونه در جامعه نبوی آن موقع این همه بی‌اخلاقی بعد از پیامبر(ص) شکل گرفت.

گزارش تصویری: 

عکس: ریحانه مهیاری- عطنا